روانسنجی فرم Z پرسشنامه رضایت از زندگی در سالمندان ایرانی

یکی از شاخص های مهم سنجش سلامت روان در دوره سالمندی رضایت از زندگی است. با توجه به ضرورت سنجش رضایت از زندگی در سالمندان ایرانی مطالعه ای با هدف ترجمه، بررسی پایایی و روایی پرسشنامه 13 سؤالی مقیاس رضایت از زندگی Z (Life Satisfaction Index-Z: LSI-Z) به منظور استفاده جهت بررسی رضایت از زندگی در این قشر آسیب پذیر، در شهر کاشان در سال 1386 طراحی و اجرا شد.
نسخه اصلی پرسشنامه 13 سؤالی LSI-Z با استفاده از روش ترجمه استاندارد Forward-Backward از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه شد. پرسشنامه دیگری نیز مشتمل بر اطلاعات جمعیتی و یک سؤال در ارتباط با وضعیت کلی رضایت از زندگی از دیدگاه خود فرد مورد استفاده قرار گرفت. نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند؛ بدین گونه که کلیه سالمندان 60 سال به بالای مراجعه کننده به دو مرکز بهداشتی درمانی شهر کاشان در طول سه ماه اول سال 86 (75 نفر) وارد مطالعه شدند. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و دو نیمه کردن و Stability (آزمون مجدد) تعیین گردید. جهت تعیین روایی آن نیز از روش اعتبار سازه به شیوه مقایسه گروه های شناخته شده استفاده شد. نمونه ها برحسب نوع پاسخشان به سؤال وضعیت کلی رضایت از زندگی به 5 گروه تقسیم شدند؛ سپس نمرات LSI-Z بین 5 گروه مزبور مقایسه شد. اطلاعات با استفاده از نرم افزار آماری نسخه اصلی پرسشنامه 13 سؤالی LSI-Z با استفاده از روش ترجمه استاندارد Forward-Backward از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه شد. پرسشنامه دیگری نیز مشتمل بر اطلاعات جمعیتی و یک سؤال در ارتباط با وضعیت کلی رضایت از زندگی از دیدگاه خود فرد مورد استفاده قرار گرفت. نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند؛ بدین گونه که کلیه سالمندان 60 سال به بالای مراجعه کننده به دو مرکز بهداشتی درمانی شهر کاشان در طول سه ماه اول سال 86(75 نفر) وارد مطالعه شدند. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و دو نیمه کردن و Stability (آزمون مجدد) تعیین گردید. جهت تعیین روایی آن نیز از روش اعتبار سازه به شیوه مقایسه گروه های شناخته شده استفاده شد. نمونه ها برحسب نوع پاسخشان به سؤال وضعیت کلی رضایت از زندگی به 5 گروه تقسیم شدند؛ سپس نمرات LSI-Z بین 5 گروه مزبور مقایسه شد. اطلاعات با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-11 و محاسبه ضریب همبستگی پیرسون و درون طبقه ای، Unequal Spearman Brown، Guttman، ضریب آلفای کرونباخ و تحلیل واریانس یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
در مقیاس صفر تا 26 نمره رضایت از زندگی در واحدهای مورد بررسی، 5/47± 13/68 بود. ضریب پایایی پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ و دو نیمه کردن با فرمول Unequal Spearman Brown و Guttman به ترتیب، 0.79 و 0.78 محاسبه شد. روش Correlation Item-Total و آزمون مجدد نیز پرسشنامه 13 سؤالی را پایا تشخیص دادند. نمره LSI-Z بین 5 گروه مورد نظر تفاوت آماری معنی دار داشت (0.0001>P).
بنابر این نسخه فارسی پرسشنامه 13 سؤالی LSI-Z جهت سنجش رضایت از زندگی در سالمندان ایرانی ابزاری پایا و روا است.