نشریه هیستوبیولوژی دامپزشکی
سال دوم شماره 1 (پیاپی 2، بهار و تابستان 1393)

به منظور تعین آنتی بادی های حاصل از پاسخ ایمنی بدن نسبت به متاپنوموویروس طیور درگله های مرغ مادر گوشتی ، سرم هایی از 15 گله جمع آوری و مورد آزمایش الایزا قرار گرفت. بدنبال آن ، ضایعات کالبدگشایی و تغییرات هیستوپاتولوژیک نیز در گله های مثبت ومنفی بررسی و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS آنالیز گردید. نتایج حاصل از انجام آزمایش الایزا بر روی گله های مورد آزمایش نشان داد که دو گله از 15 گله (3/13%) از نظر حضور آنتی بادی AMPV مثبت بودند.  یک گله 29 هفته از نژاد کاب (Cobb) و گله دیگر با سن 44 هفته از نژاد راس (Ross) بود. همچنین مشخص گردید که عفونت با متاپنوموویروسهای طیورمی تواند سبب علایم بالینی چون تورم سر و ملتحمه، آبریزش رقیق از چشم، خروج اکسودای آبکی تا چرکی از بینی و عطسه و سرفه شود. تغییرات ماکروسکوپیک قابل توجه شامل حضور اکسودای شفاف در نای ،ادم ژلاتینی در زیر پوست سر، آماس، پرخونی و اکسودا در بوقک میانی بینی و به میزان کمتر در سینوس اینفرا اربیتال، و تحلیل رفتن اویدوکت به مقدار کم دیده شد. تغییرات میکروسکوپیک قابل توجه با رنگ آمیزی (H&E) در بافت های مختلف سینوس اینفرا اربیتال، بوقک میانی بینی و نای شامل: ادم ،پرخونی، پوسته پوسته شدن اپی تلیوم و از بین رفتن مژکهای مخاط بینی، نفوذ سلولهای آماسی تک هسته ای در زیر مخاط بوقک میانی بینی، افزایشی فعالیت غدد و هیپرپلازی غدد موکوسی بود.این تغییرات به مقدار کمتر در سینوس اینفرا اربیتال و نای مشاهده گردید اما در سایر قسمت های مورد آزمایش مانند ریه، کبد، کلیه، اویدوکت، سکوم و طحال تغییرات عمده ای دیده نشد. همچنین مشخص گردید که اگر چه ضایعات حاصل از این ویروس اختصاصی نیست اما بررسی هیستوپاتولوژیک این ضایعات می تواند برای تایید تشخیص الایزا مورد استفاده قرار گیرد.

متاسفانه درمان های آنتی بیوتیکی متداول که در موارد مسمومیت غذایی ایجاد شده با اشریشیا کلی استفاده می شوند،گران و غیر موثر می باشند.این مطالعه به منظور تشخیص و بررسی حضور آلودگی به اشریشیا کلی درضایعات کبدی طیور در کشتارگاه اهواز صورت گرفت. با این هدف، تعداد 100 نمونه کبد مرغ با ضایعات مشخص از یک کشتارگاه در اهواز جمع آوری گردید. از جراحات نمونه های کبدی،ابتدا در محیط اگار خون دار و مک کانکی کشت داده شد و سپس کلونی های شاخص باکتری اشریشیا کلی جهت تشخیص قطعی با تست های بیوشیمیایی، مورد استفاده قرار گرفتند.50 نمونه کبد به ظاهر سالم و فاقد جراحات نیز به عنوان کنترل کشت داده شدند.به طور کلی 90 درصد از کبدهای ضایعه دار آلودگی با کلی فرم را نشان دادند اما 18 در صد از آنها با تست های بیوشیمیایی اشریشیا کلی تشخیص داده شدند.هیچ یک از کبدهای بظاهر سالم (کنترل) آلودگی را نشان ندادند.علی رغم میزان بالای آلودگی کلی فرمی،در کبد مرغ ها، مدیریت بهداشت در گله و در فراوری غذای طیور می تواند خطر مصرف گوشت مرغ در اهواز را کاهش دهد. با پخت کافی گوشت و اجتناب از مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها، از شیوع مسمومیت غذایی با سویه های مقاوم اشریشیا کلی کاسته خواهد شد.

