فهرست مطالب

مطالعات منطقه ای - سال سیزدهم شماره 4 (پاییز 1391)

نشریه مطالعات منطقه ای
سال سیزدهم شماره 4 (پاییز 1391)

  • اسراییل شناسی - آمریکا شناسی
  • تاریخ انتشار: 1391/08/20
  • تعداد عناوین: 10
|
  • سخن فصل
  • مقالات
  • سید اسدالله اطهری، بابک مشهدیان صفحه 1
    امروزه هیچ فن آوری در جهان به اندازه فن آوری هسته ای با موضوعات سیاسی و امنیتی و حتی تجاری عجین نشده است. به همین دلیل پذیرش حق قانونی کشورها برای تولید سوخت هسته ای از نظر غربی ها، نشات گرفته از «نیت رهبران» و نه «حق و حقوق قانونی» آنان است. کشوری که در اردوگاه متحدین غرب قرار داشته باشد، بدون هیچ تعهدی می تواند سوخت سلاح هسته ای تولید کند. در مقابل، اگر کشوری مانند ایران سیاست به چالش کشیدن رفتارهای دوگانه غرب و نظم حاکم جهانی را درپیش بگیرد، به تلاش برای دستیابی به سلاح های هسته ای و برهم زدن امنیت بین المللی متهم می شود. درحالی که ایران در دوران شاه عضوی از اردوگاه غرب به رهبری آمریکا به شمار می رفت و بدین خاطرآنها از برنامه هسته ای ایران حمایت کامل می کردند، امروزه آمریکا معتقد است نمی توان به ایران اجازه دسترسی به فنآوری هسته ای را داد؛ زیرا این فنآوری ایران را به قدرت منطقه ای که در برابر منافع و سیاستهای آمریکا قدعلم کرده است، تبدیل خواهد کرد. بنابراین، از دید آمریکا بهترین فرصت در شرایط فعلی برای رهایی از رژیم ایران، همانا استفاده از مساله هسته ای این کشور می باشد. لذا، به نظر می رسد اعمال فشار، منزوی ساختن، تضعیف و براندازی یا تغییر رژیم، سیاست و راهبرد نهایی و پنهان ایالات متحده در برابر نظام جمهوری اسلامی ایران است.
    کلیدواژگان: واقع گرایی تهاجمی، برنامه هسته ای ایران، آمریکا، رفتار دوگانه، هژمونی
  • مجید عباسی، رضا سیفایی صفحه 39
    رژیم اسراییل از زمان تشکیل در سال 1948، همواره با کشورهای اسلامی در حال درگیری و جنگ بوده است. کشمکش ها میان این رژیم و همسایگانش از ابتدا تاکنون ادامه داشته؛ زیرا هیچ یک از کشورهای عرب منطقه خاورمیانه حضور این رژیم را برنتابیده و تلاش نموده اند به مقابله با آن پرداخته، از توسعه نفوذ آن جلوگیری نمایند. اگر چه برخی کشورهای عربی مانند مصر و اردن به تدریج تابوی روابط با این رژیم را شکستند، اما هنوز هم ملت های منطقه روابط با این رژیم را برنتابیده و بسیاری از دولت ها هم به صورت آشکار یا پنهان از برقراری رابطه با این رژیم اجتناب نموده اند. بیشتر مشکلات اعراب با این رژیم به نحوه شکل گیری آن مربوط می شود. لذا هویت و مشروعیت این رژیم مقبول کشورهای مسلمان نیست. بنابراین همواره سیاستمداران رژیم اسراییل در صدد رفع این ضعف اساسی بوده و سیاست خارجی خود را بر این اساس سامان داده اند. لذا نگارندگان این پژوهش درصدد پاسخ به این پرسش اساسی هستند که عامل هویت و مشروعیت چه تاثیری بر سیاست خارجی رژیم اسراییل از زمان تاسیس این رژیم تا پایان یافتن جنگ سرد داشته است؟
    کلیدواژگان: خاورمیانه، هویت، مشروعیت، امنیت، سیاست خارجی
  • مسعود مسعودی زاده صفحه 79
    این مقاله در پی تجزیه و تحلیل نقش سیاست ابهام هسته ای اسراییل در ناکارآمدی طرح خاورمیانه عاری از تسلیحات هسته ای در چارچوب رهیافت سازه انگاری است. نگاه مسلط در غرب به خصوص ایالات متحده، ناکارآمدی طرح خاورمیانه عاری از تسلیحات هسته ای را عواملی چون برنامه هسته ای ایران، بی ثباتی و بحران در خاورمیانه، منازعات منطقه ای، عدم ترتیبات منطقه ای همکاری جویانه و غیره می داند. اما نویسنده مقاله حاضر بر این نظر است که این عوامل اگرچه موانعی در عدم تحقق طرح مزکور بوده اند، اما سیاست ابهام هسته ای اسراییل دلیل اصلی برای ناکارآمدی این طرح بوده است. لذا برای آزمون این فرضیه، ضمن به کارگیری نظریه سازه انگاری، به سیاست ابهام هسته ای و همچنین طرح خاورمیانه عاری از تسلیحات هسته ای می پردازد و جهت گیری سیاست خارجی اسراییل در منطقه را متاثر از عوامل فرامنطقه ای، منطقه ای و داخلی می داند و چنین نتیجه می گیرد که سیاست ابهام هسته ای اسراییل برآیند این دو عامل است.
