فهرست مطالب
نشریه تئاتر
سال چهارم شماره 68 (بهار 1396)
- 180 صفحه، بهای روی جلد: 100,000ريال
- تاریخ انتشار: 1396/01/16
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحه 7
-
صفحه 11مارتین پوخنر، منتقد و متفکر معاصر، از چهره های تاثیرگذار در حوزه مطالعات درام مدرن است. تمرکز او بیشتر بر مفاهیم دایجسیس در درام و نمایشنامه های خواندنی بوده است. دستیابی به مختصات و مولفه های درام های دایجتیک از مهمترین دستاوردهای پوخنر در حوزه درام به شمار می رود که می تواند در هر نظام درام نویسی اعمال شود. در پژوهش پیش رو با استفاده از این مولفه ها به بررسی رابطه درام ایرانی بین سال های 1332-1357 با نمایشنامه های خواندنی مدرن غربی پرداخته ایم. بدین منظور ابتدا مفاهیم میمسیس و دایجسیس تشریح شده، سپس رابطه مدرنیسم با تئاتر بیان می شود. از درون این رابطه متناقض به نمایشنامه های خواندنی رسیدیم که محصول تئاتر و درام مدرن است. سپس رابطه درام ایران در سال های 1332 تا 1357 با نمایشنامه های خواندنی مدرن غربی بررسی شده است. این دوره از تاریخ درام ایران به دلایل مختلفی از جمله شکل گیری تئاتر ملی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همچنین شرایط سیاسی اجتماعی جامعه بعد از کودتای 28 مرداد بر کلیت ادبیات ایران و به ویژه تئاتر و درام تاثیراتی گذاشته که بی ربط به شکل گیری نمایشنامه های خواندنی نیست. در پی بررسی این فرضیه، نمایشنامه چشم در برابر چشم (1350) نوشته غلامحسین ساعدی طبق مولفه های پوخنری تحلیل شده تا نشان دهد ساختار درام ایرانی در این دوره بستر مناسبی برای تبلور نمایشنامه های خواندنی است.کلیدواژگان: درام ایرانی 1332، 1357، میمسیس، دایجسیس، نمایشنامه خواندنی، مارتین پوخنر، غلامحسین ساعدی، چشم در برابر چشم
-
صفحه 33برای ترسیم نموداری مبتنی بر تاثیر توقعات و انتظارات مخاطب در شکل گیری میزانسن یک اجرا، نیاز است تا رابطه ی مابین سه عنصر تماشاگر، کارگردان و دراماتورژ را مورد توجه قرار داد. دستیابی به نمودار ذکر شده در گرو تمرکز بر روی سه جز است: (1) دراماتورژی (2) میزانسن و (3) تاثیر، کیفیت و نوع ارتباط سه عنصر (الف) لذت تماشاگر، (ب) فاصله ی تماشاگر (فیزیکی یا حسی یا فکری/ روحی) با اثر و در نهایت (ج) ملال انگیز نبودن اثر در تعامل با تماشاگر. این مقاله، معطوف بر اجزای ذکر شده و رابطه ی آن ها، نشان دهنده ی این موضوع است که چگونه میزانسن از طریق حضور تکنیکی تماشاگر، تحت تاثیر قرار می گیرد. نمودار پیشنهاد و طراحی شده می تواند با توجه به مسیرها و راه های مختلف و بر اساس شیوه و نوع کار هر کارگردان تغییر یافته و اصلاح شود. بنابراین سوال اصلی مقاله چنین است: کارگردان برای شکل دادن میزانسن خود، چگونه و از چه راه هایی به انتظارات و نیازهای مخاطب دست می یابد و آن ها را به میزانسن خود انتقال می دهد؟ آیا ضرورت چنین رابطه و انتقالی وجود دارد؟ برای شکل گیری میزانسن، شایسته است کارگردان تئاتر، مجموعه روابط و جزییات حاکم شده در اجرا را مبتنی بر تاثیرات متقابل و روابط پویا مابین مخاطب، اثر و سازنده ی تئاتر دنبال نماید.کلیدواژگان: مخاطب، تماشاگر، میزانسن، کارگردان، دراماتورژ
-
صفحه 55تئاتر محیطی که در چند دهه اخیر موردتوجه مخاطبان و هنرمندان هنر نمایش قرار گرفته است،
موجب پیوند هرچه بیشتر اندیشه و هنر معماری به خصوص معماری شهری و تئاتر شده است.
