با گذشت دو روز از آغاز عملیات ارتش ترکیه در شمال سوریه سوال اصلی اینجاست که ارتش این کشور تا چه حد می تواند به اهداف خود در این عملیات دست پیدا کند. واقعیت آن است که فرض اولیه بر این است که آنها در کوتاه مدت بتوانند به اهداف نظامی خود در این عملیات دست پیدا کنند.

در حال حاضر نیز به نظر می رسد دو طرف روسیه و امریکا در این زمینه با ترکیه نیز به توافقاتی دست پیدا کرده اند، از همین رو به نظر می رسد در کوتاه مدت ترکیه بتواند به منطقه امن موردنظر خود که 30 کیلومتر عمق دارد، دست پیدا کند، اما اینکه در میان مدت و بلندمدت نیز این عملیات موفقیت آمیز باشد کماکان این موضوع در ابهام جدی قرار دارد.

در سوی دیگر اگرچه کردهای سوریه طی سال های اخیر تجهیزات قابل توجهی را به دست آوردند و قابلیت های زیادی در زمینه جنگ کسب کردند، اما مشکل کردها این است که جنگ اصلی روی زمین رخ نمی دهد، بلکه ابتدا جنگ به شکل هوایی است و ارتش ترکیه از طریق هوا ابتدا مواضع کردهای سوریه را مورد هدف قرار می دهد و سپس باتوجه به تجهیزات سنگین و عمقی که ارتش ترکیه دراختیار دارد پیشروی زمینی داشته باشد. کردها عملا در صحنه این نبرد کاملا محصور هستند و عمق استراتژیکی را دراختیار ندارند که بتوانند با بازسازی خود در برابر ارتش ترکیه ایستادگی کنند. آنها یا باید کمک خارجی قابل توجهی از قدرتی دیگر مانند ارتش سوریه یا کردهای خارج از مرزهای سوریه به دست آورند تا بتوانند در برابر ارتش ترکیه مقاومت کنند، در غیر این صورت، مشکل است که بتوانند با ارتش سازمان یافته ترکیه مقابله کنند.

از طرف دیگر در شورای امنیت سازمان ملل اگرچه همه طرفین به ظاهر و در حرف مخالف اقدام ترکیه در شمال سوریه بودند اما در عمل نتوانستند حتی به یک جمع بندی در حد یک بیانیه در این زمینه برسند. دلیل اصلی آن هم این بود که به نظر می رسد امریکا و روسیه به یک توافق پشت پرده ای در این زمینه دست پیدا کردند که این برخلاف سه کشور اروپایی شورای امنیت بود که علاقه مند بودند اقدام ترکیه را محکوم کنند. اما نه طرف امریکایی علاقه ای برای اقدامی علیه ترکیه داشت و نه طرف روسی تمایلی برای محکوم کردن آنکارا و نشان دادند چندان مخالف رویکرد ترکیه نیستند. امریکایی ها به دنبال آن هستند که این اقدام ترکیه شاید بتواند اتفاقی را رقم بزند که موضوع استیضاح ترامپ در داخل امریکا را تحت الشعاع قرار دهد و روسیه به نظر می رسد تمایل دارد کردها در این منطقه تضعیف و درنهایت مجبور به توافق با مسکو شوند، بنابراین به این نتیجه رسیده اند به دلیل اینکه می دانند عملیات ترکیه در زمان کمی صورت خواهد گرفت، جلوی آن را نگیرند و از این مسیر به نفع منافع خود استفاده کنند.

در حال حاضر نکته اصلی اینجاست که این احتمال وجود دارد، در فضای به وجود آمده پس از حمله ترکیه به مواضع کردهای سوریه، داعش بار دیگر بتواند در این منطقه خود را بازیابی کند، زیرا وقتی که کردها تضعیف شوند شرایط به سمت بازسازی داعش وجود دارد. از طرفی دیگر شاید اگر این عملیات تنها معطوف به عمق 30 کیلومتری خاک سوریه باشد و امریکایی ها در کنار کردها در منطقه شرق فرات باقی بمانند و کردها نیز با امریکا ادامه همکاری داشته باشند شاید اجازه قدرت گرفتن داعش بار دیگر داده نشود، اما یک سوءظنی که وجود دارد این است، شاید ترک ها از ابزار داعش برای فشار و تضعیف کردها استفاده کنند. اما در سوی دیگر موضوعی که وجود دارد، احتمال همکاری دوباره میان کردها و امریکا پس از عملیات ترکیه است. کردها به دلیل اینکه انتخاب های زیادی ندارند مجبور هستند با یک قدرت خارجی به دلیل وضعیتی که دارند معامله کنند. حالا این قدرت خارجی می تواند امریکا، روسیه، ایران یا حتی دولت سوریه باشد. هر قدرتی که بتواند از موقعیت آنها محافظت کند بهترین گزینه برای آنهاست. کردها به خوبی فهمیده اند که از دیرباز یا ابزاری برای شوروی بودند و در دوره شاه پهلوی نیز ایران از ابزار آنها استفاده کرد، در جنگ ایران و عراق و جنگ امریکا علیه صدام تبدیل به عامل فشاری علیه صدام شدند. اکنون نیز امریکایی ها از کردها به عنوان ابزاری برای مقابله با داعش استفاده کردند، بنابراین به نظر نمی رسد کردها باتوجه به شرایطی که اکنون با آن مواجه هستند شانسی برای انتخاب داشته باشند. آنها حتی اگر با دولت سوریه نیز به توافق برسند تضمینی وجود ندارد که با تغییر شرایط آنها نیز قربانی وضع موجود شوند. از همین رو اکنون نیز به نحوی مجبور هستند متوسل به امریکا شوند تا ادامه حیات داشته باشند. در حال حاضر تلاش ایران نیز آن هست که در درجه اول تفاهمی بین کردها و دولت سوریه ایجاد کند و این فرصت را برای دولت سوریه فراهم کند تا در کنار کردها قرار گیرد و سرزمین های تحت حاکمیت دولت سوریه نیز از یک طرف افزایش پیدا کند و در سوی دیگر نیز ترکیه را ترغیب کند که عملیات را علیه مواضع کردها هرچه سریع تر متوقف کند. درخصوص تاکید ایران بر توافق آدانا نیز باید گفت که این موضوع یک توافق تاریخی است که با شرایط کنونی همخوانی ندارد، زیرا نه سوریه شرایط گذشته را دارد و نه دیگر این توافق جذابیتی برای ترکیه دارد.