به روایت کتاب چهار مقاله «نظامی عروضی سمرقندی»، با مرگ حکیم ابوالقاسم فردوسی در سال 411 هجری قمری، متعصبان طوس به دلیل پیروی او از مذهب تشیع از دفنش در گورستان شهر جلوگیری و پیکرش به شهر تابران (طابران) طوس بازگردانده و در باغچه ‏ای به خاک سپرده شد. سال ها بعد میرزا عبدالوهاب خان شیرازی نصیرالدوله حاکم خراسان، در 1302 هجری قمری، مدفن پنهان فردوسی را یافت و بنایی بر آن ساخت. اما گذشت زمان بار دیگر محل بنا را زیر خاک برد. در سال های پایانی حکومت قاجاریه، گروهی از رجال فرهنگی و سیاسی جهت ارج نهادن بر مفاخر و حفظ و احیای بناهای تاریخی در اواخر سال 1301 هجری شمسی، جمعیتی به نام «انجمن آثار ملی» به ریاست «محمدعلی فروغی» و معاونت «سید حسن تقی زاده» تشکیل دادند. از نخستین اقدامات این انجمن ساخت بنایی برای حماسه سرای ایرانی بود.