شناخت فضا و رفتار فضا و بازشناسی کالبدی و محیطی آن به عنوان طراحی صحنه شهری، ازجمله
مهم ترین مسایلی است که اجراگران نمای شهای محیطی برای اجرای نمایش در فضاهای شهری
موردتوجه قرار می دهند. رفتارشناسی فضا موضوعی است که فضاها یا محیط های شهری و ارتباط
آن بر فعالیت انسان ها را مورد بررسی قرار می دهد. پژوهش حاضر ضمن مطالعه رفتارشناسی
فضاهای جمعی و بررسی ابزارها و امکانات آن جهت اجرای تئاتر محیطی در ایجاد رابطه میان
تماشاگر و اجراگران، چگونگی اثرگذاری بر مخاطب را در فضای شهری موردتوجه قرار می دهد.
با درنظر گرفتن زیرساخت های نظری تئاتر محیطی و رابطه آن با تماشاگر، این پژوهش یکی از
فضاهای شناخت هشده شهری، یعنی میدان نقش جهان اصفهان را از منظر کارکرد فضا، و عناصر آن و رابطه توده و فضا بر رفتار اجتماعی برای اجرای نمایش های محیطی مورد مداقه و نظر قرار می دهد،
و ضمن ارایه الگویی جهت تحلیل عناصر فضای شهری در ارتباط با اجرا، استدلال می کند که
موقعیت جغرافیایی، کالبدی و عرصه های نمایشی آن، از ظرفیت ها و امکانات فضایی لازم جهت
اجرای نمایش های محیطی برخوردار هستند.کلیدواژگان: فضا، رفتار فضا، اجرا، طراحی صحنه شهری، تئاترمحیطی، میدان نقش جهان -
صفحه 71در این پژوهش پس از بررسی تاریخچه نشانه شناسی و معرفی آن به آرا و نظرات اندیشمندان
این حوزه پرداخته شده سپس جایگاه نشانه شناسی در هنر تئاتر موردبررسی قرار گرفته است.
در پی آن به بررسی نظام های دیداری، رمزگان های دراماتیک، به نشانه شناسی عناصر نمایشی و
ساخ تمایه این عناصر در تئاتر پرداخته شده است. در ادامه بر اساس اطلاعات و آراء طرح شده
از منظر علم نشانه شناسی مبادرت شده است. گردآوری داده ها در این تحقیق به روش کتابخانه ای
است و پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که
راهکار های علمی و عملی از منظر نشانه شناسی چگونه می تواند برای شناخت بهتر کارگردانان و
یا دست اندرکاران هنر نمایش مفید واقع شود و هم چنین شناخت و دریافت نشانه های تصویری
و زبان رمزگان نهفته در لایه های زیرین متن چگونه می تواند موثر واقع شود. علاوه برآن، یافته های
پژوهش بیانگر آن است که توجه به مولفه های نشانه شناختی و کشف زبان رمزگان نهفته در یک
نمایشنامه،کارگردان را برای رسیدن به رویکرد و روایتی جدید از این نمایشنامه یاری می رساند.کلیدواژگان: نشانه، دال و مدلول، نماد و شمایل و نمایه، زبان رمزگان، تئاتر و نمایش، کالیگولا -
صفحه 95در مطالعات روایت شناسی، روایت به عنوان «توالی رویدادها» تعریف می شود. با این تعریف عامل زمان مورد تاکید قرار می گیرد و در مقابل، اهمیت فضا نادیده گرفته می شود. اما در درام فضا به شکلی برجسته نمود می یابد به طوری که لازمه شکل گیری درام، به تصویرکشیدن مکانی دقیق و مشخص است. این در حالی است که در درام ایران غالبا فضاپردازی چندان مشهود و دقیق نیست و فضا در این آثار بیشتر در قالب کلام و به صورت روایی ارائه می شود و نه به شکل نمایشی. اکبر رادی اما ازجمله نمایشنامهنویسانی است که برداری دقیق و عینی از فضا بر روی صحنه ترسیم میکند و با کمک اشیاء، فضا را بر روی صحنه عینیت میبخشد. در نمایشنامه های رادی اجزای درام همچون شخصیت، کنش و پس زمینه اثر در پیوندی محکم با اشیاء پیش می روند. در آثار او حضور جسمانی شخصیت ها در ارتباطی تنگاتنگ با موقعیت فضایی و اشیاء پیرامونشان قرار می گیرند و حتی احساسات شخصیت نیز برداری فضایی می یابد.
