«جوزف بورل» وزیر خارجه اسپانیا که از اول نوامبر (10 آبان) جانشین موگرینی وزیر خارجه اتحادیه اروپایی می شود در جلسه تاییدیه خود در پارلمان اروپا، اتحاد سیاسی 27 کشور اروپایی را سنگ بنای اصلی در حفظ برجام خواند.

«ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه نیز چندی پیش با طرح مهلت یک ماهه(اتحادیه اروپایی) به ایران و امریکا برای انجام مذاکره و تایید اختصاص خط اعتباری 15 میلیارددلاری برای اینستکس توسط واشنگتن آن را عامل اصلی حفظ برجام خواند. این در حالی است که با نگاهی کوتاه به شرایط سیاسی در اتحادیه اروپا و نوع نگاه امریکا به کیفیت مذاکره با ایران، دشواری حفظ برجام با «مسیر اروپایی» بیش از پیش نمایان می شود.

اگرچه حفظ برجام و زنده ماندن آن همچنان یکی از ضرورت های انکارناپذیر امنیت و صلح بین المللی به شمار می رود اما با نگاهی به سخنان هر دو وزیر خارجه اروپایی، سختی راه و بی اثری و کم وزنی فزاینده اروپا در حفظ برجام بیشتر نمایان می شود؛ امری که بیش از هر چیز «اعتبار دیپلماسی اروپایی» در عرصه تعاملات جهانی را بیش از پیش خدشه دار می کند. از سوی دیگر در حالی که اروپا برای حفظ برجام باید به هر قیمت بیشتر به فکر هزینه کرد بیشتر از سوی خود باشد همواره بیشترین نقش را در فشار و مطالبه گری زیرکانه از ایران و امریکا جست وجو می کند. به عبارت دیگر «مشکل واقعی» در اجرای برجام عمدتا در اصرار بر هزینه ندادن اروپا برای حفظ آن است. بی سبب نیست که فشار و هزینه تراشی برای ایران توسط اروپا هم اکنون تبدیل به یک «رویه سیاسی» شده است.

این در حالی است که در حقیقت نه برجام با «تفسیر امریکایی» و نه برجام با «تفسیر اروپایی» قادر به عقب راندن ایران از حقوق واقعی خود در این معاهده بزرگ بین المللی نیست. از سویی دیگر هم اینک اعتبار برجام در ایران همراه با محک خوردن اروپایی ها با آن توسط افکار عمومی ایران، تبدیل به یک مساله بزرگ سیاسی شده است. بدین ترتیب اروپا نباید با فرار از مسولیت خود و دست کم گرفتن «اراده ایرانی» جایگاه مهم خود در برابر اصلی ترین قدرت خاورمیانه (ایران) را از دست بدهد.