مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال هفدهم شماره 3 (پیاپی 40، پاییز 1383)

بیان مساله: در برخی درمان ها، به عنوان مثال هنگام انتخاب بندهای مولر اول در ارتدنسی، گاهی در می یابیم که اندازه دندانها به میزان کمی در طرف چپ و راست تفاوت دارند.
مطالعه حاضر با هدف اندازه گیری پهنای مزیودیستال و بررسی قرینگی تک تک دندانها در فک بالا و پایین و نیز مقایسه آنها در طرف چپ و راست فکین با یکدیگردر افراد با اکلوژن نرمال و به تفکیک جنس انجام شد.
در این مطالعه مقطعی، 60 دانش آموز (30 پسر و 30 دختر) با اکلوژن نرمال که در رده سنی 16 تا 18 سال بودند، انتخاب شدند. میانگین سنی این افراد 3/17 سال بود. این افراد از دبیرستانهای مناطق مختلف آموزش و پرورش شهر مشهد و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایانتخاب شدند. پس از اندازه گیری عرض مزیودیستالی 1440 دندان، از مولر اول یک طرف تا دیستال مولر اول طرف دیگر در فک بالا و پایین بر روی قالب مطالعه، بررسی های آماری انجام گردید. به منظور بررسی آماری دو گروه دختران و پسران به طور جداگانه از آزمون آماری Paired t و برای مقایسه آنها با یکدیگر از آزمون آماریIndependent Sample t استفاده شد.
مقایسه دندانهای چپ و راست در کل افراد در فک بالا نشانگر کوچکتر بودن میانگین هر یک از دندانهای راست از میانگین قرینه خود در طرف چپ در همان فک بود؛ به استثنای دندان پرمولر دوم که در طرف راست بزرگتر از طرف چپ بود؛ ولی اختلاف در هیچ یک از دندانها معنی دار نبود. در فک پایین میانگین عرض مزیودیستالی دندانهای راست بزرگتر از دندان قرینه خود در طرف چپ بود؛ به استثنای دندانهای کانین و پرمولر دوم که در طرف راست کوچکتر از طرف چپ بودند؛ البته اختلاف در هیچ یک از دندانها معنی دار نبود. مقایسه عرض مزیودیستالی تک تک دندانهای فک بالا و نیز تک تک دندانهای فک پایین نشانگر بزرگتر بودن دندانهای پسران بود؛ در برخی دندانها، بخصوص مولرها و کانین ها، تفاوت معنی دار بود.
طبق نتایج این مطالعه، عرض مزیودیستالی دندانها در طرف چپ و راست دارای تفاوت مختصری در فک بالا و پایین می باشد. در فک بالا بیشتر دندانها در طرف راست کوچکتر از طرف چپ و در فک پایین در طرف راست بزرگتر از طرف چپ بودند؛ بنابراین عدم تقارن دندانی در هر دو فک در طرف چپ و راست برعکس یکدیگر بود. در مقایسه بین دختران و پسران پهنای تک تک دندانها در پسران بزرگتر از دختران و در بعضی دندانها بخصوص کانین ها و اولین مولرها تفاوت بارز بود؛ بنابراین دندانها در طرف راست و چپ تفاوت مختصری دارند که در درمان ارتدنسی می بایست مد نظر قرار گیرد.

بیان مساله: پاسخ قابل ملاحظه به دستگاه های ارتوپدی فانکشنال فک در بیماران کلاس II اسکلتی با کمبود رشد فک پایین در طول دوره رشدی و در حدود سن بلوغ اتفاق می افتد؛ به همین دلیل بررسی شاخصی که معرف وضعیت زمان رشد فک پایین باشد، حائز اهمیت است. نشان داده شده که روش آنالیز مهره های گردنی حتی نسبت به روش آنالیز استخوان مچ دست معتبرتر است.
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی شروع درمان ارتوپدی فانکشنال با استفاده از شاخص تکامل مهره گردنی انجام شد.