این تحقیق می کوشد با روشی توصیفی-تحلیلی، پس از تعریف فضا در روایت شناسی و تطبیق آن با درام، نقش اشیاء را در عینیت بخشی به فضای نمایشی در آثار دهه شصت و هفتاد رادی موردبررسی قرار دهد. به این منظور راهکارهای رادی در هویت بخشی به اشیاء بر روی صحنه در نمایشنامه هایش بررسی میشود، پیوند دقیق شیء و شخصیت در گزیدهای از آثارش بررسی میشود و چگونگی ثبت خاطره بر پیکره اشیاء در متونش دنبال میشود.کلیدواژگان: فضا، روایت شناسی، فضای روایی، فضای نمایشی، اکبر رادی، شیء -
صفحه 113صحنه هایی از اجرای یک اثر سومین و آخرین حلقه در سه گانه ای (شامل ترحم در تاریخ1، سرزنش بی پایان2 و صحنه هایی از اجرای یک اثر) است از هاوارد بارکر در دهه ی 1980 که در آن موضوع هنر و هنرمند و مسائل پیرامونی و در پیوند با آن ها در کانون اثر قرار دارند. بارکر این نمایشنامه را در سال 1984-5 به نگارش و اجرا درآورد (نکته ی درخور توجه آنکه او قلعه را نیز در همین سال نوشت) و این نمایشنامه بلافاصله مورد تحسین و توجه منتقدین و تماشاگران قرار گرفت و در همان سال جایزه ی پریکس ایتالیا 3 را از آن خود کرد. در این سه گانه محور مضمونی و ساختاری غالبا بر تنش ها و تضادهایی می گردد که برخاسته از مسائل سیاسی، اجتماعی و شناخت-شناسانه ای است که هنر با آنها در هم تنیده و مواجه است؛ و مسائل وجودی هنرمند و هستی شناختی هنر در درجه ی دوم اهمیت قرار دارند. البته شایان ذکر است که در طول دهه 2000s ، بارکر، در آنچه می توان آن را سه گانه ای دیگر نامید (خودم را دیدم، زخم های نوشیده و نوشانده، و بلک/اکو)4، بر سویه های فلسفی تر ، یا به بیان دقیق تر، بر مسائل وجودی5 و هستی شناختی6 مرتبط با هنر و هنرمند - مانند خاستگاه اثر هنری، ذات مسئله ی الهام، واسازی و ساخت شکنی نویسنده به مثابه ی سوژه ی خودآیین7 و قانون گذار که تعیین-کننده ی معنا و داننده ی حقیقت است، نهاد دیگربنیاد8 اثر هنری، و نهایتا رابطه ی میان رخداد، اثر هنری و مسئله ی معنا) تمرکز می-کند.9
با وجود شباهتها و سویه های مشترکی که صحنه هایی از اجرای یک اثر با دو دیگر نمایشنامه دارد (مسائلی چون: جایگاه گفتمانی، ایدئولوژی، نهادها، فردیت فرد و هویت هنرمند)، اما این اثر از جهت هایی عمیقا متفاوت از آن دو است و دغدغه های دیگری از جمله بازنمایی، بدن، روابط قدرت و، مهم تر از همه، هرمنوتیک را دنبال می کند. افزون بر این، شاید یکی از بارزترین تفاوت های صحنه-هایی از اجرای یک اثر با دو اثر دیگر آن است که شخصیت اصلی آن یک زن است و این مسئله خود بر پیچیدگی ها و تنش های آن می-افزاید و موضوعاتی از جمله جنسیت، نگره ها و جریان های فمینیستی، بازنمایی زن در نظم نمادین و جایگاه گفتمانی او را به میان می-آورد (موضوعاتی که به شکلی بسیار گسترده تر در قلعه به آنها پرداخته می شود). تنها نقدی که در زبان انگلیسی تا کنون بر صحنه های اجرای یک اثر نوشته شده است بخش کوتاهی است از دیوید ایان ریبی (95-99). نکته شایان ذکر در مورد تحلیل ریبی آن است که، تحلیل او به رغم روشنگر بودنش، غالبا توصیفی -مضمونی است و از رویکرد نظری خاصی برای خوانش سویه های خاص از نمایشنامه بهره نمی جوید. در زبان فارسی در خوانشی تحلیلی که علیرضا فخرکننده بر ترجمه اش از این نمایشنامه افزوده است، به واکاوی جنبه-های نمایشنامه از نظرگاه زیبایی شناسی هنر و هنرمند (واقع گرایی و شورشناسی) و تبارشناسی بدن پرداخته است. 10بنا بر نظر نگارنده ی این جستار، صحنه هایی از اجرای یک اثر، از آن رو که اثری فشرده و چندلایه است، از سه سویه و بنا بر سه رویکرد انتقادی قابل بررسی و تحلیل است: زیبایی شناسی هنر و هنرمند، زیست-سیاست و تبارشناسی بدن و تفسیر هرمنوتیکی. از آن رو که دو سویه ی نخست پیش از این توسط نگارنده به تفصیل واکاویده شده است، در این جستار، کانون بررسی معطوف به مسئله ی محوری هرمنوتیک خواهد شد. نگارنده در جستار حاضر، نخست شرح مختصری از بافت هرچند کم رنگ تاریخی نمایشنامه به دست خواهد داد؛ سپس در ادامه به دربرداره های وجودی، اخلاقی و شناخت شناسانه ی سبکی11 و روش زیبایی شناسی12 گالاکتیا – یعنی واقع گرایی اجتماعی-انتقادی - خواهد پرداخت. در بخش اصلی این مقاله، نگارنده می کوشد که نشان دهد که، با نظر به جایگاه تعیین کننده ی معنا و دربرداره های آن در نمایشنامه، چگونه پرداختن به آن از دریچه ی مسئله ی هرمنوتیک می تواند گره گشای دغدغه ها و پیچیدگی های محتوایی و روانشناختی این اثر از بارکر باشد.کلیدواژگان: هاوارد بارکر، هرمنوتیک فلسفی، بدن، بازنمایی، گفتمان، زیبایی شناسی و سیاست، شناخت، شناسی سبک، گادامر، هابرماس و ریکور -
