اثرات زیستی اسانس اکالیپتوس (Eucalyptus globulus) روی شپشه آرد Tribolium confusum

کاربرد اسانس های گیاهی به عنوان عواملی امن و موثر برای مبارزه با آفات انباری توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در تحقیق حاضر اثرات زیستی اسانس اکالیپتوس E. globulus روی شپشه آرد، یکی از حشرات آفت محصولات انباری، برآورد گردید.
روش تحقیق: در این پژوهش اثرات تماسی، تدخینی و دورکنندگی اسانس اکالیپتوس روی شپشه آردT. confusum مورد بررسی قرار گرفت. اثر تماسی به دو شیوه قطره گذاری و آغشته نمودن سطوح کاغذ صافی آزمایش گردید. قطره گذاری با دستگاه میکرواپلیکاتور و قرار دادن یک مایکرولیتر از غلظت های مختلف اسانس روی قفس سینه حشرات کامل انجام شد. برای آزمایش اثر تدخینی از ظروف استوانه ای شیشه ای با حجم ml 40 استفاده شد. اثر دور کنندگی اسانس از طریق مقایسه میزان استقرار حشرات کامل در دو سطح تیمار شده و تیمار نشده مورد آزمایش قرار گرفت. بر مبنای تجزیه پروبیت داده ها، LC50 اسانس اکالیپتوس در روش قطره گذاری μl/I 22/0 برآورد شد.
نتایج و بحث: مقایسه نتایج به دست آمده از سه غلظت مورد استفاده در دو سری آزمایش تیمار سطوح نشان داد که این شیوه روش مناسبی برای برآورد اثر تماسی نیست چرا که مرگ و میر مشاهده شده بیشتر ناشی از اثر تدخینی است تا تماسی. پس از کسر کردن اثر تدخینی، مرگ و میر ناشی از اثر تماسی برای سه غلظت 35/0، 7/0 و cm2/μl 41/1 به ترتیب برابر بود با 44/19، 7/16 و 18 درصد. قابلیت تاثیر تدخینی اسانس بر مبنای LC50،μl 4/23 بر لیتر هوا برآورد گردید. میانگین درصد دور کنندگی اسانس اکالیپتوس بر اساس نتایج به دست آمده از چهار غلظت 93/0، 62/0، 31/0 و cm2/μl 1/0 حدود 2/83 درصد برآورد گردید که جزو گروه V (1/80 تا 100 درصد دورکنندگی) از گروه های پنج گانه قرار می گیرد.
توصیه کاربردی/صنعتی: محدودیت و ممنوعیت کاربرد ترکیبات شیمیایی تدخینی، نیاز به آفت کش های جایگزین مناسب را ملموس تر نموده است. کمیت قابل توجه اسانس اکالیپتوس، بی ضرر بودن آن برای سیستم های زیستی و کارآیی مناسب آن روی آفات انباری، عواملی هستند که این ترکیبات گیاهی را به عنوان جایگزین مناسب ترکیبات شیمیایی پرخطر مطرح نموده اند.