آرشیو چهارشنبه ۱۷ مهر ۱۳۹۸، شماره ۴۷۲۵
تاریخ و اقتصاد
۲۲
گاهشمار

رضازاده ملک، پژوهشگر تاریخ و دوره مشروطه

رحیم رضازاده ملک، مورخ و پژوهشگر معاصر 17 مهرماه 1319 در شهرستان مراغه به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران گذراند، تحصیلات دانشگاهی خود را تا مرحله کارشناسی ارشد امور مالی و حسابداری در دانشکده صنعت نفت و دانشگاه تهران به پایان رساند و سپس به آمریکا رفت و تخصص خود را در مدیریت مالی و اقتصادسنجی تا اخذ دکترا ادامه داد. رضازاده ملک پس از بازگشت به ایران به عنوان کارشناس مسائل مالیاتی به کار پرداخت و در مدرسه عالی بازرگانی به تدریس در رشته های حسابداری و حسابرسی مشغول شد.

بنا به علاقه و استعداد شخصی در پژوهش و تحقیق، آثاری متعدد و متنوع در زمینه تاریخ و فرهنگ و ادب ایران به یادگار گذاشته است. از پژوهش های آن زنده یاد در عرصه تاریخ دوران متاخر قاجار و جنبش مشروطه، به ویژه کتاب او با عنوان «حیدرخان عمواوغلی، چکیده انقلاب» معروفیت فراوان دارد. کتاب های «سوسمارالدوله»، «انقلاب مشروطه ایران براساس اسناد بریتانیا و ایران و ایرانیان» از آثار رضازاده ملک در عرصه تاریخ معاصر ایران هستند. وی در مقام کارشناس رسمی دادگستری در امور حسابرسی و مالیاتی نیز فعال بود. کتاب «اصول حسابداری» وی هنوز از کتاب های درسی دانشگاهی محسوب می شود. براساس یک جزوه 15 صفحه ای با عنوان «کارنامه ملک» مجموعه آثار رضازاده ملک دربرگیرنده 35 عنوان کتاب و 80 مقاله در حوزه های تاریخ، متون، زبان و ادب فارسی، خیام شناسی و تقویم است که تا سال 1387 انتشار یافته است. این فهرست شامل کتاب ها و مقاله ها و مصاحبه های وی در حوزه اقتصاد نمی شود. وی به هنگام مرگ چندین کتاب و مقاله در دست انتشار داشت.

کتاب «سوسمارالدوله» که روایتگر خصائل حاکم مستبدی چون ناصرالدین شاه بود، نیز حاکی از نگرش رضازاده ملک به دستگاه پهلوی بود که در سال 1354 انتشار یافت. کتاب «هوپ هوپ، زبان برای انقلاب» (1357) و مقاله «نخستین تجلیات نهضت کارگری در ایران» در دفتر چهارم «نقد و تحقیق» سال 1357 در همین فضا انتشار یافتند. «کوچه قجرها» جلد دوم سوسمارالدوله است که قرار است به زودی منتشر شود. رحیم رضازاده ملک در مصاحبه با «کتاب هفته» در تیرماه 89 گفته بود که این کتاب تاریخ قاجار را بررسی می کند، «اما این سلسله را برخلاف سایر محققان که آن را از دید سیاسی نگریسته اند، از دید اجتماعی می بیند که به نظرم مفیدتر، موثرتر و برانگیزاننده تر است.»