در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، رادیوگرافی لترال سفالومتری قبل از درمان مربوط به 153نفر بیمار کلاس II اسکلتی با کمبود رشد فک پایین و یافته های مستند سفالومتری که تحت درمان فانکشنال بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند و توسط متخصص رادیولوژی فک و صورت بر اساس شاخص CVMS مورد بررسی قرار گرفتند؛ وضعیت زمانی درمان بر اساس مرحله رشدی فک پایین در یکی از سه مرحله CVMS I (فاز مطلوب)، CVMS II (فاز ایده آل) و CVMS III (فاز نامطلوب) طبقه بندی گردید 8/41% از نتایج ارزیابی ها در مرحله CVMS I، %28 در مرحله CVMS II و 30% در مرحله CVMS III قرار گرفتند که بر اساس آزمون مجذور کای، اختلاف معنی داری وجود نداشت. وضعیت زمانی درمان به تفکیک سن و جنس نیز مورد بررسی قرار گرفت؛ نتایج اختلاف آماری معنی داری را در بین دو جنس نشان داد (032/0=P).
مطالعه حاضر آنالیز تکامل مهره های گردن را در کنار معیارهای کلینیکی برای تعیین زمان ایده آل درمان ارتوپدی فانکشنال پیشنهاد می نماید که باعث جلوگیری از خستگی بیمار در طول دوره نامطلوب درمان می گردد.

بیان مساله: سرامیک ها و رزین ها جزو اولین موادی هستند که برای ترمیم دندانها عرضه شدند. امروزه با عرضه محصولات جدید، تحولات زیادی در خواص مواد فوق صورت گرفته است Ceromer. (Ceramic Optimized Polymer) یا پلیمرهای بهینه شده توسط سرامیک و Fiber Reinforced Composites یا کامپوزیت های تقویت شده توسط فیبر، مثالی از این محصولات هستند که خواص مطلوب دو ماده تشکیل دهنده با هم تلفیق گشته است. یکی از مسایل مورد توجه، باند این محصول به آلیاژهای بیس متال است که امروزه کاربرد زیادی در دندانپزشکی دارند.
در این تحقیق قدرت اتصال یک نوع از مواد (Targis) Ceromer به سه نوع آلیاژ بیس متال با استفاده از سه روش مختلف آماده سازی سطح مورد آزمایش قرار گرفت.
در این مطالعه آزمایشگاهی 90 صفحه با ابعاد 30×5×0.4 از سه نوع آلیاژSilver Cast، Super Cast و Rexillium III تهیه و تحت سه روش آماده سازی سطح شامل: اکسیداسیون در هوا، اکسیداسیون در خلاء و سندبلاست با ذرات اکسید آلومینیوم 80 میکرون قرار گرفتند؛ سپس یک لایه از ماده Targis با ضخامت 1 میلیمتر روی صفحات فلزی Cure گردید. بعد از انجام عمل ترموسایکلینگ، نمونه ها در دستگاه Instron تحت آزمایش خمشی سه نقطه ای قرار گرفتند و مقدار نیرو در لحظه ترک و شکست کامل ثبت شد؛ همچنین نمونه ها پس از شکست برای تعیین نوع شکست Cohesive) یا (Adhesive تحت بررسی میکروسکوپیک قرار گرفتند. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آنالیز واریانس دو عاملی و آزمون Duncan انجام شد.
در هر سه آلیاژ، روش آماده سازی سطح در میزان نیرو برای ایجاد ترک و شکست تاثیر معنی دار داشت و روش سندبلاست به عنوان بهترین روش شناخته شد. از طرف دیگر در هر سه روش آماده سازی سطح نوع فلز فقط بر پدیده ترک تاثیر معنی دار داشت و فلز Rexillium III بیشترین مقدار نیرو را نشان داد. شکست نوع Adhesive بیشتر در فلز Super-Cast و در روش اکسیداسیون در هوا و شکست نوع Cohesive بیشتر در فلز Silver Cast و روش سندبلاست اتفاق افتاد.
بر اساس نتایج این مطالعه، می توان اذعان کرد که قدرت اتصال مواد Ceromer به آلیاژهای بیس متال بسیار خوب است و در میان آلیاژهای بکار رفته و روش های آماده سازی سطح، فلز Rexillium III همراه با روش سندبلاست بهترین ترکیب را ایجاد می کند.