صفحه 147اصطلاح «داغ ننگ» ریشه ی یونانی دارد و امروزه جهت اشاره به ویژگی یا صفتی به کار برده می شود که شدیدا بدنام کننده یا ننگ آور است. در این مطالعه با توجه به خاستگاه اولیه داغ ننگ، دو تراژدی آژاکس اثر سوفوکل و مده آنوشته ی اوریپید از یونان باستان انتخاب شده است تا در ابتدا نقش داغ در خوانش این آثار برجسته شود و همزمان به این پرسش پاسخ داده شود که داغ ننگ چه تاثیر روان شناختی- جامعه شناختی بر شخصیت های آژاکس و مده آداشته است. اروینگ گافمن، جامعه شناس معاصر آمریکایی، از جمله نظریه پردازانی است که در موضوع داغ ننگ مداقه کرده است. مقاله حاضر با بهره گیری از نظریات مهم وی از جمله «نظریه نمایشی» و «فاصله ی نقش» می کوشد که تحلیل گافمنی از آثار را ارائه کند و به پاسخ پرسش های تحقیق دست یابد. نتیجه این مطالعه نشان می دهد که آژاکس و مده آاز داغ ننگ بی اعتبار کننده ی هویت رنج می برند و داغ با قدرت بسیاری بر کنش ها و روابط آن ها در طول نمایشنامه چیره شده است. همچنین از هم گسیختگی روانی و کنش هایی همچون خودکشی و فرزندکشی آژاکس و مده آرا نیز می توان تحت الشعاع داغ ننگ و فاصله ی نقش به وجود آمده در هویتشان و جامعه دانست.کلیدواژگان: داغ ننگ، اروینگ گافمن، کنش، خود، صحنه، آژاکس و مده آ
-
Page 11Martin Puchner, contemporary German critic, is a prominent figure in modern drama studies. Achieving certain elements of diegetic dramas is his best accomplishment, which can be applied for other dramatic systems. In this research we have studied the relation of Iranian drama of 1332-1357 with closet dramas by using these elements. In order to do that, first the concepts of mimesis and diegesis are defined. Then we focused on the relation of modernism with theatre which intrinsically is a mimetic art. Through this contradiction, we have come to closet dramas which are decoded by Puchner. Then the relation of Iranian drama of 1332-1357 is discussed with closet dramas. As national drama generated in this period, it is historically important. Also, drama was influenced by political conditions of coup detat of 28th of Mordad, which is in relation with the structure of closet dramas. To discuss this assumption, a play by Saedi is analyzed to show that drama of this period is an appropriate structure for cultivating closet dramas.Keywords: Iranian Drama 1332-1357, Closet Drama, Mimesis, Diegesis, Martin Puchner, Gholam Hossein Saedi, Eye for an Eye
-
Page 33In order to present a diagram and model in shaping the mise-en-scène based on the audiences expectations to show the relationship between the audiences, the dramèaturge and the director, this paper will focus on three main phases: (1) dramaturgy, (2) mise-en-scène, and (3) the quality and relationship between the pleasure of the audience, deadness and distance. This shows how the mise-en-scène is influenced through the Hozor-e-Teckniky. Hozor-e-Teckniky, which is related to the audience/ onlooker, can provide a direction for adjusting the theatrical elements in mise-en-scène. Based on receiving the audiences expectations and needs there is a mechanism to show how the directors can access to them. There are several ways and collaboration to understand and fix the theatrical elements by the directors. In this paper I am going to present a diagram which can also be revised throughout different aspects and pathways according to the any directors work. The main question is: how the director can access to the audiences expectation in order to set his/her mise-en-scène? How many way are there?Keywords: director, dramaturge audience, spectator, mise-en-scène
-
