نشریه پرستاری و مامایی ارومیه
سال هشتم شماره 4 (پیاپی 29، زمستان 1389)

تالاسمی و هموفیلی از بیماری های مزمن و ارثی دوران کودکی می باشد که می تواند باعث آسیب جسمی، روانی و اجتماعی در خانواده و کودک شود. خانواده ها برای مقابله با این مشکل از شیوه های سازگاری مختلفی استفاده می کنند، لذا در این مطالعه به بررسی ارتباط بین سلامت روان و استفاده از شیوه های سازگاری در والدین کودکان مبتلا به تالاسمی و هموفیلی پرداخته شده است.
این مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی می باشد که والدین 68 کودک مبتلا به تالاسمی و هموفیلی مراجعه کننده به بیمارستان شهید مدنی خوی از طریق سرشماری انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه سلامت عمومی (GHQ) و شیوه های سازگاری می باشد. برای تعیین روایی ابزار از اعتبار محتوی و پایایی از آزمون آلفا کرونباخ (آلفای کرونباخ برای پرسش نامه سلامت عمومی برابر 86/0 و پرسش نامه سازگاری برابر 79/0) استفاده گردید. نتایج نشان داد که سلامت روانی والدین (15/4±91/32) و استفاده از شیوه های سازگاری (5/13±85/51) در حد متوسط می باشد. بیشترین شیوه های سازگاری مورد استفاده «جهت مشکلاتم به خدا توکل می کنم» (9/80درصد) و «برای فائق آمدن بر مشکلاتم تلاش می کنم» (9/80درصد) می باشد. همچنین آزمون اسپیرمن رو نشان داد که بین سلامت روانی و استفاده از شیوه های سازگاری ارتباط مثبت و معنی دار آماری وجود دارد (001/0، P< 95/0 r=).
با توجه به نتایج و با در نظر گرفتن این نکته که نیازهای روانی و اجتماعی والدین کودکان مبتلا به بیماری مزمن بیشتر از کودکان عادی است لازم است برنامه ریزی جهت ارتقاء سطح بهداشت روان والدین و بیماران در نظر گرفته شود.

کیفیت پایین خواب از متداول ترین علایم ام اس است که می تواند موجب کاهش کیفیت زندگی، افزایش مرگ و میر و مشکلات عصبی روانی گردد. هدف این مطالعه تعیین تاثیر ماساژ درمانی بر کیفیت خواب زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس شهر اصفهان بود.
این مطالعه یک پژوهش از نوع تک گروهی پیش آزمون و پس آزمون می باشد که بر روی 36 نفر از زنان مبتلا به ام اس شهر اصفهان انجام شد. نمونه گیری به روش هدفمند صورت گرفت و برای هر یک از واحدهای مورد پژوهش ماساژ افلوراژ، 20 دقیقه، 3 روز در هفته و به مدت چهار هفته ی متوالی انجام شد.
قبل از مداخله، میانگین نمره ی کیفیت خواب بیماران 63/11 بود که بعد از مداخله میانگین آن به 63/7 تبدیل شده بود. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که کیفیت خواب قبل و بعد از مداخله، تفاوت معنی داری داشت (0001/0 p<).
استفاده از فن ماساژ درمانی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس می تواند باعث بهبود مشکلات خواب شود، لذا انجام آن به عنوان یک روش موثر به بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس توصیه می شود.

