ارزیابی میزان رقابت و مکملی اجزای کشت مخلوط ذرت (Zea mays) و لوبیا چشم بلبلی (Vigna sinensis) در مصرف عناصر غذایی

اگر اجزای کشت مخلوط در استفاده از منابع محیطی مکمل هم باشند، تولید در کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص خواهد شد. عناصر غذایی از مهمترین منابع محیطی می باشند. یک آزمایش مزرعه ای در سال 1382 انجام شد تا رقابت و اثرات مکملی اجزای کشت مخلوط ذرت و لوبیا چشم بلبلی در مصرف عناصر غذایی مورد ارزیابی قرار گیرد. طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار برای مقایسه تیمارها شامل کشت خالص لوبیا چشم بلبلی (Cp)، کشت خالص ذرت (C)، کشت مخلوط روی یک ردیف (M1)، کشت مخلوط روی ردیف های جداگانه (M2) و کشت مخلوط درهم (M3) بکار رفت. اجزای کشت مخلوط، بر اساس طرح جایگزینی بود به طوری که هر بوته ذرت با 3 بوته لوبیا چشم بلبلی جایگزین شد. نتایج نشان داد که جذب عناصر غذایی در کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص بود که این موضوع در تامین عناصر غذایی برای گیاهان زراعی بعدی باید مورد توجه قرار گیرد. لوبیا چشم بلبلی به دلیل ظرفیت تبادل کاتیونی بالای ریشه ی آن قدرت رقابت بیشتری نسبت به ذرت برای جذب عناصر دوظرفیتی (کلسیم و منیزیم) داشت. در حالی که ذرت برای جذب پتاسیم و فسفر قدرت رقابت بیشتری داشت که با سیستم گسترده ریشه آن مرتبط است. در کلیه تیمارهای کشت مخلوط، ذرت و لوبیا چشم بلبلی در مصرف عناصر غذایی از یک حالت مکملی نسبت به هم برخوردار بودند زیرا مجموع عملکرد نسبی در کلیه تیمارهای کشت مخلوط بزرگتر از یک بدست آمد. این امر، مزیت کشت مخلوط نسبت به کشت خالص دو گونه در استفاده از یک عامل محیطی موثر بر افزایش تولید محصول را نشان می دهد.