بیان مساله: بیماران همودیالیز در طول مدت درمان در معرض ابتلا به بیماری های پریودنتال می باشند و در این زمینه هیچ گونه اطلاعاتی در مورد نیازهای درمانی پریودنتال این بیماران وجود ندارد.
مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان نیازهای درمانی پریودنتال بیماران همودیالیزی شهر تهران به منظور ارائه به دست اندرکاران و مسولین بهداشت و سلامت بیماران خاص انجام شد.
در این مطالعه توصیفی 75 بیمار به وسیله نمونه گیری چند مرحله ای متناسب با حجم بیماران دیالیزی شهر تهران و با استفاده از شاخص CPITN انتخاب شدند. پس از ارائه آموزشهای لازم و جلب همکاری بیماران، از میان آنها افراد واجد شرایط فوق انتخاب شدند و برای آنها پرسشنامه ای که به این منظور تهیه شده بود، تکمیل گردید و با استفاده از وسایل حفاظت شخصی، شاخص CPITN با پروب مخصوص WHO در بیماران مورد بررسی قرار گرفت و بر اساس کدهای صفر تا چهار تعیین شد.
در افراد مورد مطالعه، میزان نسبی سلامت لثه (کد صفر) 6/10%، خونریزی متعاقب پروب کردن (کد 1) 12%، جرم دندانی (کد2) 4/21%، پاکت کم عمق (کد 3) 32% و پاکت عمیق (کد 4) 24% بود؛ همچنین مشخص شد که 4/89% از افراد نیاز به آموزش بهداشت و 4/77% نیاز به جرمگیری و 24% از آنها نیازمند دریافت درمانهای پیشرفته بودند و فقط 6/10% از افراد نیازی به درمان نداشتند.
در بررسی های انجام شده بین وضعیت پریودنتال و عواملی نظیر سن، جنس، مدت دیالیز و میزان تحصیلات رابطه معنی داری مشاهده نشد.

بیان مساله: در درمان بیماران بی دندان فک پایین با پروتز ثابت متکی بر ایمپلنت مسایلی مانند تعداد ایمپلنت های مورد نیاز جهت بازسازی کامل فک، محل مناسب قرارگیری ایمپلنت ها، طرح پروتز از نظر نحوه اتصال ایمپلنت ها به یکدیگر و طول کانتی لور مورد بحث می باشد. تغییر شکل فک در اثر حرکات مختلف موجب ایجاد نیروهایی در استخوان اطراف ایمپلنت ها می گردد؛ اما این مساله کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
مطالعه حاضر با هدف تحلیل اجزای محدود، تعیین توزیع تنش استخوان اطراف ایمپلنت های فک پایین در طرحهای مختلف پروتز به هنگام تغییر ابعادی فک پایین انجام شد.
در این مطالعه تجربی، مدل کامل فک پایین با استفاده از داده های حاصل از CT-Scan جسد با مقاطع 0.5 میلیمتری تهیه شد. مدل ایمپلنت 10×4.1 میلیمتر ITI با استفاده از اندازه گیری به روش Profile Projector در نرم افزار Solidworks 2003 تهیه گردید. ایمپلنت ها در دو طرح مختلف در فک قرار داده شدند و سه طرح مختلف سوپراستراکچر روی ایمپلنت ها نهاده شدند. نیروی عضلانی در دو حالت Clench ثنایایی و Clench مولر اول راست به محل اتصالات عضلات اعمال شدند. کندیل ها و دندان تحت Clench تکیه گاه در نظر گرفته شدند.
میزان تنش Von Misses در استخوان اطراف ایمپلنت ها تعیین شد و کمترین میزان تنش در سوپراستراکچر سه قطعه ای مشاهده شد که کمترین محدودیت را در برابر تغییرات ابعادی فک ایجاد کرد و سه قطعه، مستقل از یکدیگر عمل کردند.
این تحقیق بکارگیری تعداد بیشتر ایمپلنت جهت بازسازی کامل فک و تهیه پروتزهای مستقل متکی بر ایمپلنت ها به منظور آزادی تغییرات ابعادی فک پایین را توصیه می نماید.

بیان مساله: به علت عدم چسبندگی آمالگام به ساختمان دندان، استفاده از سیمان های چسبنده در ترمیم های باندشونده آمالگام رواج یافته است.
