آسیب شناسی طرح های روستایی بر بافت کالبدی روستا، نمونه بررسی خراسان شمالی

مسکن و بطور خاص مسکن روستایی دارای ویژگی های خاصی است تا آن را به مسکن مطلوب تبدیل کند، از مهمترین ویژگی های مسکن مطلوب می توان به همسازی با اقلیم، پیروی از شرایط محیطی و همچنین توجه به بستر و بافتی که در آن مسکن در حال شکل گیری است، اشاره کرد. راهبردهای ساخت مسکن جدید برای روستاییان که با ارائه تسهیلات از سوی سازمان های دولتی صورت می گیرد به نظر می رسد نه تنها در جهت ایجاد مسکن مطلوب برای روستاییان پیش نمی رود و ویژگی های مسکن مطلوب را ندارد، بلکه در پاره ای از موارد اینگونه طرح ها در تضاد با مطلوبیت فضایی قرار می گیرد. مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که آیا این طرح ها می توانند مبنای درستی برای برنامه ریزی و طرح های اجرایی روستایی در کشور باشند و اجرای این طرح ها چه تاثیری بر روی بافت روستایی و مسکن روستایی دارد؟ این پژوهش حاصل مطالعات میدانی بیش از 100 روستای استان خراسان شمالی است که در قالب طرح های الگوی مسکن، گردشگری و طرح های هادی روستایی توسط نگارندگان انجام شده است و طی آن مشخص شده است که عدم همخوانی استراتژی های پیشنهادی در طرح های هادی و الگوی مسکن در روستاها موجب جابجا شدن موقعیت مکانی توده و فضا در دانه بندی مسکن روستایی شده است. این اقدام باعث می شود بافت و بستری که در طی سالیان طولانی در روستا شکل گرفته دستخوش تغییرات اساسی شده و تاثیر منفی در ساختار فضایی روستا داشته باشد، همچنین ساخت مسکن روستایی با الگوی ثابت از نظر مصالح و معماری که با مصالح بومی مورد استفاده در ادوار گذشته همخوانی ندارد باعث تغییر در سیمای معماری روستا و روش زندگی اجتماعی و تکنولوژیک مردم روستا شده و در درازمدت باعث تحمیل هزینه های اقتصادی و پایین آمدن کیفیت فضایی بافت و مسکن روستایی می شود این پژوهش به دنبال ارائه راهکاری جهت هماهنگی طرحهای روستایی با عوامل موجود زیست محیطی در روستا های کشور می باشد تا از این طریق برکیفیت فضایی و زیستی این سکونتگاه ها تاثیر مثبت گذاشته شود.