آرشیو سه‌شنبه ۲۳ مهر ۱۳۹۸، شماره ۷۱۸۲
صفحه آخر
۱۶
حرف روز

قلم زنی ایرانی جایگاهی بی نظیر دارد

منصور حافظ پرست (استاد قلم زنی)

نگارخانه «مس نگار» به روال هر سال و در راستای معرفی و ارتقای هنر قلم زنی، امسال نیز نمایشگاه گروهی «آثار نفیس هنرمندان قلم زن» را به مدت یک هفته از 19 تا 25 مهرماه برگزار کرده است.قلم زنی تعریف خاصی دارد. ایجاد نقوش و طرح های انسانی، حیوانی و گیاهی روی فلزات با چکش و قلم های فولادی. این کار از دوره های هخامنشی، ساسانی، ایلامی و سلجوقی انجام می شد و در دوران صفویه به اوج خود رسید. اما وقتی به دوره قاجار رسید دچار رکود و ضعف شد و این رکود تا اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی ادامه پیدا کرد. تا زمانی که آلمانی ها به ایران آمدند و چون با ارامنه اصفهان هم دین و مسلک بودند، در جلفای اصفهان سکنا گزیدند. بعدها به وسیله هنرمندان ارامنه اصفهان هنر قلمزنی ایرانی شکل گرفت و استادان نامی بسیاری به پیشنهاد آلمانی ها قلم زنی کردند. اما سبک قلم زنی شان بسیار متفاوت با دوره های پیش بود. آنها نوعی مینیاتوری انجام می دادند و به وسیله قلم های فولادی تحول ایجاد کردند. قبلا استادان از شیوه های متفاوتی استفاده می کردند. اما در تحولی که این استادان ایجاد کردند، با قلم های نوینی به نام قلم های عاج دار در قلم زنی هایشان سایه ایجاد کردند. همان سایه ای که در نقاشی های گرافیکی ایجاد می شود، آنها با قلم فولادی ایجاد کردند که باعث شد نقوش انسانی یا گیاهی شباهت واقعی پیدا کنند. این اتفاق باعث شد تعداد زیادی از استادان مجرب و بنام ایرانی به دنیا معرفی شوند. استادانی که بعضا دیگر تکرارشدنی نیستند و در طراحی هایشان سلیقه زیادی داشتند و اکنون باید در موزه ها به دنبال آنها گشت. قلم زنی در اوایل انقلاب و نیز اوایل جنگ ایران و عراق باز هم رو به رکود رفت اما بعد از آن دوباره رشد کرد. اکنون با حمایت هایی که گالری مس نگار از قلم زنان جوان و پیشکسوتان این عرصه می کند یکی از بهترین مشوق های رشته قلم زنی است. از طرفی هنر قلم زنی در دنیا منحصر به فرد است آن هم به ایران و بخصوص به اصفهان. البته کم و بیش در اراک هم هنرمند قلم زن داریم اما معدن آن اصفهان است. یکی از صنایع رو به رشد همین صنعت قلم زنی است و جوان ها چه مرد و چه زن با استفاده از تجربیات مسن تر ها اکنون کارهای شایسته و خوبی عرضه می کنند.