فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران
سال دهم شماره 2 (پیاپی 38، بهار 1397)

در کلانشهری چون تهران بدلیل وجود گروه های شهری مختلف، منبعث از قومیت های گوناگون، پدیده ی تضاد فرهنگی در انواع نهادهای اجتماعی به چشم می خورد. این تضاد و گسست فرهنگی درنهادی چون خانواده نمود بیشتری دارد. با این شرایط، هم درمیان خانواده هایی که درطبقه ایی یکسانی از نظر اقتصادی قرار دارند و همچنین در درون خود خانواده ها، بعلت عدم تطابق در فرهنگ ها و نبود وفاق هنجاری برای دستیابی به هدفی مشخص، ابزارهایی متفاوت و گاها نامشروع توسط اعضا انتخاب می شوند. از این منظر مهمترین نمود چنین وضعیتی رواج محرومیت، بدبینی، بی اعتمادی و ناخشنودی، از عناصر اصلی شکل دهنده آنومی می باشد. باتوجه به اینکه موضوع پیرامون بررسی آنومی در میان خانواده شهری می باشد، تمرکز بروی این مسئله که چه عواملی باعث بوجود آمدن آنومی درخانواده شده واین آنومی چه تاثیری روی بافت وخانواده شهری گذاشته است، زمینه بسیار مهمی در حل مسائل اجتماعی و فرهنگی دراین کلانشهر محسوب می شود. مورد مطالعه شهر تهران می باشد که پژوهش حاضر به این نتیجه رسیده آنومی در بین خانواده ها براثر برخوردها و تضادهای فرهنگی جامعه چندقومیتی و نبود وفاق هنجاری در درون خانواده ها بوجود آمده است.

سرمایه فرهنگی مفهوم نسبتا جدیدی است که امروزه از عوامل توسعه پایدار شناخته شده است. بعلت اهمیت نهاد خانواده در جامعه ایرانی و تغییرات فرهنگی این نهاد تاثیرگذار بر توسعه فرهنگی، توسعه سرمایه فرهنگی خانواده بعنوان یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی، می تواند تاثیرات شگرفی در توسعه و ارتقاء سطح فرهنگ جامعه ایرانی داشته و این تحول مثبت، مسیر رسیدن به توسعه پایدار را تسهیل کند. این مقاله در رابطه با پژوهش طراحی الگو جهت توسعه سرمایه فرهنگی خانواده تهیه گردیده و هدف آن کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات، توصیفی پیمایشی است. مدل مفهومی پژوهش توسط پرسشنامه، میان 30 نفر از خبرگان مورد آزمون قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار توصیفی از نرم افزار SPSS 22 و در سطح آمار استنباطی از نرم افزار PLS استفاده شد. یافته های پژوهش پس از تحلیل عامل ساختاری، مؤید ارتباط 10 مولفه از 13 مولفه در مدل مفهومی شدند. بر این اساس مولفه تعاملات اجتماعی، بیشترین رتبه را در ایجاد تغییرات سرمایه فرهنگی خانواده تبیین نمود. این تحقیق جایگاه ارزشی هر یک از متغیرهای مستقل را در وضعیت موجود و مطلوب مشخص نموده و می تواند زمینه ای برای سیاست گذاری های فرهنگی در حوزه خانواده را فراهم آورد. اهمیت مولفه دموکراتیک بودن خانواده، بالاترین و مولفه مشارکت فرهنگی، پایین ترین رتبه را در بررسی شرایط مطلوب از نظر خانواده بدست آورد. همچنین وضعیت موجود دانش سلامتی خانواده در بهترین وضعیت، و وضعیت موجود امکانات فرهنگی در بدترین وضعیت قرار دارد.

