آرشیو دوشنبه ۱۲‌شهریور ۱۳۹۷، شماره ۴۱۷۴
جامعه
۹
راهبرد

زخم خوردن یوز از تکه تکه شدن زیستگاه

اکبر همدانیان

دخالت های انسانی شرایط یوز در ایران را به چالش کشانده است. سه عامل آب، غذا وامنیت در بقای حیات وحش موثرند و زمانی که این عوامل فراهم نشود زندگی گونه ها به خطر می افتد. کاهش امنیت در زیستگاه ها با فعالیت های انسانی مرتبط است، تکه تکه شدن زیستگاه ها یکی از مهم ترین عوامل در بحرانی شدن وضع یوزهاست. زمانی که از این زیستگاه ها جاده، ریل راه آهن رد شود یا تشکیلات صنعتی در آن مستقر شود، عبور حیات وحش در آن با ناامنی همراه خواهد بود که نتیجه آن آمار بالای تصادفات جاده ای است. برای حل این چالش باید در طرح های بزرگ مشابه کشورهای توسعه یافته به شکلی این طرح ها را اجرایی کرد که ارتباط حیات وحش در زیستگاه از بین نرود. در این راستا ما نیازمند پروژه های ارزیابی بدون ماست بندی داریم. ارزیابی هایی درباره سد گتوند هم وجود داشت اما نتیجه آن گنبدهای نمکی است که ما را با چالش های جدی مواجه کرده است.

در کنار این عامل، برای مردم دامدار حاشیه زیستگاه یوز این شائبه وجود دارد که اینگونه ممکن است گوسفندان یا شتر آنها را از بین ببرد، در حالی که گزارش مستندی از آسیب رساندن یوز به گله وجود ندارد. کمبود غذا از دیگر مسائلی است که یوز با آن مواجه است. جبیر بهترین طعمه این گونه است که در صورت عدم وجود آن، سراغ آهو می رود و در رتبه های بعدی قوچ و میش، کل و بز، خرگوش و گاه از موش تغذیه می کند.

در واقع این سه عامل دست به دست هم می دهد تا این گونه را در معرض خطر بیندازد. همچنین ما در حفاظت همواره با کمبود نیروی انسانی مواجه بوده ایم، این امر مربوط به امروز و دیروز نیست و از سال 1352 که وارد سازمان حفاظت محیط زیست شدم این مساله وجود داشت. در کنار این کمبود نیروی انسانی ما با کاهش انگیزه ای که محیط بان از جان خدمت کند نیز مواجهیم. در سال های اخیر درصدی به حقوق محیط بانان اضافه شد اما با توجه به وضعیت گرانی بار دیگر به شرایط نامساعد برای این قشر بازگشته ایم.