نقش انگاره های دینی در سیاست: عرضی یا ماهوی

رشد سیاست و نظریه های سیاسی در طول تاریخ همواره در بستر پارادایم هایی که فراتر از خود سیاست بوده است شکل گرفته است. این پارادایم ها گاه صرفا منجر به شکل گیری مفاهیم و نظریات جدیدی در کنار سایر نظریات و مفاهیم سیاسی می شود و گاه پا را فراتر گذاشته و ماهیت سیاست را تغییر می دهد. سیاست در یونان باستان در بستر فلسفه مدرسی یونانی و در عصر روشنگری و بعد از رنسانس نیز در بستر اومانیسم رشد و هویت یافته است. به نظر می رسد ماهیتی که سیاست در عصر مدرن دارا می باشد همان حقیقت نهایی سیاست بوده و دیگر سیاست نمی تواند در ماهیتی غیر از آن مطرح شده و هویت یابد. اما اسلام به عنوان تنها دین پویای عصر حاضر نتوانسته سیاست دراین ماهیت را بپذیرد. سوال این است که در نسبت اسلام با سیاست، آیا تاثیر اسلام صرفا یک تاثیر صوری و به تعبیر دیگر یک تاثیر عرضی است و یا نه، این تاثیر ماهوی بوده و ماهیت سیاست را دچار تغییر و دگرگونی می کند؟ در این پژوهش ما با بررسی انتظار از دین و همچنین قلمرو دین در حوزه سیاست به دنبال تبیین این نکته هستیم که در رابطه دین اسلام و سیاست، تاثیر اسلام بر سیاست تاثیر ماهوی می باشد. یعنی سیاست در پارادایم اسلامی ماهیتی متفاوت از گذشته می یابد.