مطالعه حاضر با هدف بررسی مقایسه ای نقش سه نوع گلاس آینومر با آلیاژ نقره، گلاس آینومر معمولی و گلاس آینومر تغییر یافته با رزین به عنوان لاینر چسبنده در افزایش مقاومت شکست دندان ترمیم شده با آمالگام با یکدیگر و همچنین وارنیش به عنوان لاینر انجام شد.
در این مطالعه آزمایشگاهی، پس از جمع آوری 70 دندان کشیده شده پره مولرفک بالا، حفره های MODتهیه شد. به استثنای یک گروه 10 تایی که دندانها دست نخورده (بدون حفره) به عنوان گروه شاهد مثبت در نظر گرفته شد. یک گروه 10 تایی نیز با حفره MOD بدون ترمیم (گروه شاهد منفی) نگه داشته شد. ترمیم با آمالگام اسفریکال gs. 80 (SDI) در 5 گروه آزمایشی به ترتیب با لاینر گلاس آینومر، با آلیاژ نقره (Miracle Mix)، لاینر گلاس آینومر معمولی (خودسخت شونده (Fuji II، لاینر وارنیش، لاینرگلاس آینومرنوری (Fuji II LC) و لاینرگلاس آینومر نوری با تابش تاخیری انجام شد. بعد از گذشت 7 روز دوره نگهداری در آب 37°C، دندانها در دستگاه اینسترون تحت نیروی Compressive قرار گرفتند و در لحظه شکست میزان نیرو برحسب کیلوگرم ثبت شد و مقادیر حاصله مورد بررسی آماری قرار گرفت.
طبق آزمون ANOVA، تفاوت آماری در مقاومت شکست نمونه های ترمیم شده و نشده مشاهده گردید و آزمون Tukey HSD در مقایسه دو به دو گروه ها نشان داد که لاینر گلاس آینومر نوری(Fuji II LC) تاثیر معنی داری در افزایش استحکام شکست دندان ترمیم شده داشته است. (p<0.05) در بررسی نوع شکست نمونه ها، معمولا یک کاسپ شکسته ولی کاسپی که سالم باقی مانده آمالگام به صورت باند شده به آن به جای مانده است.
بر اساس نتایج این تحقیق، استفاده از لاینر گلاس آینومر نوری در دندانهای ترمیم شده با آمالگام در افزایش مقاومت شکست، تاثیر آماری معنی داری داشت.

بیان مساله: کشیدن دندان در درمانهای ارتدنسی رواج بسیار دارد و بیشتر متخصصان عقیده دارند که با کشیدن دندان می توان بر ظاهر صورت بیمار تاثیر گذاشت.
مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات عمودی صورت در درمانهای ارتدنسی به دنبال کشیدن دندان انجام شد.
در این مطالعه مداخله ای قبل و بعد 30 بیمار با مال اکلوژن کلاس I پس از جهش رشدی که با کشیدن چهار دندان پرمولر اول و به روش Edgewise توسط یک متخصص ارتدنسی واحد درمان شده بودند، انتخاب شدند. سفالوگرام جانبی این بیماران پیش و پس از درمان ارتدنسی بررسی و با هم مقایسه شدند و تغییرات عمودی صورت و دندانهای آنها مورد مطالعه قرار گرفت.
ابعاد قدامی و خلفی صورت، در طی درمان افزایش یافت. دندانها با وجود استفاده حداقل از الاستیک های بین فکی، دچار اکستروژن شدند و بیشترین تغییر در ابعاد صورتی در یک سوم تحتانی قسمت قدامی صورت بود. در بیمارانی که پیش از درمان صورت بلندتری داشتند، اکستروژن مولرهای پایین و افزایش شیب پلن مندیبولر بیشتر بود.
کشیدن دندان در درمانهای ارتدنسی نمی تواند ضامن کاهش و یا حتی عدم افزایش ارتفاع صورت باشد؛ بخصوص در بیماران دارای صورت بلند، خودداری از اعمال نیروی اکستروزیو ضروری می باشد.

