الگوی پیشنهادی برای ساختار ادغام یافته نظام سلامت و رفاه اجتماعی در ایران بر اساس مطالعات تطبیقی

در این مطالعه که به صورت توصیفی تطبیقی انجام شده است، به منظور ارایه الگویی برای نظام سلامت در ایران، ساختار نظام بهداشت، درمان و رفاه و تامین اجتماعی در کشورهای منتخب از نظر درجه تمرکز ساختاری به صورت تطبیقی مطالعه شده است. کشورهای مورد مطالعه نیز بر اساس درجه ادغام یافتگی یا استقلال ساختاری وزارتخانه های رفاه و تامین اجتماعی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انتخاب شده اند.
یافته های حاصل از این پژوهش شباهت ها و تفاوت هایی را در وضع موجود ساختار سلامت، رفاه و تامین اجتماعی جامعه پژوهش نشان داد. شباهت ها: در غالب کشورها، اصول و مبانی مشترکی برای تحقق هدف ها و وظایف وجود دارد. از نظر پیچیدگی، ساختار تشکیلاتی کلیه کشورهای مورد مطالعه، ساده و کم حجم؛ نظام برنامه ریزی، متمرکز و اجرا به صورت غیرمتمرکز و در کل ساختار مدیریت سلامت و رفاه اجتماعی از یک ساختار غیرمتمرکز تبعیت می کنند. تفاوت ها: در کشورهای منتخب در ارتباط با بعد ساختاری، دو رویکرد متفاوت برای تفکیک نظام های سلامت ورفاه اجتماعی وجود دارد: رویکرد مبتنی بر پوشش اقامت و رویکرد مبتنی بر پوشش اشتغال. در اغلب کشورهای مورد مطالعه امور رفاه و تامین اجتماعی با بهداشت ودرمان دارای پیوستگی قابل ملاحظه ای است، البته آموزش پزشکی مطلقا در گستره وظایف این وزارت محسوب نمی شود.
ادغام وزارتخانه های رفاه و تامین اجتماعی در وزارت بهداشت و درمان با عنوان جدید وزارت سلامت و رفاه اجتماعی، علاوه بر افزایش هماهنگی و انسجام مدیریت، برنامه ریزی و تخصیص اعتبارات بخش رفاه اجتماعی کشور، موجب کاهش هزینه های اداری پرسنلی و افزایش منابع مالی این بخش می گردد. علاوه بر این منجر به کاستن از همپوشانی وظایف و مسئولیت ها و جلوگیری از دوباره کاری، تخصیص صحیح منابع، کاهش هزینه های درمانی، کاهش آسیب های اجتماعی و افزایش رفاه اجتماعی می شود. همچنین واگذاری امور اجرایی رفاه اجتماعی به بخش غیردولتی از دیگر ساز و کارهای مناسب در جهت توسعه مشارکت مردمی و افزایش بهره وری و کیفیت فعالیت های این بخش و حرکت در راستای اصل 44 قانون اساسی است. انتزاع امور آموزش پزشکی از وزارت بهداشت و درمان و انتقال وظایف بهزیستی و بیمه های اجتماعی به حوزه ستادی وزارتخانه می تواند گام مهمی در جهت ارتقای جایگاه و توجه بیش تر به این بخش باشد.