شناسائی و تعیین مقدار آلکالوئیدهای مختلف گونه Atropa belladonna L. از نقاط مختلف ایران به روش کروماتوگرافی گازی (GC)

گیاه شابیزک از خانواده سیب زمینی و یکی از گیاهان دارویی مهم می باشد که شامل تروپان آلکالوییدها است. تروپان آلکالوییدها یک گروه مشخص از متابولیت های ثانویه خانواده سیب زمینی هستند. مهمترین آلکالوییدهای گیاه شابیزک آتروپین و هیوسین می باشد که به صورت وسیعی به سبب خواص دارویی مورد استفاده قرار می گیرند. بنابراین شناسایی و تعیین مقدار این آلکالوییدها در گیاهان مناطق مختلف ایران ضروری است. هدف از این مطالعه شناسائی و تعیین مقدار آلکالوئیدهای مختلف گونه Atropa ‎belladonna از مناطق مختلف به روش کروماتوگرافی گازی بود.
روش تحقیق: کل اندام های زمینی گیاه از پنج منطقه شامل اردبیل، مرزن آباد، تنکابن، کرج و رامسر جمع آوری و خشک گردید. سپس عمل عصاره گیری انجام شد. با تغییر اسیدیته و حلال، آلکالوییدها استخراج، شناسایی و تعیین مقدار گردید.
نتایج و بحث: مقدار آتروپین در گیاه خشک در بین شهرهای اردبیل، مرزن آباد، تنکابن، کرج و رامسر به ترتیب 67/0، 76/0، 00/1، 62/1 و 8/1 درصد و مقدار هیوسین به ترتیب 091/0، 157/0، 23/1، 231/0 و 465/0 درصد و مقدار مجموع هر دو آلکالویید به ترتیب 7584/0، 918/0، 138/2، 5811/1 و 656/2 درصد به دست آمد. در این تحقیق بیشترین مقدار آتروپین به دست آمده از کل اندام های زمینی گیاه در نمونه اردبیل 8/1 درصد بود و بیشترین میزان هیوسین 23/1 در نمونه تنکابن بود. نمونه رامسر کمترین میزان هیوسین و آتروپین (%) و مجموع آن ها را داشت؛ در حالی که نمونه اردبیل بالاترین آتروپین و مجموع آتروپین و هیوسین را داشت.
توصیه کاربردی/صنعتی: با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق می توان برای استخراج بیشتر آتروپین و مجموع آتروپین و هیوسین از گیاه شابیزک از نظر اقتصادی جمعیت منطقه اردبیل را پیشنهاد نمود.