بیان مساله: در درمان ریشه، تمیز کردن و شکل دادن کانال از اهمیت ویژه ای برخوردار است و جهت موفقیت در آن رعایت اصول Shilder الزامی است. از سوی دیگر رعایت این اصول توسط فایل های Stainless Steel و به روش دستی مشکل و وقت گیر است، در فناوری نوین برای رفع این مشکلات تسهیلات جدیدی از جمله فایل های Nickel-Titanium (NiTi) و وسایل موتوری عرضه شده است.
مطالعه حاضر با مقایسه میزان پاکسازی کانال ریشه بین سه وسیله ماشینیRotary، Reciprocal و Vertical در شرایط In-vitro انجام شد.
در این مطالعه تجربی، از 60 ریشه مزیال دندانهای مولر اول و دوم فک پایین انسان استفاده شد. نمونه ها به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند. در هر نمونه یک کانال به عنوان شاهد و دیگری به عنوان نمونه مورد آزمایش منظور گردید. در گرو ه های Reciprocal وVertical ازفایل های NiTi دستی و درگروه Rotary از فایل های NiTi چرخشی استفاده شد. پس از اتمام پاکسازی کانال، مقاطع با فواصل 3 و 5 میلیمتری از آپکس آناتومیک تهیه شد؛ سپس مقاطع توسط میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. معیار ارزیابی براساس مقدار دبری باقیمانده در کانال کار شده، پره دنتین باقیمانده و میزان صاف شدن دیواره های کانال کارشده نسبت به کانال شاهد بود. اطلاعات به دست آمده با استفده از آزمون غیرپارامتری Kruskal-Wallis تحلیل گردید.
بین میزان پاکسازی در مقاطع 3 و 5 میلیمتری تمام گروه ها، اختلاف معنی داری وجود نداشت، اما تفاوت سرعت کارکرد، بین تمام گروه ها معنی دار و برتری به ترتیب مربوط به Rotary، Reciprocd و سپس Vertical بود.
Rotary، Reciprocd و Vertical از نظر توانایی پاکسازی با یکدیگر تفاوتی ندارند اما سرعت Rotary از Reciprocal و Vertical و Reciprocal از Vertical به طور قابل توجهی بیشتر است. بر همین اساس می توان چنین نتیجه گیری کرد که Rotary نسبت به دو وسیله دیگر، در درمانهای معمول کانال ریشه برتر می باشد.

بیان مساله: به منظور رفع مشکل نازیبایی طوق فلزی روکشهای متال سرامیک روش ها و مواد مختلفی بکار رفته اند که تکنیک شولدر پرسلن یکی از روش های پیشنهادی است.
مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر پختهای مکرر چینی بر تطابق مارژین شولدر پرسلن در روکشهای چینی- فلز ساخته شده از دو نوع آلیاژ نابل و بیس متال انجام شد.
در این مطالعه تجربی، از چهارگروه ده تایی مدل (دای) برنجی، استفاده شد. سرپوشهای فلزی گروه های A و B با آلیاژ نابل و سرپوشهای فلزی گروه های C وD از آلیاژ بیس متال ریخته شدند. عرض شولدر در گروه های A و C یک میلیمتر و در گروه های B و 1.5 D میلیمتر بود. پس از انجام مراحل دگازینگ واپک گذاری، چینی شولدر پرسلن در ناحیه شولدر سرپوشها کامل گردید و میانگین فاصله عمودی مارژین با میکروسکوپ Reflective با بزرگنمایی 400 برابر اندازه گیری شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمونهای یک و دو طرفه ANOVA و دانکن تحلیل گردید.
در این تحقیق دو عامل نوع آلیاژ و عرض شولدر به طور همزمان اثرات متقابل (Interaction) ایجاد نکردند (709/0=P). نوع آلیاژ تاثیر معنی داری بر انطباق مارژین داشت (021/0 P=) و بهترین نوع آلیاژ از نظر تطابق مارژین شولدر پرسلن، آلیاژ بیس متال بود. عرض شولدر نیز تاثیر معنی داری بر انطباق مارژین داشت (p=0.000)؛ چنان که با کاهش عرض شولدر تطابق مارژین شولدر پرسلن افزایش یافت.
با توجه به یافته های مطالعه حاضر، میزان انطباق شولدر پرسلن بخصوص با عرض شولدر 1 میلیمتر و آلیاژ بیس متال بهتر است.

