آرشیو پنج‌شنبه ۱۶ آبان ۱۳۹۸، شماره ۲۲۳۲۳
معارف
۶
پرسش و پاسخ

چرایی انحراف جعفر کذاب

سوال:

آیا امام حسن عسکری(ع) برادری به اسم جعفر کذاب داشته است؟ اگر چنین است، پس چگونه او که فرزند امام و تحت تربیت امام نیز بود، دچار انحراف گردید؟

پاسخ:

در مورد اینکه امام هادی(ع) فرزندی به نام جعفر معروف به جعفر کذاب داشته اند، میان مورخین شیعی و حتی غیرشیعی اختلافی نیست.

اما در پاسخ این سوال متذکر می شویم که ائمه اطهار(ع) به جهت آگاهی کامل شان به تمام جوانب مسائل تربیتی و رعایت دقیق آن ها در مورد فرزندان خود، انسان های صالحی را تحویل جامعه اسلامی دادند که در طول تاریخ جوامع اسلامی بهره های فراوانی از وجود این افراد بردند و هر کدام منشا خدمات زیادی بودند و حتی امروزه نیز بارگاه و مرقدشان محلی برای جذب قلوب به سوی دین و معنویت است. اما نکته مهم این است که تربیت صحیح به معنای سلب اختیار و جبر نیست. یعنی حتی برای کسی که در نهایت تربیت صحیح قرار گرفته، هر لحظه ممکن است در اثر عدم مراقبت و رعایت مسائل تربیتی و بروز عوامل انحراف، به سوی فساد کشیده شود.

پس هر چند ائمه اطهار(ع) و انبیاء الهی فرزندان خود را تربیت صحیح نموده اند، ولی ممکن است بعضی از فرزندان در اثر حسادت یا حب جاه و مقام و یا همنشینی با افراد ناباب، و یا تسلیم حق نشدن دچار انحراف گردند. البته نباید نقش بعضی از مادران را از نظر دور داشت چون بر اساس قانون وراثت، انتقال بعضی از صفات مادر به فرزند، زمینه انحراف را در آن ها آماده تر می کند که این مورد اخیر در خصوص جعفر کذاب صدق نمی کند چرا که او و امام حسن عسکری(ع) از یک مادر بودند.

در پایان تذکر این نکته لازم است که به همین دلایلی که بیان شد برخی از فرزندان انبیاء الهی نیز از مسیر حق منحرف شدند و به راه تباهی رفتند، چنانکه خداوند در مورد فرزند نوح می فرماید: «قال ینوح انه لیس من اهلک انه عمل غیر صالح فلا تسئلن ما لیس لک به علم انی اعظک ان تکون من الجهلین» فرمود: ای نوح! او از اهل تو نیست! او عمل غیرصالحی است[فرد ناشایسته ای است]! پس، آنچه را از آن آگاه نیستی، از من مخواه! من به تو اندرز می دهم تا از جاهلان نباشی!

(هود- 46)