Page 55Environmental theater that has attracted the attention of the audience and artists during the last few decades, has made thought and the art of architecture much more closer, especially urban architecture and theater. Recognition of space and space behavior as urban scenography, and its physical and environmental recognition, are among the most important issues that Environmental theater performers pay attention to, for performing in urban spaces. Space praxeology is an issue that examines spaces or urban environments and their relation to human activities. The present study, by studying the behavior of the communal spaces and examining its tools and facilities for performing environmental theater in creating the relationship between the audience and the performers, considers the impact on the audience on the urban environment. Considering the theoretical infrastructure of Environmental theater and its relation with the spectator, this research investigates one of the well-known urban spaces, i.e. Naghshe Jahan Square of Isfahan, in terms of the functioning of space, its elements and the relation between mass and space on social behavior for performing Environmental theater, and while presenting a model for analysis of elements of urban space in relation to performance, it argues that the geographic location, the physical and its display areas, have the necessary capacities and spatial facilities for performing Environmental theater.Keywords: Space, Space Behavior, Performance, Urban scenography, Environmental theater, Naghshe Jahan Square
-
Page 71In this research, after reviewing the history of semiotics and presenting the semiotic definitions, the author analyzes the opinions and opinions of the thinkers of this field and then examines the place of semiotics in the theater. In this context, he examines visual systems and dramatic codes and The semiotics of the dramatic elements and the making of these elements in theater are paid. In the following, based on the information and content presented in terms of semiotics and the study of visual symbols, a look at Albercamo's play (Caligula) and the analysis of the scenes of this work, as well as its semiotic analysis. Data collection in this research was done by descriptive - analytic method using documentary libraries and analyzing the sample size of Kaligula plays. The results of this research show that scientific and practical approaches from the perspective
of semiotics can be useful for better understanding of directors or art exhibitors, as well as the acquisition of visual symbols and the language of the latent codes in the underlying layers of the text. How can To be effective. In addition, the findings of the research indicate that attention to semiotic components and the discovery of the language of the encoded code in a play helps the director to come up with a new approach and narrative of this play.Keywords: Sign, Signifier, Signified, Symbol, Icon, Index, System of cods, Thater, Caligula -
Page 95This Research paper aims to explore narrative functions of the objects in the selected plays of Akbar Radi, the famous Iranian playwright, during 1980s. Describing narrative as the sequence of incidents, and accordingly a sort of emphasizing on temporality, the significance of space is frequently neglected in narratological studies. Narrative space yet is remarkably portrayed in drama in such way that the necessity of constituting a drama is mapping a certain and concrete place. Following the tradition of storytelling and minstrelsy, developing space in Iranian vernacular drama often has a verbal and non-pictorial form. Akbar Radi, however, depicts a pictorial, exact and objective space in his plays, and conducts dramatic elements such as character, action or setting in a strong connection with space. In his works, performer's body is totally interconnected to spatial positions or its surrounded objects; and even the emotion of character is personified by means of spatial components. This research first examines the Space in narratology, then it develops this description into drama studies and finally it will try to examine the roles of objects in the selected plays of Akbar Radi.Keywords: Space, Narratology, Narrative Space, Dramatic Space, Akbar Radi