    کلیدواژگان: سیاست ابهام هسته ای اسراییل، خاورمیانه عاری از تسلیحات هسته ای، سازه انگاری
  • سید رضا رحیمی عماد، حسن آرایش صفحه 99
    ایران و مصر دو کشور راهبردی در منطقه خاورمیانه محسوب می شوند که نوع و سطح روابط آنها بسیاری از معادلات منطقه ای و بین المللی را رقم می زند. در طول دوران معاصر، روابط طرفین دچار فرازو نشیب هایی بوده است که این امر با پیدایش رژیم صهیونیستی دچار پیچیدگی مضاعف گردیده است. روی کار آمدن ناصر در مصر، پیروزی انقلاب اسلامی ایران و در نهایت انقلاب مصر در 2011، هریک تاثیرات شگرفی بر روابط طرفین داشت که در هر سه دوره، اسراییل بر کم و کیف روابط تاثیرگذار بوده است. اما مهم ترین دوره روابط دو کشور، بعد از تحولات مصر در 2011 و برکناری مبارک رقم می خورد. این دوره به چند جهت مهم و تعیین کننده است؛ چرا که احتمال ترمیم روابط مصر و ایران با قدرت یابی اسلا م گرایان مصر که مشی ضد اسراییلی دارند تقویت شده است و دو طرف اقدامات و اظهاراتی را برای از سرگیری و بهبود روابط انجام داده اند. در این میان اسلا م گرایان با موضع گیری های ضد اسراییلی امیدها را برای بهبود روابط آتی ایران و مصر روشن نموده اند. با وجود این، گسترش روابط طرفین با چالش هایی نیز مواجه می باشد. بر این اساس، سوال اصلی مقاله این است که پدیده رژیم صهیونستی اسراییل چگونه روابط ایران مصر را متاثر ساخته و در آینده روابط این کشورها چه جایگاهی دارد؟
    کلیدواژگان: اسراییل، انقلاب اسلامی ایران، انقلاب مصر، اسلا م گرایان مصر
  • نعمت حسینی صفحه 127
    ارزش های حزبی، مهم ترین عامل و سنگ محک تعیین و صعود یک فرد به مقام کاندیداتوری یک حزب در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده می باشد. شخصی باید به کارزار نهایی ماه نوامبر فرستاده شود که آینه تمام نمای علایق و دغدغه های حزبی باشد. این موضوع در هر دو حزب و به خصوص در حزب جمهوری خواه که تمایلات محافظه کارانه بیشتری دارد، با شدت و حدت بیشتری در جریان است و انتظار بر این است که نامزد نهایی این حزب، فردی محافظه کار و متمایل به ارزش های بنیادی حزب جمهوری خواه باشد، در حالی که از ماه ها قبل مشخص شده بود که میت رامنی نامزد میانه رو این حزب با اوباما به رقابت خواهد پرداخت. به بیانی دیگر، نخبگان و فعالان حزبی به رغم اینکه مطمئن بودند ریک سنتورم کاندیدای ارزشی مورد علاقه آنان است، به نفع رامنی رای دادند. به عقیده نگارنده، آنچه باعث این چرخش بزرگ در حزب جمهوری خواه گردید، مشکلات و مسایل اقتصادی جامعه آمریکا می باشد. بحران اقتصادی مذکور آنچنان عمیق و ریشه دار است که دیگر فضا و فرصتی برای تفکر و مداقه در ارزش های حزبی باقی نگذاشته است.
    کلیدواژگان: انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، ارزش های حزبی، بحران اقتصادی، مبازرات درون حزبی
  • گلتاب دارابی صفحه 149
    تفاوت نگرش و فرهنگ سیاسی دو حزب دموکرات و جمهوری خواه نقش مهمی در جهت گیری های سیاست داخلی و خارجی ایالات متحده داشته است. در واقع بررسی علل تغییر یا تداوم جهت گیری های ایالات متحده در برخورد با مسایل جهانی، نیازمند شناسایی وجوه اختلاف و همسانی و نیز علل و عوامل تاثیرگذار بر تصمیم گیری دو حزب دموکرات و جمهوری خواه می باشد. این اقدام پرتویی برای فهم عمیق تر مسایل سیاست خارجی ایالات متحده قلمداد می شود. مقاله پیش رو درصدد یافتن نقاط اشتراک و افتراق در باورهای فکری این دو حزب و تاثیر آن بر جهت گیری دولت ایالات متحده به ویژه در عرصه خارجی است. در نتیجه این بررسی مشخص شده است که هرچند اتخاذ یک خط مشی ویژه در عرصه بین الملل متاثر از منافع ملی آمریکاست، اما این موضوع با حزبی که قدرت را در دست دارد نیز در ارتباط است؛ دو حزب حاکم در آمریکا دو گروه فکری را نمایندگی می کنند که هرچند ضد هم نیستند، اما در دستیابی به اهداف و آرمان های آمریکایی با هم اشتراک نظر ندارند.
