آرشیو چهارشنبه ۲۶‌شهریور ۱۳۹۹، شماره ۹۸۶۴
صفحه آخر
۱۲

معراج السعاده

(61)
 مطلب اول: در بیان دو جنس رذیله و ضد آن ها

معالجه جربزه و جهل و تحصیل ضد آن ها اما دو جنس رذیله ، پس اول: «جربزه» است  که باعث خروج از حد اعتدال است و در فکر  و موجب آن است که ذهن به جایی نایستد ، بلکه پیوسته در ابداع شبهات و استخراج امور دقیقه ، غیر مطابق واقع باشد  و از حد لایق تجاوز کند و بر حق قرار نگیرد  و بسا باشد که در مباحث عقلیه و علوم الهیه منجر به الحاد ، کفر و فساد عقیده شود . بلکه می رسد به جایی که صاحب آن ، انکار همه اشیا و نفی حقایق جمیع چیزها را می نماید ، همچنان که طایفه «سوفسطائیه»  در علوم شرعیه و مسائل عملیه منجر به وسواس می گردند  و علاج این رذیله ، بعد از آنکه آدمی قبح آن را برخورد  و دانست که این موجب بازماندن از مراتب علم و عمل و محرومی از فیض معارف و نیل سعادات است و آدمی را به درجه هلاکت می رساند ، آن است که : رجوع کند به استدلالات و معتقدات علمای مشهور به استقامت سلیقه  و معروف به افهام مستقیمه و خواهی نخواهی خود را بر مقتضای ادله معتبره در نزد آن ها بدارد  و تجاوز از اعتقادات و اعمال و افعال  آن هانکند  و بداند که : بعد از آنکه جمعی کثیر و جمعی «غفیر»  از علمای اعلام و صاحبان افهام مستقیمه بر این طریقه هستند  و او به تنهایی در آن طریقه تشکیک نماید ، لا محاله از «اعوجاج» سلیقه یا اعتیاد ذهن او است به شبهه ، پس نفس خود را به تکلیف بر طریقه آن ها بدارد تا عادت کند به ثبات و اطمینان .