بقاء محیط طبیعی درون شهری و استفاده بهینه از آن (مطالعه موردی: دره فرحزاد)

دره ها به عنوان یکی از عناصر ساختاری سرزمین (کریدورهای اکولوژیک و یا لکه های زیستگاه) در ارایه ارزشها و خدمات زیست محیطی به بسترهای همجوار خود و به شهر نقش موثری دارند. تهران دارای موقعیت جغرافیایی و اکولوژیک خاصی است که ناشی از همجواری دامنه های البرز و حضور دره های کوهستانی می باشد. دره ها که از دامنه کوه سرچشمه می گیرند علاوه بر تصفیه هوا، تامین آب، مقر بهره برداری، جهت استقرار فعالیتهای شهری و همچنین منظر نمادین شهر تهران به حساب می آیند.
با قبول اینکه سرزمین از واحدهای مختلفی به ترتیب از اکوتوپ ها و فیزیوتوپها تشکیل شده است که هر واحد در واقع دارای شرایط زیست محیطی خاص خود بوده و دانه بندی ساختار سرزمین را تشکیل می دهد، هر گونه تغییر در کاربری سرزمین موجب تغییر این واحدها و ارتباط میان آنان و در نهایت تغییر ساختار سرزمین می گردد. بنابراین برای جلوگیری از تخریب این واحدهای با ارزش و کارکردی دره ها و بهره وری مناسب از کلیه ویژگی های آنان، ضرورت بررسی مشکلات زیست محیطی این ساختار طبیعی آشکار می گردد. در این پژوهش دره فرحزاد به عنوان یک نمونه مورد مطالعه قرار گرفته است و طی مطالعات میدانی و بررسی اسناد و مدارک موجود، علل تخریب این بستر در زمان، و پتانسیل های بالقوه آن در کل مسیل شناسایی و جهت استفاده بهینه از این بسترهای طبیعی درون شهری پیشنهادهایی در دو مقیاس کلان (کل مسیل) و خرد ارایه گردیده است.
در پیشنهادهای ارایه شده، کاربری هایی مناسب جهت ایجاد توازن بین فضای شهر و طبیعت و ارتباط انسان و طبیعت مد نظر بوده است که ضمن استفاده شهروندان از این گونه فضاها، هدف اصلی پژوهش را که حفاظت از فضاهای طبیعی درون شهری است را تحقق بخشد و بتواند بهره وری از ارزشها و خدمات زیست محیطی ساختارهای اکولوژیکی چون دره ها را در حدی بهینه میسر نماید.