رضایت مندی بیماران مفهومی است که امروزه در مراقبت های پزشکی اهمیت ویژه ای پیدا کرده است و در امر مراقبت از بیمار به عنوان یک هدف ارزشمند مدنظر می باشد. به گونه ای که برخی از صاحب نظران معتقدند که بهبود فرآیندهای کاری و ارتقاء کیفیت بیمارستان بدون توجه به نظرات و نیازها و انتظارات و جلب رضایت بیماران امکان پذیر نمی باشد. لذا این مطالعه با هدف تعیین میزان رضایتمندی از خدمات ارائه شده در بخش اورژانس بیمارستان های شهر آبادان و خرمشهر انجام گرفته است.
که مطالعه ای توصیفی است که با استفاده از پرسش نامه ای دو بخشی و پژوهشگر ساخته بیماران مراجعه کننده (1152 نفر) به بخش اورژانس بیمارستاهای آبادان و خرمشهر مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از 0. SPSS.13 تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج مطالعه نشان می دهد 05/50درصد نمونه های مورد پژوهش مرد، 2/68 درصد مجرد، 4/74 درصد دارای بیمه و 63.5 درصد دارای سابقه بستری در بیمارستان بوده اند. از میان متغیرهای دموگرافیک و زمینه ای، بین میزان رضایتمندی و سن(001/0 p<)، سابقه بستری(001/0 p<)، علت مراجعه به بیمارستان (001/0 p<) و ساختار بیمارستان از نظر آماری رابطه معنی دار مشاهده شد.
میزان رضایتمندی بیماران از خدمات ارائه شده در بخش اورژانس بیمارستان ها در کل درحد مطلوب بوده است و عمده نارضایتی از بخش ساختار بیمارستان گزارش شده است.

عفونت ناشی از ویروس هپاتیت ب به عنوان خطر بالقوه ای برای کارکنان بهداشتی درمانی به خوبی شناخته شده است. جهت پیشگیری از بیماری هپاتیت ب در کارکنان بهداشتی درمانی، واکسیناسیون هپاتیت ب توصیه شده است. این مطالعه با هدف بررسی پوشش واکسیناسیون هپاتیت ب در کارکنان مراکز آموزشی - درمانی شهر ارومیه انجام شده است.
این مطالعه به صورت مقطعی و بر روی 400 نفر از کارکنان مراکز آموزشی درمانی ارومیه (سه مرکز) انجام شده است. با استفاده از نمونه گیری سهمیه ای به هر مرکز (با توجه به تعداد کارکنان) تعدادی از حجم نمونه اختصاص داده شد و در هر مرکز نمونه ها به صورت تصادفی ساده از بین کارکنان انتخاب شده اند. داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار 16 Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
برطبق نتایج این مطالعه از400 نفر مورد بررسی، 370 نفر (5/92درصد) سابقه دریافت حداقل یک نوبت واکسن هپاتیت ب را ذکر کرده اند به طوری که 5/74درصد کارکنان دارای پوشش کامل و 18درصد دارای پوشش ناقص واکسیناسیون هپاتیت ب می باشند. 20 نفر(7/66درصد) از افراد واکسینه نشده مرد و 10نفر (3/33درصد) زن می باشند. بین سطح تحصیلات و سابقه دریافت واکسن (کامل - ناقص) ارتباط آماری معنی داری مشاهده شد (035/0 p=).
پوشش واکسیناسیون در کارکنان مراکز آموزشی – درمانی ارومیه در سطح نسبتا مطلوبی می باشد ولی یک چهارم افراد مورد مطالعه بدون سابقه واکسیناسیون یا دارای سابقه واکسیناسیون ناقص می باشند که ضرورت دارد پیگیری های لازم جهت تکمیل واکسیناسیون برای این افراد انجام شود.