در جامعه ایران امروز، موانع کارآفرینان صرف نظر از عوامل سیاسی، اقتصادی، حقوقی و مدیریتی به دلایل انسانی – اجتماعی از جمله نادیده گرفتن روابط و پیوندهای اجتماعی و سرمایه انسانی به عنوان مهم ترین دارایی یک سازمان نیز است. از این رو پژوهش حاضر به بررسی تاثیر سرمایه انسانی و اجتماعی به عنوان یکی از اشکال سرمایه های طبقه بندی شده توسط بانک جهانی، بر قصد کارآفرینی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل موثر در راه اندازی یک کسب وکار جدید و کارآفرینانه و با در نظر گرفتن نقش تعدیل گری سبک شناختی می پردازد. جامعه آماری پژوهش حاضر دانشجویان سال چهارم مقطع کارشناسی و سال دوم مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تهران در سال تحصیلی 1393-92 بودند، چرا که این دانشچویان به طور بالقوه در آستانه شروع یک کسب وکار جدید و کارآفرینانه هستند و همچنین، به دلیل حضور چند ساله آن ها در دانشگاه می توان تاثیر حضور در محیط دانشگاه بر نظرها و ترجیحات آن ها را به خوبی استخراج کرد. بدین منظور بر اساس جدول مورگان 367 پرسشنامه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از این جامعه جمع آوری شد. به منظور سنجش روایی پرسشنامه پژوهش از تحلیل عاملی تاییدی و جهت تعیین پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد. فرضیه های پژوهش به کمک آزمون مدلیابی معادلات ساختاری مورد بررسی واقع شدند. مطابق نتایج به دست آمده تاثیر مثبت و معنادار سرمایه انسانی بر قصد کارآفرینی مورد تایید قرار گرفت. حال آنکه تاثیر سرمایه اجتماعی بر قصد کارآفرینی فقط در مورد افرادی با سبک شناختی احساسی تایید شد. در نهایت، نقش تعدیل گری سبک شناختی در ارتباط بین سرمایه اجتماعی و قصد کارآفرینانه مورد تایید قرار گرفت.

توسعه اجتماعی مفهومی است که اخیرا مورد توجه جدی سیاستگذاران و به ویژه مدیران شهری قرار گرفته است. این تحقیق به منظور شناخت رابطه بین توسعه اجتماعی و سلامت اجتماعی انجام شد. جامعه آماری تحقیق کلیه شهروندان ساکن در شهر تهران می باشند. شیوه نمونه گیری تحقیق از نوع خوشه ایچندمرحله ای است. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی می باشد که به روش پیمایش اجرا گردید. حجم نمونه تحقیق 400 نفر می باشد که این رقم بر اساس مراجعه به جدول مورگان تعیین شد. با توجه به یافته های تحقیق در بخش مرور اسنادی، سطح توسعه اجتماعی بر اساس شاخص هایی چون میزان (کیفیت زندگی، وفاق اجتماعی، اخلاق توسعه اجتماعی و امنیت اجتماعی) محاسبه گردید. میزان سلامت اجتماعی بر اساس شاخص های شکوفایی اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، انطباق و پذیرش اجتماعی بدست آمد. داده های تحقیق توسط ابزار پرسشنامه و براساس 120 گویه و پرسش بود. یافته های تحقیق نشان می دهد سطح توسعه اجتماعی و شاخص های یاد شده همبستگی از نوع قوی با سلامت اجتماعی دارند. با توجه به اینکه تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود، پردازش های آماری توسط نرم افزار لیزرل انجام شد.

