مدل طبقه بندی شایستگی مرتع برای چرای گوسفند در مناطق البرز مرکزی، اردستان و زاگرس ایران

شایستگی مرتع و از طرفی قابلیت چرایی مرتع از موارد مهم در امر آنالیز و ارزیابی مراتع بوده و شناخت عوامل موثر بر آن، خود از اهمیت زیادی برخوردار است. از آنجایی که تقریبا همه اجزای اکوسیستم مرتعی روی تعیین شایستگی مرتع تاثیر می گذارند، بنابراین از بین عوامل فیزیکی و پوشش گیاهی سه عامل تولید علوفه، منابع آب و حساسیت به فرسایش انتخاب شد. هدف از پژوهش حاضر بررسی تناسب مراتع لار، دشت بکان، سیاهرود و اردستان و ارایه مدلی برای چرای گوسفند می باشد. این تحقیق در 4 منطقه به ترتیب 2 منطقه سیاهرود و لار در رشته کوه های البرز، اردستان در منطقه مرکزی و دشت بکان در منطقه زاگرس انجام گرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که در مناطق مورد مطالعه از بین عوامل فیزیکی شیب، دوری از منابع آب و فرسایش بیشتر از عوامل گیاهی در تعیین قابلیت چرایی نقش داشتند. به طور کلی در منطقه سیاهرود، فراوانی گیاهان سمی، شیب تند، موقتی بودن منابع آب سازندهای حساس به فرسایش عوامل محدود کننده بودند. شیب زیاد، حساسیت سنگ و خاک به فرسایش و نحوه بهره برداری از اراضی در منطقه لار قابلیت آن را کاهش می داد. در منطقه اردستان تولید کم، وجود گیاهان مهاجم، دوری از منابع آب، نحوه بهره برداری از اراضی و فرسایش های فعلی باعث کاهش شایستگی آن می شوند. در منطقه دشت بکان شیب، نحوه پراکنش منابع آب و عدم وجود منابع دایمی آب، ایجاد محدودیت می کنند. به طور کلی هر نوع بهره برداری از زمین نیازمندی های مشخص و هر واحد اراضی کیفیت معینی دارد و در خصوص بهره برداری از مراتع برای چرای گوسفند، رعایت ظرفیت چرا، توجه به آمادگی مرتع و به کاربردن برنامه های اصلاحی در مراتع مورد مطالعه می تواند در افزایش قابلیت مراتع برای چرای گوسفند کمک کند.