کسورات بیمارستانی علاوه بر این که مبالغ قابل توجهی از منابع و درآمدهای بیمارستانی را هدر داده و توان مالی بیمارستان را کاهش می دهد از طریق افزایش هزینه های out of pocket بار مالی فزاینده ایی را به بیمار تحمیل می نماید. لذا در این پژوهش با تعیین علل کسورات، میزان تاثیر آن ها بر افزایش پرداخت های تحمیل شده به بیماران بررسی شده است.
این پژوهش از نوع توصیفی - مقطعی است که در نیمه اول سال 1387 در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی کاشان بر روی 7907 فقره پرونده تحت پوشش تامین اجتماعی انجام گردید که از کل پرونده ها 7116 پرونده دارای کسورات بود. داده ها توسط چک لیستی استاندارد جمع آوری و با استفاده از آمار توصیفی ارائه گردید.
از کل 23648 مورد کسورات اعمال شده، بیشترین علل موثر بر حقوق مالی بیمار به ترتیب درخواست قیمت اضافه جمعا 7537 مورد، 2K نبودن مشاوره 318 مورد، درخواست بیش از اندازه مشاوره 218 مورد، درخواست اضافه K برای جراحی1664 مورد، اضافه زدن درصد کدهای جراحی مشترک یک ناحیه 898 مورد، درخواست بیش از اندازه دارو3276 مورد، درخواست زمان بیش از اندازه بی هوشی 1121 مورد، درخواست اضافه K بی هوشی322 مورد، درخواست کدهای تعدیلی اضافه بیهوشی1103 مورد می باشد که در همه این موارد بار هزینه های اضافی بر دوش بیمار است.
به منظور حفظ حقوق بیمار لازم است بیمارستان برای جلوگیری یا کاهش خطاهای مربوط به درخواست اضافه k و اضافه قیمت که منجر به زیان مالی به بیماران می گردد بر عملکرد پزشکان نظارت نماید تا به این ترتیب زیان مالی بیماران نیز به حداقل کاهش یابد.

مدل همکار آموزشی بالینی به معنی مشارکت و همکاری بین مراقبان سلامت و مربیان دانشکدهاست و واقع بینی را برای محیط های کاری به ارمغان می آورد در راستای حل مشکلات آموزش بالینی، از جمله تبحر پایین دانش آموختگان در زمینه کسب مهار تها و توانمند ی های لازم درپایان دوره آموزش پرستاری و ضرورت استفاده از روش های نوین آموزشی برای ارتقای کیفیت آموزش بالینی، این مطالعه به بررسی تاثیرمدل همکارآموزش بالینی بر یادگیری بالینی دانشجویان پرستاری در مقایسه با روش متداول پرداخته است. این مطالعه از نوع نیمه تجربی بود. در طول یک ترم تحصیلی با روش سرشماری، دانشجویان پرستاری دانشکده پرستاری30 نفر به صورت تصادفی به دو گروه تجربه 15نفر و شاهد 15 نفرتقسیم شدند. گروه اول با روش همکار آموزش بالینی آموزش دیدند وگ روه دوم با روش متداول آموزش دیدند. پس از دو هفته یادگیری مهارتهای بالینی به وسیله چک لیست ارزیابی گردیدند و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری t زوج و t مستقل آزمون فیشر و مجذور کای استفاده شد.
یافته ها . یافته های این پژوهش اختلاف معنادا ری را در دو گروه تجربه و شاهد از نظر مهار تهای بالینی بین متغیررضایتمندی پرستاران منتخب بالینی از نحوه کارآمو زی دانشجویان ورضایتمندی دانشجویان پرستاری از مربیان همکار در دو گروه نشان داد.
بحث و نتیجه میزان یادگیری بالینی دانشجویان در روش همکار آموزش بالینی افزایش داشت. پیشنهاد می شود با بکارگیری روش های آموزشی فعال، باعث مشارکت بیشتر دانشجویان با موضوعات آموزشی شده تا زمینه برای یادگیری بیشتر آنان فراهم شود.

استعمال سیگار میان نوجوانان و جوانان یکی از مهم ترین مشکلات بهداشتی قابل پیشگیری می باشد که علاوه بر اهمیت اپیدمیولوژیک آن می تواند به عنوان ماده آغازین برای سو مصرف مواد مخدر دیگر از قبیل تریاک و حشیش باشد. علت شناسی شروع مصرف سیگار یکی از اساسی ترین فعالیت ها برای طراحی برنامه های ییشگیری است. این مطالعه میزان فراوانی و عوامل پیش گوئی کننده استعمال دخانیات در دانش آموزان پسر دبیرستانی را مورد بررسی قرار داده است.
در این مطالعه توصیفی 900 نفر از دانش آموزان پسر دبیرستانی شهر ملایر بروش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات از طریق پرسشنامه ای مبتنی بر 10 سؤال دموگرافیک،10 سؤال رفتارهای مرتبط با مصرف سیگار اعضاء خانواده و خود فرد و 13سؤال در زمینه عوامل پیشگویی کننده استعمال دخانیات به روش خود گزارش دهی جمع آوری گردید.
نتایج نشان داد 126نفر(14درصد) سابقه مصرف سیگار داشتند و سن شروع سیگار کشیدن در دامنه سنی12-9 بود. مهم ترین عامل گرایش به سیگار را درگیری و مشاجره والدین با 76 درصد، سابقه فرار از مدرسه با 2/72 درصد، تفنن و سرگرمی با 4/71درصد و سابقه داشتن دوستان سیگاری با 5/63 درصد تشکیل می داد و سایر علل به ترتیب اهمیت عبارت بودند از: رفع دلشوره و عصبانیت، یاس و ناامیدی،غلبه بر فشارهای روحی و روانی و وجود فضای ناامن خانوادگی.
رفتارهای بهداشتی اکتسابی ودر عین حال قابل آموزش وقابل تغییر هستند. توجه به عوامل پیش بینی کننده شروع استعمال سیگار و تشخیص به موقع آن ها درنو جوانان بایستی در الویت برنامه های پیشگیری سلامتی قرار گیرد.