مقاله حاضر به دنبال شناخت رابطه بین استفاده از اخبار رسانه ی ملی با سطح آگاهی سیاسی زنان در کشور است. چارچوب نظری این پژوهش مبتنی بر رویکردهای مربوط به حوزه رسانه، مشارکت سیاسی و آگاهی سیاسی تنظیم شده است. آگاهی سیاسی در برگیرنده طرز تلقی ها و ارزیابی های هر فرد از مسائل و موضوعات خاص سیاسی و یا از حوادث و شخصیت های سیاسی است. در همین راستا مشارکت سیاسی نیز به معنای فعالیت داوطلبانه اعضای یک جامعه در انتخاب حکام به طور مستقیم و غیر مستقیم و همچنین در شکل گیری سیاست های عمومی است. رابطه بین رسانه های همگانی و افکار عمومی مدت های مدیدی است که کنجکاوی پژوهشگران را بر انگیخته است. امروز هیچ کسی انکار نمی کند که رسانه ها در شکل گیری افکار عمومی دخالت دارند با وجود این از نظر تجربی بسیار مشکل خواهد بود نشان دهیم سهم آنها در این شکل گیری نسبت به سایر مکانیسم ها چه قدر است. روش به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل زنان 20 تا 65 سال منطقه 2 شهر تهران بوده اند. روش نمونه گیری در این تحقیق تصادفی ساده بوده و روایی و پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از دیدگاه خبرگان و نیز آزمون آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفته و تایید شدند. نتایج پژوهش نشان دادند که: بین استفاده از اخبار سیاسی با سطح آگاهی سیاسی زنان رابطه وجود دارد. با توجه به مقدار ضریب فی (380/0) می توان گفت شدت وابستگی استفاده از اخبار سیاسی با سطح آگاهی سیاسی زنان در حد متوسط است. همچنین بین استفاده از نشست های خبری با سطح آگاهی سیاسی زنان رابطه وجود دارد. با توجه به مقدار ضریب فی (206/0) می توان گفت شدت وابستگی استفاده از نشست های خبری با سطح آگاهی سیاسی زنان در حد کم است. بین استفاده از مصاحبه سیاستمداران با سطح آگاهی سیاسی زنان رابطه وجود دارد. با توجه به مقدار ضریب فی (338/0) می توان گفت شدت وابستگی استفاده از مصاحبه سیاستمداران با سطح آگاهی سیاسی زنان در حد متوسط است.

هدف اصلی تحقیق بررسی عوامل اجتماعی موثر بر فرایند تصمیم گیری در رفتار سیاسی زنان و مردان ساکن شهر تبریز است که سعی شده تاثیر عوامل اجتماعی از جمله اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی، بی قدرتی اجتماعی، بی هنجاری اجتماعی و تعلق اجتماعی در فرایند تصمیم گیری بر رفتارهای سیاسی بررسی شود. چارچوب نظری این مطالعه بر مبنای رویکردهای مشارکت سیاسی و رفتار سیاسی و به صورت تلفیقی از نظریات صاحب نظران این حوزه ها استفاده شده است. روش تحقیق پیمایش و ابزار مطالعه پرسش نامه محقق ساخته بود که از بین جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مردان و زنان(درمدت زمان تحقیق) بازه سنی 64-18 سالگی، در شهر تبریز سکونت دارند برابر با 1173916 نفر با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با روش نمونه گیری چند مرحله ای وخوشه ای نمونه های آماری انتخاب شد. باتوجه به یافته های تحقیق ملاحظه شد که متغیر تصمیم گیری در رفتار سیاسی شهروندان ساکن شهر تبریز متاثر از عوامل بسیاری است که در تحقیق حاضر، اعتماد اجتماعی، امنیت اجتماعی، بی هنجاری اجتماعی، بی قدرتی اجتماعی، تعلق اجتماعی، جنسیت، وضعیت سنی، وضعیت شغلی و تحصیلی به عنوان متغیرهای مستقل با تصمیم گیری در رفتار سیاسی شهروندان تبریز به عنوان متغیر وابسته رابطه معنی داری دارند. نتایج تحقیق نشان داد که امنیت اجتماعی، اعتماد اجتماعی ،احساس بی قدرتی، احساس تعلق اجتماعی، وضعیت شغلی و وضعیت تحصیلی بیشترین تاثیر را بر تصمیم گیری در رفتار سیاسی شهروندان ساکن شهر تبریز دارد.

