پژوهشنامه مدیریت اجرایی
سال ششم شماره 11 (بهار و تابستان 1393)

تفکر راهبردی، یک فرایند ذهنی است که از طریق خلاقیت و شهود، نمای یکپارچه ای از فعالیت های سازمان در ذهن مدیر ایجاد می کند. سازمان های فرهنگی از جمله سازمان هایی هستند که در محیطی بسیار متغیر و پیچیده فعالیت می کنند و به همین دلیل نیازمند برنامه ریزی راهبردی و پیش از آن رخ دادن تفکر راهبردی در ذهن مدیران این سازمان ها می باشند. کمبود چارچوب نظری در این حوزه محققان را بر آن داشت تا در این مقاله دست به شناسایی عوامل حیاتی موفقیت تفکر راهبردی مدیران سازمان های فرهنگی به روش تحلیل تم بزنند. مقاله حاضر بخشی از یک تحقیق کیفی با روش تحلیل تم است که در آن تعداد 20 نفر از مدیران فرهنگی شهر اصفهان از طریق روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده است. یافته های تحقیق حاکی از 7 تم اصلی یا همان عوامل حیاتی برای موفقیت تفکر راهبردی در ذهن مدیران فرهنگی می باشد. این هفت تم عبارت اند از: تشویق به خلاقیت، هدف گذاری کلان، ارتباط با سازمان های بالادستی، تحلیل محیط رقابتی، توجه به ارزش های محیطی، استفاده از ظرفیت خبرگی ذینفعان و ارزیابی و نظارت.

امروزه بسیاری از سازمان ها و شرکت ها با رقابت فزاینده پایدار و نامطمئنی روبه رو هستند که به واسطه نوآوری های تکنولوژیکی، تغییر محیط های بازاری و نیاز های در حال تغییر مشتریان، شدت یافته است. یکی از راه های پاسخگویی به این عوامل تغییر و تحول سازمانی چابکی[1] است. در واقع، چابکی، به عنوان پارادایم جدیدی برای مهندسی سازمان ها و بنگاه های رقابتی است. لذا ما با استفاده از مدل سازی علی معلولی و با رویکرد شبکه های بیز سعی در شناخت تاثیرات توانمندی های چابکی بر مزیت رقابتی و ارتباطات آن داریم. پرسشنامه این مطالعه، با بررسی های کتابخانه ای و با توجه به شاخص های مورد بررسی توسعه یافته و در ادامه با استفاده از تحلیل خوشه ایk میانگین به دو دسته مجزا تبدیل شده و سپس سنجه ها برای مدل سازی علی و آزمون فرضیه ها با کمک شبکه های بیز مورد استفاده قرارگرفت. سپس بهترین مدل با معیار اطلاعات بیز شناسایی شد.

با افزایش رقابت در عصر حاضر وتغییر وتحولاتی که در فن آوری های امروزی وجود دارد، سازمانها برای رویارویی و مقابله با عدم اطمینان، حفظ موقعیت، گسترش عرصه رقابتی خود وبهره گیری مناسب از منابع نیاز به نوآوری وبهبود عملکرد در محصولات وخدمات خود دارند. عوامل متعددی در بهبود نوآوری وعملکرد نوآوری نقش ایفا می کنند. دراین پژوهش با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری به بررسی تاثیر مدیریت کیفیت فراگیر ویادگیری سازمانی بر عملکرد نوآوری با مطالعه موردی در شرکت زمزم اصفهان پرداخته شده است. در این پژوهش با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری ونرم افزارAmos ویرایش 18 به بررسی 4 فرضیه که شامل تاثیر مدیریت کیفیت فراگیر بر عملکرد نوآوری،تاثیر مدیریت کیفیت فراگیر بر یادگیری سازمانی، تاثیر یادگیری سازمانی بر عملکرد نوآوری و بررسی تاثیر یادگیری سازمانی به عنوان متغیر میانجی موثر بر تاثیر مدیریت کیفیت فراگیر بر عملکرد نوآوری پرداخته شده است. با توجه به اطلاعات به دست آمده از طریق پرسشنامه وتجزیه وتحلیل داده مشخص گردید که در سطح اطمینان 95% مدیریت کیفیت فراگیر بر عملکرد نوآوری و یادگیری سازمانی، یادگیری سازمانی بر عملکرد نوآوری تاثیر مثبت دارد وهمچنین نقش میانجی یادگیری سازمانی در ارتباط بین مدیریت کیفیت فراگیر و عملکرد نوآوری تایید شد.