به دلیل اهمیت رضایت مندی مراجعین و نبودن پرسش نامه متناسب با اهداف محققان، این پژوهش با هدف طراحی پرسش نامه برای تعیین میزان رضایت مندی مراجعین به واحدهای بهداشتی درمانی شهری و بررسی پایایی و روایی آن انجام می گیرد.
پرسش نامه شامل 26 پرسش طراحی شد برای تعیین پایایی تعداد 100 نفر از مراجعین انتخاب شدند و پرسشگران، آزمون مجدد را دو هفته بعد انجام دادند. داده ها با آزمون های آماری ضریب همبستگی، آلفای کرونباخ، آماره کاپا و آزمون T تحلیل شدند.
یاقته ها: ضریب پایایی پرسش نامه به روش باز آزمایی89 درصد بود. اکثر مراجعین زنان بودند و مراجعه به واحد بهداشت خانواده بیش از سایر واحدها بود، رضایت مندی زنان بیش از مردان و اقلیت های مذهبی کم تر از شیعیان و متاهل ها بیش از مجردها بود، این نتایج روایی سازه را تایید می کنند. ضریب همبستگی بالا بین عوامل و نمره کل پرسش نامه و ضریب همبستگی کم بین سوالات و کاپای توافقی قابل قبول در مورد روایی محتوی و سازه پرسش نامه بین روان سنجان و اعضاء هسته تکریم مراجعین و پرسش شوندگان نشان می دهد که پرسش نامه برای رسیدن به اهداف خود پایا و روا می باشد.
پرسش نامه تعیین میزان رضایت مندی مراجعین به مراکز بهداشتی درمانی شهری و پایگاه های بهداشتی دارای پایای و روایی مناسب می باشد.

یکی از اقداماتی که سازمان ها برای تجدید حیات و نوآفرینی در برابر تحولات محیطی و به منظور توانمندسازی کارکنان خود می اندیشند برنامه ریزی، اجرا و ارزشیابی برنامه های آموزشی کوتاه مدت حضوری و غیرحضوری می باشد. بنابراین مطالعه حاضر با هدف مقایسه تاثیر دوره های آموزشی کوتاه مدت حضوری و غیرحضوری بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان انجام گرفت.
تحقیق حاضر از نوع شبه آزمایشی بوده که تعداد60 نفر از مدیران و معاونان مقاطع مختلف تحصیلی شهرستان زابل، در دوره سه روزه رهبری آموزشی که در اسفندماه 1388 در آن شهرستان برگزار گردید، شرکت داشتند و به عنوان نمونه آماری در دو گروه کنترل (آموزش به شیوه غیرحضوری) و آزمون (آموزش به شیوه حضوری) مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه شامل فرم اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه استاندارد توانمندسازی روان شناختی اسپریتزر(1996) بود که به بررسی 5 بعد احساس معناداری، خودکار آمدی، تاثیر، اعتماد و خودمختاری می پرداخت. پرسش نامه ها در دو مرحله، قبل و دو هفته بعد از آموزش تکمیل شدند. در ضمن برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از آزمون تی برای گروه های مستقل با کمک نرم افزار کامپیوتری SPSS14 استفاده شده است.
دوره آموزشی کوتاه مدت حضوری نسبت به دوره آموزشی کوتاه مدت غیرحضوری در توانمندسازی روان شناختی کارکنان مؤثرتر می باشد.
با وجود برتری آموزش های کوتاه مدت حضوری نسبت به آموزش های کوتاه مدت غیر حضوری بر توانمندی روان شناختی کارکنان، نمی توان از این نکته غافل شد که شرط اصلی توانمندسازی کارکنان، آموزش می باشد و ناکارآمدی آموزش های کوتاه مدت غیرحضوری نیازمند آسیب شناسی است.

