بعد از جنگ نفت در خلیج فارس، وقتی شناورهای سهند و سبلان ما را زدند که منجر به غرق شدن «سهند» و آسیب دیدن«سبلان» شد، ابتدا تلاش کردیم با هر زحمتی هست نگذاریم سبلان غرق شود، آن را به خشکی آوردیم و به تعمیرش پرداختیم. یک سوم ناو سبلان براثر اصابت موشک از بین رفته بود ولی با تلاش جمعی آن را بازسازی کردیم و به دریا برگرداندیم. این کار ابهت ناو را برایمان شکست و باعث شد تا به ایده ساخت ناوشکن فکر کنیم. در حین تعمیر و بازسازی سبلان تجربیات زیادی به دست آوردیم و خودمان را باور کردیم و دیدیم ساخت ناو چیز عجیب وغریبی نیست، در آن زمان هم جوان بودیم و هم  شور وشوق فراوان داشتیم. کار را با ساختن شناورهای کوچک، همانند؛ بارج، یدک کش و سایر شناورهای مورد نیاز شروع کردیم و از سال 76 دست به کار ساخت «جماران» شدیم. بعد از آن «دماوند» را ساختیم، سپس دست به کار ساخت «دنا» و«سهند» شدیم.

نه! حتی دوره خاصی هم ندیده بودیم اما انگیزه واقتضائات کشور وادارمان کرد تا درگیر این کار شویم و ضمن کار آموزش های لازم را کسب کنیم. اساسا قبل از آن چنین تخصصی در نیروی دریایی وجود نداشت و ما بدون اینکه مربی خاصی داشته باشیم و کسی کاربلد به ما بیاموزد، خودمان پیگیر آموختن شدیم و حین کار مهارت های زیادی کسب کردیم. ساخت جماران واقعا کار سختی بود برای اینکه اولین بار بود که درایران ناوشکنی با این حجم و با این تناژ ساخته می شد. ولی از آن جایی که ما خودمان را باور کرده بودیم، کار را متوقف نکردیم و ادامه دادیم، تا آنکه پس ازصرف مدت زمان زیادی کار به انجام رسید. جماران در سال 81 آب اندازی شد و با تمام مشکلاتی که وجود داشت از 81 شروع کردیم به خرید و نصب تجهیزات آن و با توجه به تحریم هایی که بود در سال 88 تکمیل و تحویل نداجا شد و همزمان با آن، پروژه های بعدی را شروع کردیم.

پروژه سهند که مراحل پایانی را طی می کند و نسبت به ناوهای قبلی از برتری های بیشتری برخوردار است.

مسئولیت ساخت شناور از صفر تا مرحله تحرک و به آب اندازی با ماست و از این مرحله به بعد که تجهیز آن به انواع سلاح ها وامکانات باشد، برعهده سازمان جهاد خودکفایی نیرو، فرماندهی فنی و سایر بخش ها، همچون معاونت فاوا است. یک سری از بخش ها هم توسط فرماندهی دریایی انجام می شود. ما دراینجا تا مرحله تحرک شناورمسئولیت کار را برعهده داریم. بحث موشک انداز و سایرامکانات به ما مربوط نیست.ما فقط آنها را نصب می کنیم. تجهیزات را به ما می دهند، ما هم آنها را روی واحد نصب می کنیم.

بله، ما جرثقیل های دروازه ای بزرگ داریم که تا 50 تن را جا به جا می کنند. از این به بعد که ما به فکر ناوهای سنگین تر هستیم برای جابه جایی اجسام چند هزار تنی با مشکل مواجه ایم که در حال رفع آن مشکلات هستیم.

ظرفیت فعلی ما تا سطح کلاس موج است و فعلا تناژ بالا نمی توانیم بسازیم ولی برای ساخت شناورهای بزرگ با تناژ بالاتر طرح و برنامه داریم که با رفع مشکلات آن نسبت به تولیدش اقدام خواهد شد. تا به حال هفت فروند در سطح کلاس جماران ساخته ایم که چند فروند آن تحویل شده و مابقی هم پی درپی ظرف سه الی چهار سال آینده تحویل خواهند شد.

واقعیت این است که ما در حد امکاناتمان کار انجام می دهیم. در شرایط تحریم ما با مشکلاتی روبه رو هستیم که کار را برای ما سخت کرده است. به عنوان مثال ما موتور شناورها را وارد می کنیم. به دلیل اینکه راه اندازی خط تولید موتور شناورهای سنگین مقرون به صرفه نیست، چون ما در سال به چند موتور بیشتر نیاز نداریم از این رو آن را وارد می کنیم.اما تحریم ها موجب شده تا نتوانیم به راحتی به آنها دست پیدا کنیم چون موتور کشتی جزو اقلام تحریمی است و کشورهای سازنده آن ما را در محاصره تحریمی خود قرار داده اند و ما برای تهیه موتور شناورمجبوریم تحریم ها را دور بزنیم.سرعت و توان کشتی به قدرت موتور آن بستگی دارد. ما تا الان توانسته ایم تا سطح 4 هزار اسب را از طرق مختلف خریداری و وارد کنیم. 4 هزار اسب سرعتی حدود 23 الی 24 گره را به ما می دهد. اگر بتوانیم موتورهایی با قدرت 6 تا 8 هزار اسب را وارد کنیم، سرعت بیشتری خواهیم گرفت ولی تا الان و در شرایط تحریم توانسته ایم تا سطح 4هزار اسب را تامین کنیم. برای ساخت ناوهای سنگین 8 هزار اسب هم جواب نمی دهد، باید به سراغ موتورهایی با قدرت 10 الی 12 هزار اسب برویم که قطعا در تامین آن مشکل خواهیم داشت.

