آرشیو شنبه ۲۸ دی ۱۳۹۸، شماره ۴۵۶۵
سیاست نامه
۱۵

کتابخانه

حماسه ناتمام

رخداد سیاهکل پس از یورش مسلحانه هواداران سازمان چریک های فدایی خلق ایران به پاسگاه ژاندارمری سیاهکل در تاریخ 19 بهمن سال 1349 در تاریخ سیاسی معاصر ایران ثبت شد. به باور بسیاری از مورخان این رخداد نخستین حرکت مسلحانه جنبش های چریکی علیه رژیم پهلوی است. چریک های سازمان بعدها از این عملیات که برای آزادسازی اعضای دستگیر شده سازمان صورت گرفته بود، با عنوان «حماسه سیاهکل» یاد کردند. حمید اشرف، در هشتم تیر 1355 در تهران طی عملیات ساواک کشته شد.

نویسنده کتاب حمید اشرف، از بنیان گذاران و رهبران چریک های فدایی خلق درج شده، اما بسیاری در صحت انتساب این کتاب به اشرف تردید دارند. گویا نسخه دست نویس این جزوه توسط فرخ نگهدار در اختیار صالحی گذاشته شده است. انوش صالحی پیش تر یک نسخه تایپی از این جزوه را نیز در اختیار داشته است.

انوش صالحی دو پیوست نیز به کتاب اضافه کرده است: «درباره حماسه سیاهکل اثر حمید اشرف» و «حماسه سیاهکل یک روایت ناتمام». پیوست دوم کتاب دو بخش دارد: «درباره ماهیت کلی حماسه سیاهکل و روند انتشار آن» و «ایرادهای مطرح شده بر حمید اشرف به عنوان نویسنده این اثر». که در هر دو پیوست صالحی سعی کرده دلیل های برای منتقدانی که این اثر را جعلی می دانند، بیاورد.

این کتاب برای نخستین بار در سال 1395 در خارج از کشور منتشر شد و بحث هایی را در میان مارکسیست ها برانگیخت. عمده بازماندگان چریک های فدایی خلق که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز با انقلاب و مردم از در جنگ درآمده و به خارج از کشور گریختند، بعید می دانند که این کتاب نوشته حمید اشرف باشد و مهم ترین دلیل شان نیز این است که چطور امکان دارد که اشرف چنین جزوه ای را با جزییات دقیق نوشته باشد و آنها را که از نزدیکانش بودند، از نگارش آن بی خبر گذاشته باشد؟

تحلیل و بازخوانی جنبش چپ در ایام مبارزه بر رژیم ستمشاهی پهلوی نکات مهمی را برای مخاطب امروز افشا می کند و در نگارش تاریخ معاصر ایران نیز گریزی از پرداختن به این گروه ها نیست. فراموش نکنیم که بسیاری از اعضای این سازمان ها در مبارزه بسیار قهرمانانه عمل کرده و به ویژه در مساله رهایی خلق و بیان محنت کارگران جان خود را فدا کردند. احمد اشرف از رهبران و بنیان گذاران سازمان چریک های فدایی خلق بهترین مثال است.

«حماسه سیاهکل» نوشته حمید اشرف به کوشش انوش صالحی و توسط موسسه انتشارات نگاه برای دومین بار منتشر شده است.

من یا دیگری؟

پیتر آلبرت دیوید سینگر (زاده 6 جولای 1946) یکی از فیلسوفان معاصر استرالیا و استاد دانشگاه پرینستون در ایالات متحده امریکا است. کتاب آزادی حیوانات، معروف ترین اثر اوست. او در این کتاب به نقد دامداری صنعتی و گوشت خواری می پردازد. او تبار یهودی دارد. در زمینه گیاه خواری و حمایت از حیوانات مقالاتی نوشته است. همچنین معتقد است به لحاظ اخلاقی، حمایت نکردن از کودکان فقیر در حال مرگ، با کشتن آدم ها تفاوت چندانی ندارد. او با همین نوع نگرش از فقیران حمایت می کند و راه حلی نیز برای از میان بردن فقر جهانی ارایه داده است که برمبنای کمک افرادی است که درآمدی بیش از نیاز خود دارند. او همچنین معتقد است جلوگیری از اظهارنظر در مورد هولوکاست، نقض آزادی بیان است. سینگر زمانی که کارل پوپر هنوز زنده بود نقدی بر برخی آرای او نوشت که در حقیقت نقد کتابی است که برایان مگی در معرفی آرای پوپر گردآوری و تالیف کرده است. «دیگر دوستی موثر» کتابی از این فیلسوف معاصر استرالیایی است که به تازگی با ترجمه آرمین نیاکان توسط نشر نی منتشر شده است. عنوان فرعی این کتاب نیز در نوع خود جالب و در واقع طرح یک سوال است؛ «رساندن بیشترین خیر چگونه فهم ما را از زندگی اخلاقی تغییر می دهد؟» از ویژگی های این کتاب سه مقدمه ای است که بر آن نوشته شده است؛ اولی مقدمه خود پیتر سینگر (نویسنده) برای مخاطبان فارسی زبان است. دوم مقدمه ای است که مصطفی ملکیان بر آن نوشته است. همچنین محمدرضا جلایی پور دانش آموخته جامعه شناسی نیز بر این کتاب مقدمه ای نوشته است. از جمله سرفصل های این کتاب می توان به مرکز دیگر دوستی موثر، ظهور یک جنبش، ساده زیستن با هدف بخشش بیشتر، چه میزان کافی است؟ فرزندآوری، درآمدزایی با هدف بخشش، دیگر حرفه های اخلاقی، فعال اجتماعی، بروکرات، انتخابی آزاد، آیا فقط به عشق نیازمندیم؟ یکی میان بسیار، بومی یا جهانی؟ دیگر دوستی و شادکامی و... اشاره کرد.