آرشیو پنجشنبه ۲۸ آذر ۱۳۹۲، شماره ۵۵۳۹
اندیشه
۹
پیشخوان

رده شناسی زبان های ایرانی

دکتر سید محمد دبیرمقدم

دکتر دبیر مقدم، در دو مجلد تلاش دارد نشان دهد که مطالعه زبان های ایرانی در آگاه تر کردن جامعه بین المللی زبان شناسی به چیستی زبان و ویژگی های قوه نطق بسیار سودمند است. این کتاب از چند جنبه در زبان شناسی به عنوان نخستین اثر معرفی می شود؛ اول این که، این اثر شرح مفصلی از پژوهش های اخیر در رده شناسی زبان را با به خدمت گرفتن مواد زبانی روشنگر از زبان فارسی و دیگر زبان های ایرانی ارائه می کند. افزون بر آن، این کتاب تحلیل مفصلی از تعدادی از زبان های ایرانی از منظری رده شناختی به دست می دهد و بدین ترتیب زبان های ایرانی را در طرح کلی گوناگونی بینازبانی قرار می دهد. دو پارامتر رده شناختی به منظور بحث بینازبانی مفصل برگزیده شده اند که عبارتند از: ترتیب واژه و کنائی بودگی که زبان های ایرانی برای هر دو مورد مواد زبانی مهمی فراهم می کنند که در گذشته غالبا نادیده گرفته شده اند. کلام آخر این که این کتاب شکاف بین رده شناسی زبان، زبان های ایرانی و خوانندگان فارسی زبان، مباحث زبان شناختی را برطرف می کند. شاید زمان آن رسیده باشد که با برخورداری از این گنجینه عظیم زبانی در ایران به سهیم شدن در نظریه پردازی بیندیشیم و به ترجمه کردن آرا، اندیشه ها و مفاهیم به زبان فارسی یا شارح صرف بودن در انتقال مفاهیم علمی نو در زبان شناسی بسنده نکنیم. کتاب حاضر به عنوان کتابی مبنایی برای تمامی پژوهندگان فرهنگ و زبان های ایرانی تدوین شده است و دانشجویان زبان شناسی به طور خاص می توانند در دروس «رده شناسی زبان»، «گویش های ایرانی»، «گویش شناسی»، «بررسی ساخت یکی از زبان های ایرانی» و «زبان شناسی تاریخی تطبیقی» و نیز مباحث نظری بویژه برای ارزیابی نظریه های نوین زبان شناختی از آن استفاده کنند.