تراز تجاری ایران و پویایی های سازوکار منحنی J در شرایط نااطمینانی

بر اساس نظریه ‍ های اقتصادی، یکی از ابزارهای سیاست اقتصادی به منظور حذف کسری تراز تجاری، کاهش ارزش پول ملی است. امکان استفاده از این ابزار حداقل در بلندمدت وجود دارد. این سازو کار تحت عنوان منحنی J در بخش خارجی اقتصاد شناخته می شود. بر اساس منطق این منحنی، هر گونه کاهش ارزش پول ملی در قالب سازوکار بازار، کسری تراز تجاری را کاهش می دهد. سؤال این تحقیق این است که آیا در شرایط نااطمینانی، مانند بحران های مالی و ارزی و فرآیند یکسان سازی نرخ ارز در اقتصاد ایران، این سازوکار حفظ خواهد شد؟ در حقیقت رژیم ارزی و درجه شناوری آن از شرایط مهم پایداری در تغییرات نرخ ارز و حساب جاری ایران است که در فرآیند منحنی J قابل تبیین است.
برای پاسخ به سؤال مطرح شده، از روش خودرگرسیونی و با در نظر گرفتن وقفه های گسترده برای اقتصاد ایران و ده شریک عمده تجاری استفاده می شود. اثر نااطمینانی بر فرآیند منحنیJ با استفاده از توابع واکنش لحظه ای مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس، مشاهده می شود که فرآیند منحنی J، جز برای تراز تجاری دو جانبه بین اقتصاد ایران و کشورهای چین و ایتالیا، برای سایر کشورها مورد تایید قرار گرفته است.