بیان مساله: دستیابی به سلامت دهان و دندان یکی از مهمترین اهداف پیشگیری در دندانپزشکی است و تحقق این امر در گرو ارتقای آگاهی و نگرش مردم است. از جمله افرادی که نقش مهمی در این زمینه ایفا می کنند، کارکنان بهداشتی شاغل در نظام شبکه های بهداشتی، درمانی کشور می باشند و آگاهی و نگرش آنان می تواند تاثیر مستقیمی بر جامعه تحت پوشش خود داشته باشد.
مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان آگاهی و نگرش کارکنان بهداشتی استان قم درباره سلامت دهان و دندان انجام شد.
در این مطالعه توصیفی و مقطعی، آگاهی و نگرش همه کارکنان شاغل در مراکز بهداشتی، درمانی، خانه های بهداشت و پایگاه های بهداشتی استان قم (187 نفر) مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه با استفاده از پرسشنامه ای انجام شد که شامل 10 سوال در مورد آگاهی و 10 سوال در مورد نگرش بود که توسط افراد مورد مطالعه تکمیل گردید. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمونهای ANOVA و مقایسه چندگانه Tukey و همبستگی مورد تحلیل قرار گرفت.
در این بررسی، میزان آگاهی زنان نسبت به مردان بالاتر بود و آزمون آماری این اختلاف را معنی دار نشان داد(p<0.05)؛ بین میزان آگاهی افراد با میزان تحصیلات آنان نیز ارتباط معنی داری وجود داشت و کارکنان با تحصیلات بالاتر آگاهی بهتری داشتند(p<0.05)؛ بین آگاهی افراد، سن و سابقه خدمت آنان ارتباط معنی داری وجود داشت (p<0.05)؛ در مجموع میزان آگاهی و نگرش کارکنان بهداشتی استان قم درباره سلامت دهان و دندان در حد قابل قبولی تلقی گردید.
میزان آگاهی و نگرش کارکنان بهداشتی در حد قابل قبولی بود ولی در حد مطلوب نبود و استمرار دوره های آموزشی و بازآموزی کاملا ضروری به نظر می رسد.

بیان مساله: عقاید ضد و نقیضی در مورد ارتباط بیماری های پالپ و بیماری های پریودنتال وجود دارد. تاثیر متقابل این دو نسج بر روی هم می تواند در طرح درمان دندان مورد نظر، اهمیت بسزایی داشته باشد.
این تحقیق با هدف بررسی کلینیکی اثر درمان ریشه در بهبود نسوج پریودنتال در دندانهای مبتلا به پریودنتیت مزمن پیشرفته انجام شد.
در این مطالعه کارآزمایی بالینی کنترل شده تصادفی، 32 دندان که بر اساس آزمونهای حیات پالپ دچار نکروز یا پالپیت غیرقابل برگشت بودند، به صورت Split Mouth از 7 بیمار مبتلا به پریودنتیت مزمن پیشرفته بامعیارهای خاصی انتخاب شدند. دندانها به طور تصادفی به دو گروه مورد و شاهد تقسیم شدند و شاخصهایی چون عمق پاکت، سطح چسبندگی کلینیکی، لقی و نوع تحلیل استخوان در هر دو گروه ثبت شد. ریشه دندانهای گروه مورد درمان شدند. هر دو گروه وارد مرحله اول درمان پریودنتال (جرمگیری) شدند. شاخصهای عنوان شده در فواصل یک و سه ماه بعد نیز در هر دو گروه اندازه گیری شدند. به منظور مقایسه عوامل مورد بررسی از آزمونهای آماری مناسب هر بخش شامل Paired t، Wilcoxon و Mann-Whitney استفاده شد.
در گروه مورد سطح چسبندگی کلینیکی در دوره یک ماهه بر خلاف دوره سه ماهه کاهش معنی داری را نشان داد؛ در گروه شاهد سطح چسبندگی کلینیکی در دوره یک ماهه کاهش یافت ولی از نظر آماری معنی دار نبود؛ افزایش این شاخص در فاصله زمانی یک تا سه ماه در گروه شاهد رخ داد اما از نظر آماری معنی دار نبود. در این زمینه در مقایسه بین دو گروه اختلاف معنی داری در دوره سه ماهه و فاصله زمانی یک تا سه ماه ایجاد شد(p<0.05). شاخصهای دیگر اختلاف معنی داری را درهر گروه و بین گروه ها نشان ندادند.
