آرشیو چهار‌شنبه ۱۳ آذر ۱۳۹۸، شماره ۴۵۲۷
جلد دوم
۷
مرور

مهم ترین دلیل معلولیت زایی ازدواج فامیلی است

بنا بر برنامه های سازمان بهزیستی کشور تا 3 سال آینده اختلالات ژنتیک تمام معلولان تحت پوشش این سازمان شناسایی می شود. در حال حاضر حدود یک میلیون و 500 هزار معلول تحت پوشش این سازمان هستند و طرح شناسایی اختلال ژنتیک در معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی با هدف متمایز کردن نوع معلولیت افراد اجرا می شود تا افرادی که به دلیل ژنتیکی دچار معلولیت شده اند از افرادی که به دلیل تصادفات یا بیماری های غیرژنتیکی دچار معلولیت شده اند، تفکیک و شناسایی شوند. سازمان بهزیستی کشور در تلاش است که تولد معلولان ژنتیکی را کنترل کند. بنا بر اعلام کارشناسان این سازمان تاکنون حدود 30 هزار اختلال ژنتیکی شناسایی شده که باعث تولد نوزادان معلول می شود. اصلی ترین عامل تولد نوزادان معلول در ایران، ازدواج های فامیلی بدون غربالگری ژنتیک است و از آنجا که آزمایش های ژنتیک پیش از ازدواج و بارداری بسیار گران است، اغلب زوج هایی که پیوند خویشاوندی دارند از انجام این آزمایش ها چشم پوشی می کنند در حالی که بنا بر اعلام سازمان بهزیستی بیش از 60 درصد معلولیت های مادرزادی در ایران مربوط به ازدواج های فامیلی است. کارشناسان سازمان بهزیستی کشور همچنین هشدار داده اند که دلیل اکثر معلولیت های ژنتیکی، وجود ژن معیوب هم در پدر و هم در مادر است که در کودک بروز می کند. بنابراین ایجاد معلولیت در ازدواج فامیلی ریسک بالاتری دارد و احتمال معلولیت در ازدواج فامیلی 2 برابر می شود در حالی که احتمال ازدواج با فرد غریبه 2 تا 3 درصد معلولیت ایجاد می کند اما ازدواج با خویشاوند 5 تا 6 درصد احتمال معلولیت را افزایش می دهد و در ازدواج اقوام درجه 2 و 3 این احتمال به 12 درصد می رسد. کارشناسان سازمان بهزیستی کشور این توصیه را دارند که به دلیل دشواری ممنوعیت یا محدودیت قانونی برای ازدواج های فامیلی، آزمایش های ژنتیک پیش از ازدواج باید برای این موارد از ازدواج ها اجباری شود چراکه با وجود ناتوانی علم پزشکی برای درمان معلولیت های ژنتیکی اما تولد نوزاد معلول قابل پیشگیری و از نظر پزشکی نیز اغلب قابل تشخیص است و با وجود آنکه شناسایی ریسک خطر در اینگونه ازدواج ها نیازمند انجام آزمایش های گران قیمت است اما باز هم این هزینه نسبت به هزینه های سنگین نگهداری فرد دارای معلولیت در خانواده و برای جامعه مقرون به صرفه است.