شبیه سازی انسان و اصل غایات کانت

شبیه سازی انسان یکی از مسائل جدیدی است که جواز یا ممنوعیت آن به لحاظ اخلاقی و دینی مورد نزاع و اختلاف است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی، پس از بیان مفهوم شبیه سازی و تاریخچه ی مختصری از آن، به تبیین و تحلیل اصل غایات کانت پرداخته و سعی نموده است جواز یا ممنوعیت صورت های مختلف شبیه سازی انسان را بر اساس تفسیرهای مختلف از اصل غایات روشن کند. بر اساس اصل غایات کانت، هر گونه رفتاری که باعث شود انسانیت دیگران به عنوان وسیله ی صرف اخذ شود نه هدف و غایت، ممنوع و غیر اخلاقی است. تفاسیر مختلفی از غایت قرار دادن انسانیت شده است: این که در مورد انسانی بدون اطلاع و آگاهی اش کاری انجام ندهیم؛ به آزادی، اراده و استقلال او احترام بگذاریم؛ به سعادتمندی او کمک کنیم؛ به انسانیت دیگران احترام بگذاریم. نتیجه این که بر اساس اصل غایات کانت، هر نوع شبیه سازی که در آن انسانیت انسان ها وسیله ای برای غایتی دیگر، ورای انسانیت شان اخذ شود ممنوع است. از این رو، شبیه سازی برای تولید گروه زیادی از انسان های همسان ژنتیکی برای استفاده در جنگ یا در زمان صلح برای انجام کارهای سخت و طاقت فرسا، تکثیر افراد نابغه و سرشناس علمی، سیاسی و نظامی و...، تولید فرزندان ژنوتیپ دلخواه، جایگزین کردن همسر، فرزند یا بستگان تازه درگذشته، ممنوع است. اما آن نوع شبیه سازی که در آن انسانیت فرد تولید شده هدف قرار گرفته و شبیه سازی به سعادت او و دیگر انسان ها کمک می کند و استقلال و آزادی اراده ی انسان تولید شده را محدود نمی کند و رضایت ضمنی او بر این کار قابل استنباط است، جایز است مانند شبیه سازی درمانی جهت تولید بافت و اعضای پیوندی و شبیه سازی برای کمک به زوجین نابارور و کمک به تولد نوزادان سالم بدون ژن های معیوب.