مقدمه

بین عارف شاعر و شاعر عارف تفاوت های فراوانی وجود دارد. برای یکی، شعر ابزار بیان تاملات و بستر گسترش اندیشه هاست و برای دیگری، مضامین و آموزه های عرفانی ابزار کار شاعری است. اگر بخواهیم چند عارف را در گستره ادبیات فارسی نام ببریم، بی گمان میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی یکی از آنها است. تمایلات صوفیانه و کارکردهای عرفانی زبان این شاعر بزرگ به دلیل فاصله مکانی او از مرکز عرفان ایران، برای ما غریب و خاص خود اوست. بیدل در شیوه انعکاس نگرش های آفاقی و عرفانی در زبان شعر، در میان شاعران فارسی زبان همتایی ندارد. از این رو شعر او را باید با زبان او شرح و درک کرد. «وی تجارب الهامی خود را اکثر