بررسی تنوع و تفرق ژنتیکی برخی جمعیت های زیره پارسی (Bunium persicum (Boiss)) با استفاده از نشانگرهای مولکولی RAPD

زیره پارسی یا زیره سیاه کرمانی یکی از گیاهان دارویی ارزشمند بومی ایران است که به صورت خودرو در مناطق زیادی از کشور یافت می شود. در این پژوهش تنوع ژنتیکی درون و بین برخی جمعیت های این گیاه در مناطقی ه مهم ترین مراکز رویش زیره پارسی در ایران می باشند با کمک نشانگرهای RAPD بررسی شده است.15 آغازگر RAPD بر روی گیاهان مورد بررسی، تولید 229 باند DNA نمودند که از این تعداد 216 باند(94 درصد) چند شکلی نشان دادند. تنوع درون جمعیت ها با استفاده از میانگین شاخص تنوع ژنتیکی نی و شاخص اطلاعاتی شانون با نرم افزار Popgene آنالیز و مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین و کم ترین تنوع ژنتیکی درون جمعیتی به ترتیب در الموت قزوین و سقفی اصفهان مشاهده شد. محاسبه نسبت آلل های موثر به آلل های مشاهده شده درهر جمعیت نشان داد که جمعیت ها دارای توزیع متعادل بوده و از قانون هاردی وینبرگ پیروی می کنند. هم چنین بالا بودن شاخص Fst به دست آمده در این پژوهش حاکی از آن است که جمعیت های مورد بررسی به طور کامل از هم جدا بوده و تکامل جداگانه دارند. در دندروگرام حاصل از آنالیزکلاستر بر اساس ماتریس تشابه ژنتیکی جاکارد، در اکثر موارد افراد مختلف هر جمعیت در گروه های متفوت همراه با افرادی از جمعیت های دیگر قرا ر گرفته اند که این امر تنوع بالای ژنتیکی درون جمعیت ها نسبت به بین جمعیت ها را نشان می دهد. تنوع ژنتیکی موجود باید در برنامه های بهره برداری، اهلی کردن و اصلاح و حفاظت ژرم پلاسم مورد توجه و استفاده قرار گیرد.