این موتورها عمدتا آلمانی و امریکایی هستند. موتور امریکایی حتی در چین هم تولید نمی شود. موتور آلمانی اما با برند خود آلمان درچین تولید می شود.

خوشبختانه موتورهای به کار گرفته شده اغلب کاترپیلارهستند که به دلیل آنکه این شرکت قبل از انقلاب در ایران نمایندگی داشته، لوازم یدکی آن در بازار موجود است. صنایع نیروگاهی ما هم نزدیک به سه الی چهار هزار دستگاه از این موتورها دارد. از این جهت برای تامین قطعات این تعداد از هر طریقی شده مجبور به تامین قطعه هستیم  والا تمام دیزل های نیروگاه ها می خوابد. این موضوع کمک می کند تا ما هم اقلام مورد نیازمان تامین شود.

چینی ها که استاد کپی کاری هستند هنوز این کار را نمی کنند. البته توان آن وجود دارد اما اقتصادی نیست. برخی صنعتگران ما هم اقدام برای ساخت کرده اند ولی اینکه بتواند شرایط دریا و آب و هوای دریایی را تاب بیاورد و در مقابل تکان هایی که از طریق طوفان و امواج به کشتی وارد می شود، مقاوم باشد، نه هنوز این اتفاق نیفتاده است. چین هم حتی این کار را نمی کند و اگر انجام دهد مونتاژ است. در ایران این را نداریم اگر هم کسی ادعایش را دارد در حد موتورهای سبک است که به درد یگان های ما نمی خورد. در اینجا لازم است یادآوری کنم که شناورهای تولیدی ما خدماتش غیر از موتور ایرانی است و تجهیز و تعمیر آن با ماست. البته ما در ساخت موتور هم مشکلی نداریم، چون هم لوازمش در ایران هست هم تعمیرکارانش در کشور هستند. در نیروی دریایی تعمیرکاران زبده ای داریم و هیچ مشکلی از این جهت نداریم، فقط بحث صرفه اقتصادی آن مطرح است. یعنی ما در ساخت و نگهداری قطعا وابستگی نداریم. دربحث های عملیاتی هم تا این لحظه مشکلی نداشته ایم، شاید آن کیفیت خارجی را نداشته باشد ولی نیازهای نیروی دریایی را برطرف می کند.

بله.من شخصا چند سال پیش از بخش های مختلف شرکت مترو بازدید کردم. از واگن سازی مترو بازدید کردیم و ارتباط گرفتیم. همچنین از تجهیزاتشان پرسیدیم وآماده همکاری بودیم، ولی از طرف مقابل اقدامی صورت نگرفت. آنها هیچ وقت به سراغ ما نیامدند تا ببینند ما چه توان و قابلیت هایی داریم.

هر درخواستی اگر در قواره کار های ما باشد حتما می توانیم بپذیریم و از آنان سفارش قبول کنیم.

 این درحیطه کاری و وظایف وزارت خارجه و وزارت دفاع است که در روابط با کشور ها برای تولیدات ما بازاریابی کنند اما در صورت وجود پیشنهاد قطعا ما از پس کار برخواهیم آمد و حتی می توانیم صادرات ناوشکن داشته باشیم.

تحریم ها باعث شد برخی از قطعات مورد نیاز را نتوانیم تامین کنیم، که این زمینه ای شد تا در داخل نسبت به تولید آن اقدام کنیم که برخی از این اقلام در نمایشگاهی به مناسبت روز نیروی دریایی به نمایش گذاشته شد.مهم ترین آنها بوش های شفت موتور است که داخل آب شور قرار می گیرد، تا پارسال این قطعه حیاتی را وارد می کردیم، اما در پی اعمال تحریم ها توانستیم با کمک یک شرکت دانش بنیان توانستیم وارد کنیم و خودمان آن را تولید کنیم و برآوردها این است که از مشابه خارجی خود بهتر است. تست عملیاتی آن انجام گرفته و رضایتبخش بوده است. پس از 400 ساعت کار کردن در آزمایشگاه اجازه دادیم تا روی شناور نصب شود.

مشکل عمده ما با بانک مرکزی است. ارز به ما تعلق نمی گیرد بنابراین همه ملزومات مان را باید آزاد تهیه کنیم.این موضوع قیمت تمام شده تولیدات ما را بالا می برد. ناوی که در دست ساخت داریم(سهند) نسبت به جماران 10 برابر هزینه دارد.ما جماران را با 60 میلیارد تومان هزینه ساختیم. برای سهند 300 میلیارد تومان هزینه کردیم و ناوهای بعدی را احتمالا با 700، 800 میلیارد تومان باید بسازیم. نسبت ها را شما ببینید همه اش هم به خاطر قیمت دلار است. ما اگر منابع مالی داشته باشیم می توانیم تا 1000 نفر را به کار بگیریم و یک بازار کار راه بیندازیم ولی چون منابع مالی نداریم نمی توانیم این کار را عملی کنیم.