-
Page 113This essay seeks to approach and explore Scenes from an Execution (1985, SFE) - the third play in Howard Barkers 1980s trilogy also including No End of Blame and Pity in History. The trilogy primarily concerns itself with the problematic and critical nature and function of art in a given historical era or discursive norms and relations in conjunction with the ethical, existential, and aesthetic vicissitudes the artist undergoes in his/her encounter with historical cataclysms and socio-political restrictions. What distinguishes SFE from the other two plays, however, is that it has a female artist as its protagonist; a characteristic which in turn ushers in the problematics concomitant with the question of gender (including discursive strategies, such as the hysterization of the female subject, and phallocentric values and normalizing binarisms (reason-passion (madness), unity-multiplicity/fluidity, normality-abnormality, rule/restraint- excess/ transgression) which aim to un/mis-represent and subject the female. Equally crucial is the problem of the representation of the event coupled with the questions of (self-)knowledge, perspectivalism, and the problem of meaning in general, and the meaning of the artwork in particular. The aforementioned issues constitute the focal points of SFE, around which the tensions between the artist and the State of Venice revolve too. Indeed, one of the pivotal problems, which poses a formidable challenge to Galactia, is how to reconcile personal preoccupation and ethical commitment (to personally-perceived truth) with state commission and discursively sanctioned truth. On this premise, it is my argument that the question of hermeneutics constitutes the crux of the play. Hermeneutics, as this essay shall seek to demonstrate, concerns self-knowledge, the possibility of unified or multiple meaning(s), epistemological implications of aesthetic style, and the ethics of representation. Accordingly, exploring the foregoing issues in the light afforded by various hermeneutic theories (including those of Gadamer, Habermas and Ricoeur, among others) shall help us unfold and understand some of the complications concerning the issues of art, selfhood, meaning and truth in this play.Keywords: Howard Barker, Scenes from an Execution, Hermeneutics, gendered body, ethics of representation, aesthetics of the style, Gadamer, Habermas, Ricoeur
-
Page 147The term "Stigma" derived from a Greek root and is used today to refer a feature, or attribute that is severely calumniously or disgraceful. In this study, according to the main origin of the stigma, Ajax and Medea tragedies of ancient Greece, have been selected to initially highlight the role of Stigma in the reading of these tragedies. At the same time, from psychological-sociological perspective, the main question is to what effect the stigma has been on the Ajax and the Medea Characters. Erving Goffman as one of the contemporary theorists of sociology studies has brought up many valuable viewpoints, which, some of them are notable in the performance studies and stigma research. With Utilization of Goffmans Dramaturgical Theory and view on other important theories of Goffman such as Role Distance and Stigma, paper tries to give a comprehensive analysis of Ajax and Medea tragedies and to answer the research questions. The Goffman oriented interpretation of drama beside analysis of the Ajax and Medea personalities alerts a calumnious stigma, which have influenced by the actions of these two characters in their plays. This matter allowed to analyze and investigate on mental disintegration and their main actions under the shadow of the Stigma and Role distance created on their identities and society.Keywords: Stigma, Erving Goffman, Action, Self, Region, Ajax, Medea
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.