رفتارهای تنبیهی برای برخورد با بزهکاری ها و آسیب های اجتماعی در بطن خود باید دارای بازدارندگی باشند اما قبل از این رفتارها و مجازات ها باید به بسترهای ناهنجاری و وقوع جرم در جامعه توجه داشته باشیم. اینکه با بخشش و گذشت برخی افراد خطاکار بخشیده شوند نباید به رویه یی تبدیل شود که همه مجرمان گمان کنند که می توانند به عنوان «یک راه دررو» پس از ارتکاب جرم از مجازات فرار کنند بلکه عموما افرادی بخشیده می شوند که به دلیل شرایط اجتماعی، سن، وضعیت اقتصادی و... گرچه از نظر قاضی مجرم تشخیص داده شده اند اما از منظر جامعه بی گناه هستند.

از این رو بخشش و عفو زمانی خوب است که اثر تنبیهی و میل به جبران گذشته را در فرد ایجاد کند و به همین دلیل باید مجرمانی را که بناست بخشیده شوند از نظر روحی و روانی در شرایطی قرار داد که به فکر جبران گذشته باشند و از عملکرد خود واقعا پشیمان.

اما اگر فردی با آگاهی قبلی و برای چندمین بار دست به جرمی بزند، طبیعی است که بخشش وی بی معنا خواهد بود و در این شرایط بخشش و عفو نه تنها نمی تواند عامل بازدارندگی داشته باشد بلکه سبب می شود تا مجرم بدون هیچ گونه نگرانی دست به اقدامات مجرمانه خود بزند.

در کل باید فرهنگ بخشش و ایثار را در جامعه گسترش داد چراکه رواج این فرهنگ سبب کاهندگی جرم و کاهش خشونت در جامعه می شود، اما رواج آن نباید فقط مربوط به قصاص و جرایم بزرگ باشد و رواج آموزه های این فرهنگ باید در شرایط کوچک تر و از دوران کودکی به شهروندان آموزش داده شود و فرهنگ عفو و بخشش به عنوان یک رکن اصلی در آموزه های تربیتی قرار گرفته و در سطوح مختلف جامعه اجرایی شود. این امر به طور غیرمستقیم سبب افزایش مقاومت روانی افراد در برابر ناکامی ها می شود و از این طریق می توان از وقوع بسیاری از اتفاقات و خشونت ها نیز جلوگیری کرد.

روانشناس و دبیر انجمن حمایت از سلامت و بهداشت روان جامعه