معنی دار شدن تغییرات شاخص سطح چسبندگی در مقایسه بین گروهی می تواند نشانگر تاثیر احتمالی پاتوژن های با منشا پالپ در پیشرفت بیماری پریودنتال باشد؛ بنابراین در نمونه های پیشرفته پریودنتیت بالغین، ارزیابی حیات پالپ و احتمال نیاز به انجام درمان ریشه برای حذف پاتوژن های مخرب قبل از درمانهای پریودنتال می تواند موثر باشد.

بیان مساله: حذف باکتری Porphyromonas Gingivalis (P.g) از محیط زیر لثه جهت دستیابی به نتایج موفقیت آمیز درمان در بیماران مبتلا به Aggressive Periodontitis (AP) امری ضروری به نظر می رسد.
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی قدرت تاثیر درمان غیر جراحی در کاهش باکتری از پاکت های عمیق این بیماران انجام شد.
در این مطالعه Clinical Trial، 49 بیمار از بین مراجعه کنندگان به بخش تخصصی پریودنتیکس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران به طور تصادفی انتخاب شدند. این افراد پس از تشخیص بالینی Aggressive Periodontitis و اثبات وجود p.g پس از نمونه برداری از حداقل یک پاکت با عمق بیش از 5 میلیمتر از هر کوادرانت از دهان بیمار وارد مطالعه شدند. در مرحله اول درمان غیر جراحی، پس از آموزش کامل و دقیق OHI به بیماران، درمان جرمگیری و صاف کردن سطح ریشه (SRP) به همراه شستشوی داخل پاکت توسط کلرهگزیدین انجام شد. در مرحله دوم بلافاصله یک هفته بعد، درمان آنتی بیوتیکی شامل آموکسی سیلین 500 میلیگرمی به همراه مترونیدازول 250 میلیگرمی به مدت 10 روز (روزی سه بار) برای بیماران آغاز گردید. در روز اول مطالعه، هفته اول، هفته ششم و ماه سوم پس از آغاز درمان کشت میکروبیولوژیکی P.g به همراه سه شاخص کلینیکی Bleeding on Probing (Bop)، Plakue Index (PI) Probing Pocket depth (PPD) هر بیمار ثبت گردید. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمونهای آماری t و Wilcoxon تحلیل گردید.
نتایج اختلاف معنی داری را بین کلونی باکتریایی پس از هر دو مرحله درمان (هفته اول و ششم) در مقایسه با Base Line نشان داد؛ اما در ماه سوم مجددا تعداد کلونی ها افزایش یافت که البته در مقایسه با زمان Base Line بسیار کمتر بود؛ اما اختلاف معنی داری از نظر آماری وجود نداشت. در هر سه گروه سنی عمده کاهش کلونی پس از مرحله اول مشاهده شد. این کاهش به دنبال مرحله دوم درمان همچنان ادامه یافت؛ اما در گروه سنی 23-18 سال مشخص تر از گروه 35-30 سال بود. شاخصهای کلینیکی BOP، PI، PPD نیز در هفته اول و ششم پس از درمان نسبت به زمان شروع مطالعه بهبود نشان دادند و از نظر آماری دارای اختلاف معنی داری بودند؛ اما در ماه سوم پس از درمان شاخص BOP بر خلاف دو شاخص PI، PPD اختلاف معنی داری را با Base Line نشان نداد.
کارایی درمان غیر جراحی مکانیکی به همراه مترونیدازول و آموکسی سیلین در حذف P.g از عمق پاکت های پریودنتال بیماران A.p رضایت بخش بود؛ اما ممکن است پس از سه ماه حتی با وجود بهداشت مناسب (شاخص پلاک پایین) احتمال عود بیماری در برخی از بیماران وجود داشته باشد که لزوم درمان مجدد را مشخص می سازد. مسلما مطالعات کلینیکی با زمان پیگیری طولانی تر و گروه های مورد درمان متنوع تر جهت تایید این نتایج ضروری به نظر می رسد.