بررسی علل شکست انقلاب مشروطه
اتفاق غیرمنتظره دومین روز همایش «ایران، یکصد سال پس از مشروطیت تجارب گذشته چشم انداز آینده» دو چیز بود: اول سخنرانی برنامه ریزی نشده اما نکته سنجانه دکتر سیدجواد طباطبایی و دوم سخنرانی رک و صریح مهدی کروبی.
کروبی مشروطه و اصلاحات
سخنان کروبی البته بی سابقه نبود. او در آغاز برای سخنانش اسناد تاریخی را به شهادت گرفت و از فریدون آدمیت و ناظم الاسلام کرمانی چند نقل قول آورد اما سرانجام حرف دلش را زد و گفت: همایش سده مشروطه خوب است اما چرا مشروطه چرا نهضت ملی چرا انقلاب اسلامی چرا به نهضت اصلاحات نپردازیم اهل مشروطه درگذشته اند اما اهالی اصلاحات زنده اند. و به همین دلیل کروبی به طرح این سئوال پرداخت که چرا نهضت هایی مانند مشروطه شکست می خورند، ناکام می شوند و در واقع به خواست اصلی خود یعنی دموکراسی نمی رسند و چندی پس از پیروزی اولیه فردی مانند رضاخان از دل مشروطه سربرمی آورد