آرشیو یکشنبه ۲۴‌شهریور ۱۳۹۸، شماره ۴۷۰۴
تاریخ و اقتصاد
۲۲
نمایه

نگاه مجدالاسلام به سلطنت

رابطه مجدالاسلام با محمدعلی شاه را که یکی از نقاط مهم و پیچیده زندگی اوست، می توان این گونه تفسیر کرد که او نگاه ملت برای سلطنت را به نگاه سلطنت برای ملت تغییر داده است. او در شماره 159 ندای وطن مورخ دوشنبه 15 ذی الحجه 1325 به تعریف مبسوط و دقیق مشروطه سلطنتی در تقابل با نظام سلطنت مطلقه می پردازد و فواید و مزایای آن را برمی شمارد.

از نظر او در دولت مشروطه پادشاه مقدس است و مسوولیت ها و در نتیجه انتقادها باید متوجه وزرای دولت باشد. پادشاه مشروطه بر خلاف سلطان مستبد دارای اموال و املاک شخصیه است که پس از مرگ او لزوما به پادشاه بعدی نمی رسد و مهم تر از همه اینکه اداره لشکر بر عهده مجلس است و مجلس آن را بر عهده وزارت جنگ می گذارد. وظیفه شاه تنها امضا در حاشیه صلح نامه به وقت صلح است و جز آن مسوولیتی بر گردن او نیست.با توجه به دیدگاه مجدالاسلام ضرر استبداد پیش از هر چیز متوجه شخص شاه است؛ زیرا سلطنت و ملت مکمل هم بوده و تنها باید به ارتقای وطن بیندیشند. او در نامه ای خطاب به محمدعلی شاه به او هشدار می دهد که اسیر مقاصد استبدادطلبان نشود و توصیف جالب توجهی از رابطه شاه و ملت عنوان می کند که آن را می توان بازنگری در واژه ها و تعریف مجدد آنها یاد کرد: «ملت بنده و زرخرید پادشاه نیستند، بلکه پادشاه خادم و حافظ واقعی ملت است.»جامعه ایران با پذیرش مشروطه از جامعه سنتی پا به جامعه مدرن گذاشت. در جامعه سنتی شاه در راس قدرت و مردم تنها پذیرای حاکمیت هستند. در این نوع جامعه حرف و عمل شاه عین قانون است، بنابراین سایر اعضای جامعه تنها با پذیرش مقام شاه و حرمت به او در جامعه به نظم و ثبات دست می یابند.

از مقاله ای به قلم مریم کمالی