تحولات بین المللی پس از خاتمه جنگ سرد باعث شده که مقامات و تصمیم سازان عرصه سیاست خارجی، خود را در فضایی متلاطم و پیچیده ببینند و نظام جهانی جدیدی را متصور شوند که معادلات دنیای نوین را بر پایه اصول خاص خود تنظیم خواهد کرد. این تحولات پرشتاب و عالم گیر که عموما در چارچوب فرآیند جهانی شدن شناخته می شوند باعث ناکارآمدی دیپلماسی سنتی در پیشبرد اهداف و تامین منافع ملی کشورها شده است.

به عبارت دیگر در این شرایط دیپلمات های سنتی هر روز بیش از گذشته، خود و شیوه ها و قابلیت های دیپلماتیک منسوخ خویش را ناتوان از تامین منافع ملی می بینند. در چنین فضایی دیپلماسی اقتصادی به عنوان ابزار نوین سیاست خارجی و بخشی از دیپلماسی سیال که از ملزومات یک سیاست خارجی موفق در عصر جهانی شدن است به عنوان جایگزین، مکمل و جبران کننده کاستی های دیپلماسی سنتی مطرح می شود.