    کلیدواژگان: حزب دموکرات، حزب جمهوری خواه، ایالات متحده آمریکا، سیاست خارجی
  • نیکلای کوزانوف ترجمه: داوود نظرپور صفحه 175
    تحریم ها یکی از ابزارهایی است که کشورها از قدیم الایام به شکل های مختلف در پیشبرد اهداف و خواست های سیاست خارجی خود از آن بهره جسته اند. ازجمله این تحریم ها می توان به مجازات های تحمیلی ایالات متحده علیه ایران به خصوص در حوزه نفت و گاز و صنعت انرژی اشاره کرد که از زمان وقوع انقلاب اسلامی روز به روز تشدید شده و تاکنون نیز ادامه داشته است. حال با توجه به اهمیت بحث حاضر، سوالی که مطرح می شود این است که آیا تحریم ها موجب شده است اعمال کنندگان آن به اهداف مورد نظر خود در محدود کردن حوزه فعالیت های اقتصادی ایران دست یابند یا خیر؟ نویسنده در پاسخ معتقد است که جمهوری اسلامی توانسته است با گسترش همکاری های اقتصادی و به خصوص نفتی با برخی از کشورها مانند چین، ترکیه، ونزوئلا و کشورهای معروف به شوالیه های سیاه اثر تحریم های تحمیلی را در اقتصاد خود به حداقل رسانده و کارایی آن را با ناکامی همراه سازد.
    کلیدواژگان: جمهوری اسلامی ایران، ایالات متحده، تحریم های اقتصادی
  • نقد و بررسی
  • حسن عابدینی صفحه 201
  • الهام رضانژاد صفحه 209
|
  • Seyyed Asadollah Athary, Babak Mashhadian Page 1
    This article explores America's foreign policy toward Iran's nuclear program and also provides strategies to prevent Iran from acquiring advanced technologies from offensive realism perspective. Some of these strategies include use of force, isolation of Iran, debilitation and extermination or change of regime.
    Keywords: Offensive Realism, Iran's Nuclear Programs, the U. S, Dual Behavior, Hegemony
  • Majid Abbasi, Reza Seifaee Page 39
    Since it's establishment Israel was always in contention with the Islamic world in 1948. The main reason of it results from the formation of this regime and it's unacceptable identity and legitimacy. The writers attempt to answer the effects of identity and legitimacy on Israel's foreign policy.
    Keywords: The Middle East, Identity, Legitimacy, Security, Foreign Policy
  • Masoud Masoudizadeh Page 79
    This article analyzes some of the significant factors preventing a Middle East zone, free of nuclear weapons. Many observers believe that factors such as the Iranian nuclear program, the lack of security arrangements in region are influential in this regard. While the author affirming them, the most important reason for absence of formation of a Middle East free of nuclear weapons considers Israel's policy of nuclear ambiguity from the point of view of the structural theory.
    Keywords: Israel's Policy of Nuclear Ambiguity, A Middle East Free of Nuclear Weapons
  • Seyyed Reza Rahimi Emad, Hassan Arayesh Page 99
    This paper investigates the impact of Israel on Iran-Egypt relations in different periods. Since the rise of Nasser in Egypt, Victory of the Islamic Revolution in Iran and the overthrow of Mubarak in 2011. At the end, the author concludes that although coming to power of the Islamists in Egypt improve mutual relations between the two countries but face them with challenges.
    Keywords: Israel, Islamic Revolution of Iran, Egypt Revolution, Egypt's Islamist
  • Nemat Hoseyni Page 127
    The author believes that the party values in U.S presidential election has been of high value for both parties especially the Republican, America's domestic problems and challenges. This crisis is so deep-rooted that there is no space and time to think about the values.
    Keywords: America's Presidential Election, Economic Crisis, the Party Values, the Inner, Party Campaigns
  • Goltab Darabi Page 149
    The ongoing essay is sought for finding similarities and differences between Republican and Democratic parties ideological beliefs. It will be evident in the conclusion part that although the two parties in America are the representatives of two different ideological groups, to achieve their goals and objectives in agreement with each other.
    Keywords: Democratic Party, Republican Party, United State of America, Foreign Policy
  • Nikolay A. Kozhanov Page 175
    This paper examines the United States embargo against Iran and the Islamic Republic reactions against it. The author believes that Tehran has been able to minimize it to failure by expanding economic cooperation, especially in oil section with some countries such as China, Turkey, Venezuela and the countries wellknown as the Black Knights.
    Keywords: Islamic Republic of Iran, United State of America, Economic Sanctions