خوردن سبزیجات خوراکی در اغلب جوامع ایرانی از عادات رایج تغذیه ای می باشد.سبزیجات خوراکی در طی مراحل داشت، کاشت، برداشت و عرضه به بازار همواره در معرض خطر آلودگی با انواع مختلف انگل ها بوده و پتانسیل بالایی برای انتقال آلودگی به انسان را دارا می باشند. هدف از انجام این پژوهش، پی بردن به وضعیت و نوع آلودگی انگلی سبزیجات خوراکی مصرفی در شهرستان دزفول می باشد. در این مطالعه 125 نمونه سبزی مورد بررسی قرار گرفت و نمونه ها به صورت تصادفی از نقاط مختلف شهرستان دزفول خریداری شدند. هریک ازنمونه ها به طور جداگانه به مدت 1 ساعت در یک سطل پلاستیکی دارای 5  لیتر اب که حاوی 10  گرم دترجنت آنیونی بوده ریخته شده تا چسبندگی لاروها، تخم ها و کیست های انگلی از بین برود. نمونه ها با روش گرادیان ساکارز جهت تشخیص تخم نماتودها، سستودها، ترماتودها، و لارو نماتودها بررسی می شدند. در 8/36 درصد از نمونه ها (46 نمونه) حداقل یک نوع آلودگی انگلی مشاهده گردید. براساس نتایج به دست آمده، بیشترین فراوانی انگل جداشده مربوط به لارو نماتود (88 درصد) و کمترین آن مربوط به تخم هیمنولپیس (8 درصد) می باشد. بیشترین میزان الودگی در سبزی تره و کمترین آلودگی در سبزی نعناع مشاهده گردید.

HACCP مجموعه ای از الزامات مربوط به سیستم مدیریت بهداشت و ایمنی غذایی می باشد که می توان در طول زنجیره ی مواد غذایی از تولیدکننده تا مصرف کننده نهایی بکار گرفته شود. در این مطالعه سعی شده است که استقرار یک برنامه ی HACCP محور را در جهت ارتقاء سطح کیفیت شیر و کنترل ورم پستان در گله های شیری مورد بررسی و ارزیابی قرار بدهیم.

طبق تعاریف کمیسیون کدکس غذایی اصول هفت گانه HACCP در 12 گام به ترتیب مستقر گردیدند. پس از انتخاب تیم HACCP، 2 نمودار جریان خط تولید شامل: نمودار فرآیند شیردوشی و نمودار روند چرخه ی مدیریت گاوها در طی یکسال و 1 نمودار روند جریان آلودگی ترسیم شد و توسط تیم HACCP در محل گاوداری مورد تایید قرار گرفتند. نقاط کنترل بحرانی (CCP) با توجه به ارتباط متقاطع نمودارهای خط تولید و نمودار روند جریان آلودگی و به استناد درخت تصمیم گیری انتخاب گردیدند. نتیجه گیری و بحث: طبق نمودار روند جریان عفونت 3 مرحله کلیدی در ایجاد عفونت اورام نقش دارد، شامل: حضور عوامل پاتوژن روی مجرا، باز شدن مجرا و انتقال فیزیکی پاتوژن به داخل بافت پستان. بر اساس 3 مرحله مذکور و فاکتورهای خطر در هر مرحله ازنمودار خط تولید در مجموع 6 CCP تعیین گردید، شامل: آماده سازی پیش از دوشش پستان ها، اتصال خرچنگی ها، ضدعفونی کارتیه ها پی از دوشش، مانیتورینگ عملکرد دستگاه شیردوشی، پروسه ی خشک کردن گاو طی دوره خشکی، و دوره ی زایمان. برای هر یک از CCP های مذکور حدود بحرانی مشخص گردید و عملیات پایش، اقدامات اصلاحی، تصدیق و مستندسازی اعمال گردید.تحقیق حاضر یک الگوی مناسب در زمینه چگونگی پیاده سازی مفهوم HACCP و بهینه کردن آن با شرایط فارم می باشد و یک استراتژی کاربردی و جامع را در زمینه کنترل ورم پستان و ارتقاء کیفیت شیر اریه می دهد. از ویژگی های این الگو می توان به حداقل سازی نیاز به پایش و مستندسازی اشاره کرد. امید است با استقرار این قبیل استانداردها در سطوح اولیه تولیدات مواد غذایی بیش از پیش به هدف ایمنی غذایی از مزرعه تا سفره نزدیک گردیم.