انتخاب روش هایی با سرعت و دقت مناسب برای تصمیم گیری، همواره جزو چالش های مدیران به حساب می آمده است. از مهمترین تصمیمات مدیران، تصمیم به سرمایه گذاری می باشد و از روش های مختلف سرمایه گذاری، می توان به معامله سهام در بازارهای مالی اشاره نمود. مارکویتز با بیان مدل پرتفوی در سال 1952، فصل جدیدی را در تصمیمات سرمایه گذاری آغاز کرد، ولی به مرور زمان نواقص این مدل برای محققان آشکار و باعث انجام اصلاحاتی در آن شد. یکی از این نواقص در نظر نگرفتن محدودیتی تحت عنوان حداقل مقادیر معاملاتی است. در این مطالعه، به منظور کمک به تصمیم گیری موثر در زمینه انتخاب سبد سهام، مدلی بر اساس مدل مارکویتز و با لحاظ کردن محدودیت مذکور، بکار گرفته می شود. سپس، مدل استفاده شده، توسط الگوریتم های ژنتیک و زنبور عسل حل و نتایج حاصل از الگوریتم ها با مرز کارای ایجاد شده توسط مدل مارکویتز مقایسه می گردد. نمونه پژوهش از شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 1383 تا 1387 انتخاب شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد، برای حل مدل مورد استفاده، الگوریتم زنبور عسل نسبت به الگوریتم ژنتیک کارایی بالاتری دارد.

پژوهش حاضر درصدد بررسی چگونگی روابط بین عوامل رهبری تحول آفرین و کیفیت زندگی کاری کارکنان از طریق عدالت سازمانی است. در این راستا، کارکنان حوزه های مهندسی و توسعه، امور مشترکین و بهره برداری و معاونت برنامه ریزی شرکت آب و فاضلاب مشهد به عنوان جامعه آماری تحقیق انتخاب شد. از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده به عمل آمد و برای تحلیل داده ها در قالب مدل سازی معادلات ساختاری، از نرم افزار آموس استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد سبک رهبری تحول آفرین بر عدالت سازمانی و عدالت سازمانی بر کیفیت زندگی کاری کارکنان شرکت آب و فاضلاب مشهد اثر معناداری دارد. همچنین نقش میانجی گری متغیر عدالت سازمانی در روابط بین رهبری تحول آفرین و کیفیت زندگی کاری کارکنان این شرکت مورد تایید قرار گرفت. این یافته ها بدان معناست که تاکید بر عدالت سازمانی و رعایت آن از سوی شرکت مذکور می تواند از کارکردی مثبت بر عملکرد این سازمان برخوردار باشد به نحوی که به طور معناداری اثرگذاری رهبری تحول آفرین مدیران را بر کیفیت زندگی کاری کارکنان، تحت تاثیر خود قرار دهد.

امروز اکثر سازمان ها برای کسب مزیت رقابتی اقدام به به فعالیتهای نوآورانه می کنند رفتارکارآفرینانه فعالیت هایی است که افراد در شرایط عدم اطمینان با استفاده از منابع و امکانات سازمان اقدامات نوآورانه را انجام می دهند مدیران میانی دارای نقش اساسی در سازمان ها بوده و در ایجاد محیطی که زمینه ساز فعالیت های کارآفرینی و نوآور باشد، دارای نقش موثری هستند. این پژوهش رفتارهای کارآفرینانه مدیران میانی دانشگاه تهران را مورد ارزیابی قرار می دهد تا برای سازمان هایی که قصد ورود به رهیافت کارآفرینی را دارند، الگوسازی شود. پس از اصلاح و تایید نظر خبرگان از پرسشنامه رفتار کار آفرینانه زامپتاکسیس استفاده شده حجم نمونه 98نفر بود و پایایی سازه با ضریب آلفای کرونباخ برابر با 929/0و روایی آن با تایید نظر خبرگان و تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرار گرفت و نتایج نشان داد که بین مولفه های رفتار کارآفرینانه و رفتار کارآفرینانه مدیران میانی دانشگاه رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

امروزه یکی از چالش های پیش روی اکثر شرکت ها بدون توجه به اندازه، عمر یا نوع صنعت، چگونگی کسب و حفظ مزیت رقابتی است. کارآفرینی استراتژیک به موقعیت شرکت کمک می کند تا قادر به پاسخ گویی در برابر انواع تغییرات محیطی که بسیاری از سازمان های امروزی با آن مواجه هستند، باشد ومزیت رقابتی خود را گسترش دهد. در این مقاله تلاش می شود تا با توجه به اهمیت کارآفرینی استراتژیک و مزیت رقابتی در صنعت ساختمان، مدلی که بیانگر رابطه بین کارآفرینی استراتژیک و مزیت رقابتی باشد، ارائه شود. بدین ترتیب اطلاعات از میان کلیه نهادهای متولی صنعت ساختمان ایران با ابزار پرسشنامه جمع آوری و تجزیه و تحلیل گردید. روایی و پایایی پرسشنامه بررسی و تایید شد، پس از بررسی برازش مدل های اندازه گیری، با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری، روابط ساختاری مدل آزمون گردید. یافته های پژوهش نشان می دهدکه برازش مدل، مناسب بوده و تاثیر ذهنیت کارآفرینانه و رهبری کارآفرینانه بر مدیریت منابع، مدیریت منابع بر خلاقیت و نوآوری و خلاقیت و نوآوری بر مزیت رقابتی و اثر واسطه ای مدیریت منابع و خلاقیت ونوآوری تایید شد. نتایج پژوهش، مدیران عالی را به بهره گیری از مفهوم کارآفرینی استراتژیک که علاوه بر شناسایی و بهره برداری از فرصت های بالقوه، راه را برای صنعت جهت دستیابی به مزیت رقابتی بیشتر هموار می سازد، ترغیب می کند.