ماهنامه شهرداریها
پیاپی 71 (فروردین 1384)

خطه سالحل شمال کشور منطقه ای است با ظرفیت های محیطی منحصر به فرد و توان اقتصادی بالا، که به واسطه قرار گرفتن دریال خزر و رشته کوه البرز دارای ویژگی زیر آب شناسی / اقلیم شناسی زیستی بی همتایی است. موقعیت محیطی ممتاز این حوزه سبب شده است که برخی از تولیدات کشاورزی همچون برنج، چای و صنایع چوب بهترین محصول کمی و کیفی در کشور را تنها در این خطه دارا باشند. این در حالی است که تولید پنبه، دانه های روغنی، صیفی، حبوبات، توتون، زیتون و مرکبات این بخش از کشور نیز دارای اهمیت است؛ و این همه به سبب شرایطی امکان پذیر شده است که دریای خزر در کنار سلسله جبال البرز بیشترین نقش را در آن ایفا کرده اند...

بهره برداری بیش از حد و فعالیت های اقتصادی تنظیم نشده در زمین ها و آب های ساحلی در کشورهای مختلف منطقه شرق آسیا بر پایداری بلند مدت و رشد اجتماعی - اقتصادی منطقه تاثیر گذاشته است. علاوه بر این، مشکلات زیست محیطی جهانی آب های بین المللی، به شدت با زمین ها و آب های ساحلی - که اغلب نقش اساسی در توسعه اقتصادی و اجتماعی ملی بازی می کنند - مرتبط اند. دریاهای شرق آسیا مرکزی جهانی برای تنوع زیستی دریایی محسوب می شوند. چرا که یک سوم از مرجان ها و درختهای کرنای جهان را در خود دارند و نزدیک به 40 درصد از ماهیگیری و 80 درصد از محصولات کشاورزی آبی کل جهان را تولید می کنند.

تغییرات مهم جهانی در حوزه اقتصاد بعد از دهه 1960 موجب تغییرات بنیادی در فرایند شهرنشینی، هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه گردید. این تحولات اقتصادی منجر به تغییر جهت مباحث دانشگاهی از مداخله دولت ملی در بازار به نقش دولت ملی در فرایند توسعه فضایی سرمایه داری شد. گسترش ایدئولوژی بازار آزاد با پشتیبانی فناوری های ارتباطی جدید باعث حذف نظارت دولت و در نتیجه ظهور نظم جغرافیایی جدیدی می گردد که در آن اهمیت و محویت دولت ملی به چالش کشیده می شود.

بهره گیری گوناگون انسان از محیط های دریایی و اقیانوسی و این واقعیت که حدود یک سوم جمعیت جهان در سواحل ساحل دریاها و اقیانوس ها زندگی می کنند، اهمیت شناخت هرچه بیشتر این محیط ها را نشان می دهد. این امر برای کشور ما که در همسایگی دریای عمان، خلیج فارس و دریای خزر واقع شده است نیز به خوبی مصداق دارد. با تحولات شدید اقتصاد جهانی چندی است که نزاع های چند جانبه ای بر سر منابع دریایی در مکان های صید ماهی در سر میزهای مذاکرات بین المللی شروع شده است...