آرشیو سه‌شنبه ۱۸ تیر ۱۳۹۸، شماره ۳۴۷۰
جامعه
۱۲
یادداشت

رسانه ها و بازنمایی جرم

عقیل متقدم (کارشناس اطلاع رسانی و افکارسنجی معاونت پیشگیری از جرم قوه قضائیه)

شاید بخش عمده ای از برداشت ما از جرم و عدالت محصول بازنمایی رسانه ها باشد. گیدنز (جامعه شناس بریتانیایی) معتقد است رسانه ها با انعکاس اخبار مربوط به پدیده های جنایی نه تنها نگرش خاصی را به مخاطبان القا کرده و بینش های مردم را تحت تاثیر می گذارند، بلکه چگونگی قضاوت و داوری آنان درباره جرم و نظام عدالت کیفری را سازمان می دهند.

امروز حضور گسترده رسانه های جمعی به عنوان سپهر اطلاعاتی هر جامعه، در جهت دهی به افکار عمومی جهان، نقشی انکار ناپذیر دارد؛ بنابراین گزینش اخبار جنایی و تعیین چگونگی بازتاب پدیده های جنایی در رسانه ها نقش موثری در شکل گیری افکار عمومی در مورد جرم و عدالت دارند. درخصوص نقش دوگانه رسانه ها در پیشگیری و وقوع جرم، دیدگاه های مختلفی وجود دارد. رسانه های جمعی از یک طرف مستعد تشدید ارتکاب جرم، ترس از جرم، احساس ناامنی و به تعبیر استنلی کوهن ایجاد هراس اخلاقی هستند و از طرف دیگر با اطلاع رسانی به موقع، حرفه ای و مسئولانه و ترویج الگوهای زندگی هنجارمند و اجرای قانون می توانند در افزایش احساس امنیت و کاهش وقوع جرم در جامعه گام بردارند.

به نظر می رسد عملکرد رسانه های ما در حوزه جرم و آسیب های اجتماعی درگیر سه آسیب جدی است: 1. رسانه ها گاه مضامینی ارائه می دهند بی آنکه زمینه و بستر روانی -اجتماعی لازم برای درک آن در جامعه فراهم باشد که این امر می تواند به تشدید فاصله بین واقعیت و خواسته و نگرش ها منجر شود.

2. از طرف دیگر رسانه ها در بازنمایی جرم و آسیب ها، به دلیل فقدان جنبه های تحلیلی آزاد و تاکید بر توصیف پدیده های جنایی و عدم رویکرد پیشگیرانه در انتشار قالب های مختلف رسانه ای، مانع درک صحیح و بینش اصلاحی در جامعه می شوند.

3. مورد سوم که از دیدگاه خبری و اطلاع رسانی مورد توجه است و اصلاح آن به کارگزاران رسانه ای مربوط می شود این است که کارورزان رسانه ها معمولا در ارائه محتوا، توجه زیادی به معیارهای تعیین کننده ارزش خبری دارند؛ این گرایش می تواند منتج به بزرگ نمایی جرم های خشن و افزایش تشدید احساس ناامنی شود.