سلامتی و مباحث پیرامون آن یکی از اهداف بلند مراکز بهداشتی و درمانی بوده است شناسایی عوامل مداخله کننده در خصوص کنترل و پیشگیری از عفونت کیست هیداتیک در شهرستان دزفول از لحاظ بیان نقاط قوت و ضعف باعث شد تا بررسی لازم را درمنطقه انجام دهیم. در این تحقیق نمونه هایی از گوسفند و بز درکشتارگاه شهرستان دزفول طی سه ماهه دی ،بهمن و اسفند 1391 جمع آوری شده و در شرایط آزمایشگاهی 24 و 48 ساعته به دو روش مشاهده مستقیم در زیر میکروسکوپ با درشت نمایی 40 و روش دیگر با رنگ آمیزی با رنگ ایوزین متیلن بلو می باشد که پروتواسکولکس های بارور با عدم پذیرش رنگ از موارد نابارور تشخیص داده شده اند. از تعداد کشتار شده طی سه ماهه دی تا اسفند 1391 به ترتیب 3500، 3700و 5100 و در مجموع 12300 راس گوسفند و بز می باشد. که میزان آلودگی کیست هیداتیک به ترتیب 620، 660 و 1224 راس  می باشد. و به ترتیب ماه های آزمایش 71/17% ، 84/17%  و 24% میزان درصد آلودگی است. تعداد کل کیست های بارور زنده، از مجموع گوسفند و بز از دی تا اسفند 1391 به ترتیب تعداد 430، 484 و 920 راس می باشد. و به ترتیب درصد کل کیست های بارور زنده 35/69% ، 33/73% و 16/75% می باشد. با توجه به متغیر بودن میزان و درصد آلودگی و عدم کاهش میزان آلودگی انگل های فوق در نشخوار کنندگان ضرورت تغییر روش های سنتی دامپروری و بهینه کردن خدمات دامپزشکی، ابداع شیوه ها و روش های جدید در پیشگیری، به شدت احساس می شود.

ناهنجاری مادرزادی در تعداد دنده ها غیر معمول است .در حالت نرمال در گاو هشت جفت دنده جناغی و پنج جفت دنده شناور وجود دارد که در مجموع 13 جفت دنده وجود خواهد داشت. در تشریح معمولی جنین گاو با اندازه ی CRL40 سانتی متر مشاهده شد که جنین مذکور در سمت چپ دارای 13 و در سمت راست دارای 12 دنده میباشد و دنده های سمت راست باریکتر بوده و فضای بین دنده ای آنها بیشتر از سمت چپ بود. جهت مطالعه بیشتر عکس های رادیولوژی تهیه گردید. یافته های رادیولوژی نیز موید مشاهدات تشریحی بود و مشخص گردید که جنین مذکور فاقد دنده ی اول میباشد. جنین گاو با ناهنجاری های مذکور فاقد هرگونه مشکل دیگر در سایر قسمتها و اندام ها بود. تا کنون مورد دیگری مبنی بر کاهش تعداد دنده ها در جنین گاو گزارش نگردیده و به نظر میرسد ناهنجاری تعداد دنده در جنین گاو و یا سایر حیوانات مزرعه ای یکی از موارد نادر در ناهنجاری های دنده ای باشد که این مورد غیرمعمول در رابطه با ناهنجاری استخوانی محوطه ی صدری  اغلب با نواقص یا ناهنجاری ستون فقرات یا جناغ رخ می دهد.

کریپتوسپوریدیوم بیماری انگلی مشترک بین انسان، دام و ماکیان می باشد و در افراد دارای سیستم ایمنی کامل آلودگی بدون علامت و یا توام با اسهال محدود شونده می باشد ولی در افراد دارای نقص سیستم ایمنی علایم بسیار شدیدی   می باشد و باعث اسهال مزمن و در نهایت مرگ می شود. [1] برای انجام این تحقیق تعداد 200 نمونه مدفوعی از جمعیت بوقلمون های بومی شهرستان دزفول اخذ شد و حضور انگل با استفاده از روش زنگ آمیزی زیل نلسون اصلاح شده مورد بررسی قرار گرفت.نتایج تحقیق حاضر حضور انگل در جمعیت بوقلمون های بومی دزفول را نشان می دهد به طوری که 4نمونه از نمونه های اخذ شده مثبت بودند.به عبارت دیگر 2% از نمونه ها آلوده می باشند،که این الودکی ارتباط مستقیمی با علایم اسهال و لاغری ندارد.و این پژوهش نشان دهنده این است که جنس نر بیشتر از جنس ماده آلوده می باشند.