بنابر روایتی هزار سال پیش در چنین سالی ابوریحان بیرونی در غزنین -در افغانستان امروز- دار فانی را وداع گفت. او عالمی پرکار و منحصربه فرد بود که بر علوم و فنون زمانه تاثیر ماندگاری گذاشت و آثار زیادی بر جای نهاد. تولد او در خیوه کنونی -خوارزم- که به گفته او شاخه ای از درخت پارس بود، اتفاق افتاد. یکی از معروف ترین آثار او تحقیق ماللهند بدون تردید یکی از مهم ترین آثار جهانی در شناخت هند قدیم از حیث اندیشه ها، فلسفه ها، ادیان و مذاهب است. شیوه ابوریحان در تحقیق و پژوهش و دقت نظر او در انتقال نتیجه، الگویی از شیوه استوار کهن در مطالعات پیشینیان است. او در آغاز همین کتاب در مبحثی به شیوه تحقیق پرداخته و به این نکته که نمی توان به روایت به صورت صرف تکیه کرد، اشاره کرده است. اطلاعات دانشمندان درباره هند تا پیش از ابوریحان و حتی بعد از او براساس روایات تجار و مسافران بود و آن هم در ردیف عجایب و غرایب قرار می گرفت و شماری البته داستان و حکایت و قصه از قبیل هزار ویک شب و کلیله ودمنه به همراه داشت. درواقع ابوریحان نخستین کسی است که پا پیش نهاد، خود به هند رفت و از نزدیک شاهد آداب ورسوم و فلسفه زندگی در هند شد و آن را به بهترین نحو نوشت. چندان که در خود هند هم کتاب او از مهم ترین اسناد برای شناخت تاریخ و فرهنگ هند به شمار می رود.یکی دیگر از آثار ابوریحان بیرونی که حاکی از اطلاعات وسیع او در شناخت تقویم و تاریخ و گاه شماری نزد ملل مختلف دنیاست، آثارالباقیه است که در آن به شیوه خود بر منابع اصلی رجوع کرده و در میان مورخان کهن با توجه به احتمالا منابع غربی نامی از سلسله هخامنش و کوروش آورده است.در فصل مهمی از این کتاب ابوریحان به ایام مشهور در تقویم های مسیحی، یهودی و اسلامی پرداخته است که برای شناخت عقیده خود او نیز مفید است؛ به ویژه ازاین جهت که او به عنوان فردی عالم، ورای اختلافات مذهبی بود و سعی می کرد ازهرجهت جانب انصاف نگاه دارد. آن قدر علاقه ابوریحان به شخصیت های بزرگی مانند علی «امیرالمومنین» و حسین «سیدالشهدا» در این فصل برجسته است که برخی نسخه ها دستخوش تصرفاتی شده و کاتبانی سعی کرده اند دیگرانی را هم وارد این عرصه کنند و احیانا مطالبی به آن بیفزایند و بالاخره آن را به نفع عقیده خود تغییر دهند. بااین همه هنوز هم عقیده ابوریحان درباره شخصیت ها، آداب ورسوم و پیروان اهل بیت بسیار برجسته و قابل ملاحظه است. در این بخش آنچه برجسته می نماید، در واقع دو شخصیت است. نخست علی امیرالمومنین و دیگری حسین سیدالشهدا و بعد فاطمه زهرا و از میان اهل بیت حضرت رضا علیه السلام. شاید اگر ابوریحان می خواست تعلقات مذهبی خود را آشکار کند، بهتر از این نمی شد. به ویژه که در ذیل ماه شوال از واقعه مباهله سخن گفته است. از یاد نبریم که ابوریحان در عهد چه سلسله ای و چه فرمانروایی می زیست. سلطان محمود غزنوی، کسی که مشروعیت خود را به خلافت بغداد منسوب می کرد و به قول بیهقی می گفت: «از بهر عباسیان انگشت در جهان کرده ام و قرمطی می جویم» و منظور او از قرمطی نه لزوما اسماعیلی مذهب بلکه هر شیعه ای بود و در این راه از کشتن و شکنجه کردن و کتاب و کتابخانه سوزاندن پرهیز نداشت. چنان که در 430 قمری وقتی ری را از دست آل بویه بیرون آورد، کتاب های علمی را به عنوان آثار ضاله به آتش کشید. البته از کسی که به قول بیهقی رطل رطل جام های شراب سر می کشید، بیش از این هم انتظار نیست. در این تقویم علمی ابوریحان که البته قصد مذهبی و دینی نداشته و روزهای مهم هر آیینی از مجوس، یهود و نصارا را می گوید، شاید هیچ شخصیتی به اندازه سیدالشهدا دیده نمی شود؛ او فقط واقعه را ثبت نکرده بلکه وصفی به دست داده است. ابوریحان در اشاره به حوادث کربلا می گوید جنایاتی که اموی ها در این واقعه مرتکب شدند، از کشتن و به دارکشیدن و در زیر سم اسب انداختن و به آتش کشیدن به این نحو، هیچ جا دیده نشده و در طی آن می گوید روز عاشورا زهاد شیعه نماز می گزارند و در بغداد و دیگر شهرها اقامه عزا می کنند و در آن روز از نوکردن اثاث و ظروف پرهیز دارند. 

به تعبیر عمیق او به زیارت «تربت مسعوده» در کربلا می روند، بعد در ادامه آن سه بیت از قدیمی ترین مرثیه برای سیدالشهدا را نقل کرده که گوینده آن دختر عقیل ابن ابیطالب بوده است.

در ماه صفر اشاره می کند که روز اول در این ماه سر سیدالشهدا در دمشق در برابر یزید قرار گرفت و او با چوب دستی به دندان امام می زد و شعر معروفی را که یزید در انتقام از «بنی احمد» خواند نقل کرده است و در این ماه زیارت اربعین هست و اینکه خاندان سیدالشهدا پس از بازگشت از شام به زیارت حسین سیدالشهدا در کربلا رفتند.در بیست صفر سر امام حسین را به پیکر مطهر آن حضرت ضمیمه کردند. در سیزده ربیع الاول آغاز قیام مختار برای انتقام از قاتلان امام حسین در کوفه بود. در ماه شعبان روز سوم ولادت امام حسین را می آورد و در چهار شوال مباهله و اینکه پیامبر حسن و حسین را در مقام ابناء خود و فاطمه را در مقام نساء خود و علی بن ابیطالب را در مقام قرین خود در برابر مسیحیان نجران حاضر کرد. به این ترتیب آن طور که ملاحظه می شود، ابوریحان در ثبت این تقویم به هیچ یک از شخصیت های دیگر به اندازه امام حسین اهمیت نداده است. حیف است که هزارمین سال درگذشت این عالم برجسته ایرانی تا این حد در سکوت برگزار شود. یاد پیشینیان به خیر که در تقویم ملی نام این تقویم نگار برجسته را ثبت کردند.