سرمایه گذاری هایی که در قالب راه بردها و برنامه های توسعه صورت گرفته است آنچنان که باید نتیجه بخش نبوده است و این دلیلی برای رفتن به سوی الگوهای جدیدتری چون الگوهای توسعه پایدار و درون زا که قرابت بیشتری با عدالت اجتماعی دارند، می باشد. برای آغاز چنین تحولی، هدف ایجاد و ترکیب بهینه ای از نهادهای بازاری و نابازاری است. یا به زبان دیگر، کاهش نارسایی ها و ناقصی های بازاری و نابازاری. بدین جهت، نهادها و ترتیبات نهادی حوزه گسترده ای از خدمات را به وجود می آوردند و یا استفاده از فرصت ها و ظرفیت های بالقوه را ممکن می سازند. در این راستا ، تحقیق به صورت روش کیفی انجام می گیرد. و به جهت رویکرد نهادی خود قصد دارد مناسبات نظام بازار را در گفتمان های ایران معاصر از طریق گفتمان انتقادی مورد بررسی قرار دهد. از این نظر طبق یافته های تحقیق می توان گفت گرچه با گسترش امکانات زیربنایی کشور از دوران رضاشاه و پس از آن، شرایط بازارهای ملی فراهم آمد، و گرچه با اصلاحات ارضی کارکردهای سنتی اقتصاد به نفع سازکار بازار فروپاشید اما هنوز در این دوره موانع جدی برای پیدایش بازارهای گسترده، شکل گیری و تشدید رقابت وجود دارد. حتی تحولات بعدی توزیع نیز چشم اندازهای امیدوار کننده ای پدیدار نکرده است. این مساله برای هر دو دوره پیش و پس از انقلاب اسلامی صادق است.

خدمت به مشتری قدیمی ترین و درعین حال تازه ترین مسئله برای هر کسب و کار است. مطمئن ترین راه برای ادامه حیات و موفقیت کسب و کارها آن است که با کیفیت خدمات، همواره درخاطر مشتریان باقی بمانند. هدف این مقاله، بررسی نقش مهارت های ارتباطی مدیران درتوسعه و موفقیت کسب و کار آن ها با تاکید بر مشتری مداری است. چارچوب نظری با استفاده از نظریه های ارتباطات، جامعه شناسی و مدیریت تعیین شده است. شاخص مهارت های ارتباطی؛ خودگشودگی، مهارت همدلی، حمایت اجتماعی، مهارت اجتماعی، نفوذ آرمانی و الهام بخشی، خودنظمی، تحریک فرهیختگی، مثبت گرایی که از نظریه های نفوذ اجتماعی، مدیریت حریم ارتباطات، سلسله مراتب نیازهای مازلو، نیازهای بالفعل مورای، رابرت کتس، نقض انتظارات، رهبری پر جاذبه (وبر، هاوس)، متقاعد سازی (هاولند)، نظریه التون مایو و رهبری تحول آفرین باس استخراج شده است. شاخص های مدیریت مشتری عبارتند از: شفافیت و اطلاع رسانی به مشتری، سرعت در ارائه خدمت، صحت در ارائه خدمت، زیبایی فضای ارائه خدمت، انعطاف پذیری در ارائه خدمت، رعایت عدالت در ارائه خدمت، ارزش قائل شدن به نظرات ارباب رجوع می باشد. جامعه آماری، مدیران بنگاه های کسب و کار در شهر کرمان که با توجه به تقسیم بندی تعداد کارکنان اصناف شهر کرمان به سه دسته کوچک، متوسط و بزرگ؛ مدیران بنگاه های کسب و کار متوسط می باشد. این مقاله مبتنی بر روش کیفی است و تحلیلی- نظری می باشد و از روش های اسنادی، مصاحبه عمیق و ساخت نیافته کتابخانه ای و مصاحبه با مطلعین و سوالات در سال 1396 جمع آوری و تحلیل شده است.