آرشیو پنجشنبه ۱۹ تیر ۱۳۹۹، شماره ۷۳۸۹
ایران زمین
۶
سیمای سرزمین

«آلاچیق»؛ مسکن عشایری

آلاچیق همچون چادر «مسکن عشایری» است. «چیق ها» دیواره چادرهای عشایری را هم تشکیل می دهند. بسته به جغرافیایی که عشایر در کوچ شان به آنجا سفر می کنند؛ چادرها و آلاچیق ها خانه های تابستانی و بهاره می شوند. آلاچیق مسکنی کامل است یا دیواره چادر سیاه عشایری. ایل و وظایف ایران برای ساختن آلاچیق ها در جای خنک و نزدیک رودی روان مسکن می گزیند. نیزارها همسایه همیشگی رودها و چشمه سارها هستند و مهم ترین مواد برای ساختن آلاچیق. زنان عشایر با چیق ها، دیوار می سازند و فضای داخل چادرها و آلاچیق ها را تقسیم می کنند. به قسمت فوقانی (سقف) آلا می گویند که از موی بز بافته می شود. چیق را دورتادور چادرسیاه می کشند تا مانع ورود سرما و گرد و خاک به داخل چادر شود. زندگی عشایری در بسیاری از نقاط کشور در حال کمرنگ شدن است اما آلاچیق بافی در «سپیدان» به هوای بومگردی احیا شده و یکی از جاذبه هایی است که گردشگران را مسافر مناطق توریستی این شهر می کند. کریم ناصری برشنه، مسئول اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سپیدان هم از تلاش برای رونق بخشیدن به آن خبر می دهد. به گفته او آلاچیق بافی از هنرهای اصیل در حوزه صنایع دستی است که سال ها فراموش شده بود. ناصری برشنه می گوید: بومگردی بویاق در سپیدان که از اقامتگاه های بومگردی عشایری فعال است، با حمایت اداره میراث فرهنگی، اقدام به برگزاری دوره های کامل و کارگاه های کوتاه مدت آموزش آلاچیق بافی کرده است. به گفته او آموزش اصولی مراحل این هنر صنایع دستی زیر نظر محمد حیاتی یکی از معدود استادهای این صنعت فراموش شده، انجام می شود. او می گوید: «عشایر در گذشته، نیازهای خود، شامل سرپناه و خوراک و پوشاک را بی واسطه از طبیعت می گرفتند، اما در این سال ها خصلت مولد بودن و سازگاری با محیط در زندگی این مردم سختکوش و هنرمند کم رنگ شده است.»