آرشیو شنبه ۲۹‌شهریور ۱۳۹۹، شماره ۵۷۵۹
زندگی: سلامت
۱۴
طبیب طب

سکته ناگهانی در مسیر تولید واکسن کووید-19

دکتر علیرضا فاطمی (متخصص بیماری های عفونی)

هفته گذشته در همین ستون مروری داشتیم بر تلاش هایی که در کشورهای مختلف برای ساخت واکسن ضدکووید - 19 شده و موانع و مشکلات این امر را بازگو کردیم. در حین انتشار آن یادداشت، خبری منتشر شد که کورسوهای امید برای دسترسی زودتر به این واکسن را با چالش جدی مواجه کرد: «مراحل آزمایش واکسن تولیدی مشترک دانشگاه آکسفورد و شرکت استرازنکا به علت عارضه حاد و غیرقابل پیش بینی برای یکی از افراد داوطلب، موقتا متوقف شد.» البته تا این لحظه مشخص نشده عارضه پیش آمده به تزریق واکسن مربوط بوده است یا نه و پس از چند روز اعلام شد با رفع نگرانی ها، مجددا بررسی ها و سنجش اثربخشی واکسن فوق از سر گرفته خواهد شد. فارغ از این که آیا در نهایت واکسنی ساخته خواهد شد و زمان آن کی خواهد بود، بد نیست مراحل ساخت و آزمایش واکسن را با هم مرور کنیم. معمولا برای تولید یک واکسن، چند مرحله آزمایشگاهی و بالینی پیش بینی می شود که مراحل اول در محیط آزمایشگاه انجام می شود و البته بسیاری از تلاش ها در همین قدم های اولیه و حداکثر آزمایش های حیوانی با شکست مواجه خواهد شد. پس از گذر از تست های فوق، نوبت به سنجش اثر واکسن در افراد داوطلب خواهد رسید که در چند مرحله انجام خواهد شد. بi جز اثربخشی، عوارض قابل پیش بینی و همچنین غیرقابل پیش بینی هم مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. در انتها واکسنی مجوز استفاده فراگیر دریافت خواهد کرد که تمام مراحل را با موفقیت پشت سر گذاشته باشد.

با توجه به این که بیماری  کووید - 19 هنوز نوپا محسوب می شود، نمی توان زمان قطعی برای عرضه این واکسن پیش بینی کرد. زیرا همیشه بروز اتفاق های غیرمترقبه (مانند عارضه ای که در ابتدای این نوشتار ذکر شد) محتمل است و به همین دلیل، شرکت های داروسازی دیگر با احتیاط بیشتر از قبل در این راه قدم خواهند گذاشت.

تجربه های کووید - 19 تا به امروز زیاد بوده است و متاسفانه عبرت آموز؛ بی شک مهم ترین آنها، اهمیت روزافزون رعایت بهداشت فردی و تنفسی است.