مقایسه پارادایم دینی (اسلامی) با پارادایم های اثباتی، تفسیری و انتقادی

در این نوشتار پارادایم اسلامی در خصوص ماهیت انسان، ماهیت علم و داده های آن،واقعیت اجتماعی، با مراجعه به قرآن و روایات و اندیشه های صاحب نظران اسلامی در مقایسه با اثبات گرایی، تفسیرگرایی و انتقادگرایی مورد بررسی قرار گرفته است. انسان در این رویکرد دارای ساحت هایی است که دین، جهت دهی و هماهنگ سازی آنها را عهده دار است. حس، عقل، شهود و وحی ابزارهای شناخت بوده و شناختی که از حواس آدمی حاصل می شود، زمینه ساز تحقق معرفت تحلیلی است. ژانسان دارای سرمایه های بالقوه و بالفعل درونی است و محیط زیست آدمی نیز سرمایه های زیستی فرهنگی، اجتماعی متفاوتی در اختیار انسان قرار می دهد و از این گذر، هویت آدمی شکل می گیرد. در خصوص واقعیت اجتماعی در پارادایم دینی، هم به عامل با اراده و کنشگر فعال و هم به وجود ساخت های اجتماعی و فضای منبعث از آنها و تاثیر آنها بر فرد توجه می شود.