آرشیو پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۳۹۳، شماره ۳۳۳۸
تاریخ و اقتصاد
۳۰
نامه ها و نکته ها

چنین و چنان بنویس!

دکتر عبدالرحیم قنوات

جایی خواندم که یکی از امیران آل بویه، مورخی را احضار کرد و از او خواست تاریخ خاندان وی را بنویسد. پدران آل بویه مردمانی از طبقات فرودست جامعه بودند که در سواحل دریای خزر ماهیگیری می کردند. بعدها وقتی فرزندان آنان به حکومت رسیدند، در پی جبران این نقیصه برآمدند؛ این بود که بویه ماهیگیر را از تبار پادشاهان ساسانی معرفی می کردند.

به هرحال مورخ مذکور، رفت و صفحاتی از تاریخ سلسله آل بویه را نوشت و روز دیگر با خود نزد امیر برد. او بی خبر از تمایل امیر، شرح حال واقعی پدران او را نوشته بود. امیر برآشفت و به مورخ امر کرد که این چنین نباید نوشت؛ چنین و چنان بنویس. مورخ بازگشت و صفحاتی دیگر نوشت و باز به دربار نزد امیر برد و برای او خواند. باز هم امیر برآشفت و مورخ را امر کرد که چنین بنویس و چنان ننویس. مورخ گرفتار بازگشت و باز نوشت و باز نزد امیر برد و باز خواند و باز توبیخ شد. این کار چندبار تکرار شد. این بود که بار آخر مورخ چیزی ننوشت و با دفتری سفید به دربار امیر رفت و وقتی امیر امر کرد که بخوان، گفت چیزی ننوشته است که بخواند. امیر برآشفت که چرا؟ مورخ گفت: «من هر چه نوشتم شما نپسندیدی، بنابراین اکنون آماده ام که همین جا بنشینم و هرچه را شما بفرمایید بنویسم.» این حکایت بعضی از کتاب های تاریخی است.