تحلیلی بر تغییر رژیم بارش در استان زنجان

یکی از نتایج تغییر اقلیم، تغییر مشخصات بارش است. یکی از مشخصات بارندگی که از تغییر اقلیم متاثر می گردد، رژیم بارش است. مفهوم رژیم بارش بر توزیع فصلی- ماهانه بارندگی دلالت داشته، مکان مقایسه بارش فصول- ماه ها را مهیا می سازد. رژیم بارش حاصل برهم کنش عوامل فیزیکی، مکانی و زمانی است و به وسیله شاخص های مختلفی قابل بررسی می باشد. مطالعه حاضر به منظور بررسی توزیع فصلی بارش، به شاخصی به نام شاخص فصلی (SI) می پردازد. این شاخص و تغییرات آن اطلاعاتی درباره رژیم بارش و تغییر آن به دست می دهد.
در این تحقیق با استفاده از آمار بارندگی ماهانه31 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی، طی 35 سال اخیر به بررسی تغییرات رژیم بارندگی استان زنجان پرداخته شد. به منظور تهیه نقشه های بارش و انجام عملیات میان یابی و نیز بررسی های مربوط، 7 ایستگاه از ایستگاه های مورد بررسی از خارج استان انتخاب شد.
در ابتدا مشخصات توصیفی بارش ماهانه به صورت ترسیمی و آماری ارائه و سپس تغییرات زمانی، شاخص فصلی و تغییرات بلند مدت آن برآورد شد. شاخص فصلی استان گویای دو نوع رژیم بارش است: رژیم نخست که بیش از 4/79 درصد از مساحت استان را در بر می گیرد، عمدتا فصلی با یک فصل کوتاه خشک و رژیم دوم شامل یک رژیم کاملا فصلی حدود 6/20 درصد مساحت استان را پوشش می دهد. در تمامی این دو پهنه، روند بارش طی دوره مورد بررسی کاهنده بوده است. در ناحیه رژیم نخست روند کاهنده شاخص فصلی 1/0 تا 3/0 و در ناحیه تحت رژیم دوم حداکثر 2/0 است. این امر گویای روند رژیم بارش به سوی یک توزیع نسبتا یکنواخت بارندگی است. بنابراین به نظر می رسد که افزایش بارش سه ماهه جولای، نوامبر و دسامبر چندان معنی دار نیست. آزمون های آماری انجام شده نیز صحت این وضعیت را نشان می دهد. استنباط های حاصل از این بررسی گویای کاهش بارندگی حاصل از فرایندهای محلی به ویژه در ماه های فصل بهار و دو ماه تابستانی جون و سپتامبر است.