آرشیو پنجشنبه ۲۶ تیر ۱۳۹۹، شماره ۲۲۵۱۴
معارف
۶

نزدیک ترین اعمال به تقوا

عزیز شکراللهی

تقوای الهی به معنای گرفتن سپر در برابر هر چیزی است که خشم و غضب الهی را موجب می شود. براساس تعالیم  قرآن، عمل به اوامر و نواهی الهی حتی اگر در قالب مستحب یا مکروه بلکه حتی مباح در مواردی باشد، به معنای کسب تقوای الهی است. تقوای الهی به تقوای عام و خاص و اخص تقسیم شده است. کسب تقوای اخص، همان حق تقاته است که در قرآن از آن یاد شده است.(آل عمران، آیه 102) قرآن تصریح می کند که کسب تقوای الهی با انجام عبودیت در چارچوب شرایع آسمانی  و احکام دینی امکان پذیراست.(بقره، آیه 21) بنابراین انسان می بایست مطابق احکام دینی و وحیانی که به طور خلاصه در قالب «توضیح المسائل» تجلی می یابد سبک زندگی خود را سامان دهد و اعمالش مطابق آن باشد. البته خدا در قرآن بیان می کند که دو عمل از اعمال صالح از ویژگی خاصی برخوردار هستند و  نزدیکترین اعمال به تقوای الهی و کسب آن بشمار می روند.

 نخستین عمل صالح اقامه عدالت است؛ به این معنا که بر اساس آموزه های اسلام که از عقل سلیم و نقل وحیانی معتبر به دست می آید ، عدالت یعنی اینکه حقوق هر کسی و هر چیزی  را شناخته و سهم و قسط او را اقامه کرده و به وی پرداخت شود. این حقوق ،همه گیاهان و جانوران و انسان ها را شامل می شود.(حدید، آیه 25) در این باره مومنان باید به عنوان «قوامین بالقسط» به شدت مراقب این معنا باشند که قسط و سهم همه انسان ها و بلکه موجودات ادا شود و خارج از عدالت با آنها برخوردی صورت نگیرد.(نساء، آیه 135؛ مائده، آیه 8) دومین عمل صالح که نزدیکترین حالت به تقوای الهی است، عفو و گذشت از خطا و گناه دیگران است؛ زیرا این نوع واکنش نسبت به دیگران فراتر از عدالت و به معنای ایثار و از خودگذشتگی است که از مکارم اخلاقی شمرده می شود.(بقره، آیه 238).