آرشیو یکشنبه ۱۷ آذر ۱۳۹۸، شماره ۲۲۳۴۹
معارف
۷
سلوک عارفانه

تا علم انسان به باور قلبی تبدیل نشود، منتهی به رفتار نمی شود

منبع: رسائل بندگی، رساله دوم حب به دنیا، آیت الله شیخ مجتبی تهرانی(ره)، ص74

(بدان ای سالک راه خدا!) درست است که عقل می گوید: این عالم، آلت و وسیله تحصیل آخرت است و در ذاتش تصرم و تغیر وجود دارد، لذا نمی توان آن را به عنوان هدف انتخاب کرد. اما چون او به دنیا دلبسته است، و دنیا جزو واردات قلبیه او است، آن را به عنوان هدف خویش برمی گزیند. اینجا دیگر حرفی از جهل نسبت به «فتا نبودن مرگ» یا «متغیر بودن دنیا» نیست که یک نفر به این دلایل دنیا را هدف گیری کند، بلکه حرف اصلی در اینجا میل داشتن و دوست داشتن دنیا است، چون دنیا را دوست دارد و مطابق با امیال او است آن را هدف گیری می کند، پس این طور می شود که یک معتقد به معاد، با آنکه می داند، دنیا ثابت نیست و نمی توان آن را هدف گیری کرد، و اینکه آخرت اصل است و باید به آن توجه نمود، باز هم دنیا را انتخاب کرده و وجهه جان خویش را به سوی آن برمی گرداند. چون انتخاب بر اساس فهم ها نیست، بلکه بر اساس میل ها است. لذا اعتقاد به معادی که در کنارش باور قلبی نباشد، کارآیی ندارد. اصلا وقتی که اعتراف قلبی و میل درونی وجود نداشته باشد، وجود برهان های عقلی، از نظر آثار کالعدم است و هیچ تاثیری ندارد. چون عقل، به راهی می رود و قلب به راهی دیگر! عقل در یک جهت و قلب در جهت مخالفش حرکت می کند.»