سلامت یکی از اساسی ترین مسائل در ایجاد توسعه عدالت اجتماعی در کشورهای در حال توسعه می باشد. زندگی انسان ها با خطرات زیادی از جمله بیماری ها و حوادث همراه است که سالانه باعث مرگ میلیون ها نفر در جهان می شود. اساس داده های مربوط به مرگ، فرم گواهی فوت است. پژوهش حاضر با هدف بازنگری فرم های موجود گواهی فوت و تدوین فرم پیشنهادی انجام گرفت.
این پژوهش یک مطالعه مروری است. جهت جمع آوری داده ها با جستجو در اینترنت گواهی های فوت بیش از 14 کشور دنیا بدست آمد و سپس کامل ترین فرم از بین آن ها انتخاب و با فرم کشورایران مقایسه و در نهایت فرم پیشنهادی طراحی و تدوین شد.
کامل ترین فرم در بین فرم های بدست آمده متعلق به کشور آمریکا بود. بر همین اساس فرم پیشنهادی طراحی و تدوین شد. جهت دست یابی به اطلاعات کامل تر موارد جدیدی به بخش های مشخصات عمومی و نشانی متوفی، علت فوت و همچنین جواز دفن فرم قبلی اضافه شد.
داده های مربوط به علل مرگ در مشخص کردن اولویت های بهداشتی، چگونگی اختصاص منابع، طراحی برنامه های مداخله ای، ارزیابی و پایش مشکلات بهداشتی بکار گرفته می شوند. لذا جهت ثبت دقیق مرگ و بیماری در جامعه نیاز به فرم گواهی فوت کامل می باشد. امید است سازمان پزشکی قانونی کشور با استفاده از فرم پیشنهادی، مسئولین کشور را جهت سیاست گذاری ها برای تامین و ارتقای سلامت جامعه یاری نماید.

خانواده اولین پایگاه بستر ساز رشد جسمی، روانی و اجتماعی شدن هر فرد در جامعه می باشد. خانواده هایی که به حقوق و مسئولیت ها جاهل یا بی اعتنا باشند زمینه ساز آسیب های گوناگون اجتماعی، روانی از قبیل خشونت، اعتیاد، فرار و رفتارهای نابهنجار بوده و در نتیجه تربیت نسل آینده دچار بحران خواهد گردید.
حاصل تحقیقات متعدد و گسترده بیانگر وجود رابطه ی غیر قابل انکار بین داشتن ایمان دینی خانواده و تقویت سلامتی روحی و روانی، پاکدامنی، پایداری ازدواج،کاهش جرم و اعتیاد می باشد، چنانچه دین اسلام رعایت ارزش های اخلاقی در محیط خانواده و داشتن رابطه ی صمیمی و تربیت فرزندان صالح را جزء عبادات دانسته و هرگونه بد رفتاری و ضایع نمودن حقوق خانواده را موجب دوری از رحمت الهی می داند.
قوام و دوام هر جامعه وابسته به استحکام خانواده هاست و آگاهی از دستورات تربیتی اسلام و پای بندی به اخلاق حسنه در محیط خانواده مهم ترین قدم در رسیدن به این اهداف مقدس می باشد. مقاله حاضر قدمی کوچک در تبیین رابطه دین داری با رعایت حقوق خانواده و تحکیم مبانی آن می باشد.