نخستین آسیاب آبی دزفول همزمان با ساخت پل باستانی دزفول یک هزار و 700 سال پیش در دوران ساسانی و با توجه به نیاز مردم در بستر رودخانه دز ساخته شد. بسیاری از این آسیاب ها تا اوایل دوره پهلوی دوم فعال بوده و نیاز مردم برای تامین آرد را برطرف می کرد اما با ساخت کارخانه آرد این آسیاب ها جایگاه اولیه خود را از دست دادند. آنچه امروز به عنوان آسیاب های آبی شناخته می شود، مجموعه ای است از سازه های آبی که در گذشته به عنوان بند و آسیاب استفاده می شده است. این مجموعه در ارتباط با جریان دایمی رود دز و با توجه به بررسی هایی که بر نمونه هایی از مصالح این آسیاب ها انجام شده همزمان با شکل گیری هسته ساسانی شهر در بستر رودخانه ساخته شده اند و در دوره های بعدی توسعه شهر، به فراخور نیاز ساکنین جدید، توسعه یافته اند. پیشینه تاریخی آسیاب های آبی در ارتباط با سازه پل قدیم دزفول بوده که به دوره ساسانیان بر می گردد اما عمده آثار موجود از آسیاب ها که در سه بخش از رودخانه موجود می باشند به دوره های تاریخی صفویه و قاجاریه بر می گردد. این سازه ها از مصالحی چون قلوه سنگ رودخانه ای، آجر و با ملات ساروج ساخته شده اند . شکل معماری آسیاب ها برگرفته از سبک معماری بومی این شهرستان بوده و به صورت یک مجموعه به هم پیوسته ساخته شده و به هم مرتبط می باشند. این آسیاب ها دارای مالکیت خصوصی بوده که به آسیابان به اصطلاح محلی لوینه می گفتند. تعداد آسیاب ها در دوره صفویه حدود 50 تا 60 عدد بود که بخشی از آنها در اثر سیلاب های فصلی تخریب شدند. آسیاب های آبی دزفول در بخش های مختلف رودخانه دز قرار دارند. بخشی از آن ها به فاصله حدود 800 متر از سد تنظیمی دزفول و در جنوب تفریحگاه ساحلی دز، بخشی در زیر پل جدید (دوم) دزفول و بخشی دیگر نیز در کنار پل قدیم این شهرستان ساخته شده اند.