بررسی تحلیلی حاشیه نشینی در شهر بیرجند: مطالعه موردی منطقه کارگران

حاشیه نشینی به عنوان عدم تعادل فضایی توزیع جمعیت، مشکلات متعددی را برای کشور به وجود آورده است. این پدیده در بعضی از جوامع، معلول کشش طبیعی قطب های صنعتی، شغلی، رفاهی و اداری است و در بعضی دیگر از جوامع، بیکاری و فقر عامل آن است. این شرایط در ایران و به خصوص در استان های کویری به علت واقع شدن در کمربند خشک، شرایط بحرانی تری به خود گرفته است. همین روند، مهاجرت های وسیعی را در پی داشته است. این مهاجرت ها باعث ایجاد اشتغال کاذب و ناهنجاری هایی در شهرهای مقصد شده است. مقاله حاضر از طریق پیمایش میدانی، با استفاده از داده های نمونه ای مربوط به 500 خانوار و با تحقیقی ترکیبی، نسبت به تجزیه و تحلیل پیامدهای حاصل از این روند در محله کارگران در شهر بیرجند، اقدام کرده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مهاجرت های روستا- شهری، ضعف توان مالی ساکنان ناحیه به همراه ناتوانی مسؤولان در ساماندهی این وضعیت، باعث پیدایش شکل گیری حاشیه مورد بررسی و بروز ناهنجاری های متعدد شده است؛ به طوری که بسیاری از این خانواده ها از فقر و محرومیت رنج می برند. اغلب آنها فاقد امکانات بهداشتی، تفریحی و... هستند. در واقع، حاشیه مورد نظر سبب نا امن شدن شهر بیرجند شده است و اگر این معضل ساماندهی نگردد، بحران های غیر قابل حلی را باعث خواهد شد.