اختلاف ایران و بریتانیا برسر بحرین از ابتدای قرن 14 شروع شد؛ زمانی که استعمار پیر تلاش می کرد تا در این جزیره با روش قدیمی «تفرقه بینداز و حکومت کن» سلطه خود را در خلیج فارس و منطقه ای نفت خیز افزایش دهد. انگلیسی ها از سال های ابتدایی قرن جدید تلاش می کردند با برهم زدن فضای سیاسی داخلی جزیره بحرین علیه ایران و ایرانیان و همچنین جایگاه سازی سیاسی برای خود؛ ادعای حاکمیت بر این جزیره را مطرح کنند. مثلا در شهریور 1307 ارتش انگلیس در آب های خلیج فارس به بحرین نزدیک شده و ادعای مالکیت می کند که با واکنش ایران در بیست وهشتم شهریورماه 1307 مواجه می شود و وزارت خارجه ایران به تعرض انگلیس به حق حاکمیت ایران در بحرین اعتراض می کند. تنش ها بسیار بالا می گیرد و در نهایت هشتم دی ماه 1308 اختلاف ایران و بریتانیا بر سر بحرین به جامعه ملل کشیده می شود. عبدالحسین تیمورتاش در دیدار با «سر رابرت کلایو»، وزیر مختار انگلستان گفته است:«دولت ایران از آنجا که همیشه بر این عقیده بود و هست که بحرین جزء لاینفک خاک ایران است، به ناچار قضیه را به جامعه ملل تسلیم کرد، وگرنه حکومت ایران مذاکره مستقیم را به ارجاع قضیه به جامعه ملل ترجیح می دهد.»

ماجرای تنش های ایران و انگلیس البته تنها به دوران رضاشاه محدود نشد و  تا زمان محمدرضا شاه ادامه پیدا کرد؛ اتفاقی که در نیمه دوم دهه 40 کشمکش های آن بسیار جدی شد و در نهایت بحرین استان چهاردهم از ایران جدا شد. البته در این بین باید گفت که محمدرضا شاه به فشارهای داخلی و خارجی تن داد. او در 14 دی 1347 در گفت و گو با مجله بیلتز در پاسخ به سوالی درباره جدا شدن بحرین از ایران می گوید:«ایران پیوسته به این سیاست خود دلبستگی داشته است که هرگز برای به دست آوردن اراضی و امتیازات به رغم تمایل مردم آن سامان به زور متوسل نشود. من می خواهم بگویم که اگر مردم بحرین مایل نباشند به کشور ما ملحق شوند، هرگز به زور متوسل نخواهیم شد، زیرا این خلاف اصول سیاست دولت ما است که برای گرفتن این سرزمین خود، به زور متوسل شویم. ثانیا گرفتن و حفظ کردن سرزمینی که مردم آن با شما ضدیت داشته باشند چه فایده ای خواهد داشت. پیش از هر چیز این عمل اشغال محسوب می شود و در هر اشغالی شما باید مراقب سلامت و امنیت نیروهای اشغالگر خود باشید و در تمام اوقات سربازان شما بایستی در خیابان ها پاس بدهند و پیوسته در معرض خطر و گلوله و نارنجک و این قبیل مخاطرات باشند. سیاست و فلسفه ما این است که با اشغال و گرفتن سرزمین های دیگر از طریق زور مخالف باشیم. این روشن ترین چیزی است که من می توانم در این زمینه به شما بگویم..»این سخنان محمدرضا شاه به خوبی نشان می دهد که او از حاکمیت بحرین دست شسته بود و همین شد که سازمان ملل متحد به این دعوای قدیمی در سال 1349 ورود و با نظرخواهی از مردم بحرین درباره استقلال این جزیره قطعنامه ای صادر کرد. در مذاکرات محرمانه میان ایران و انگلیس بر سر مساله بحرین در 1346 در مونترو سوئیس، ایران پیشنهادهای مختلفی ارایه داده بود. از جمله ارجاع مساله به شورای امنیت بر اساس بندهای 34 و 35 منشور ملل متحد یا رسیدگی قضیه از طریق کمیته ویژه ای از دادگاه بین المللی. در نهایت 2 کشور موضوع را به «او تانت» دبیر کل سازمان ملل ارجاع دادند تا تصمیم گیر نهایی او باشد؛ کسی که رای به نظرسنجی عمومی از مردم بحرین داد. نظرسنجی برای استقلال بحرین 10 فروردین 1349 آغاز شد و ویتوریو وینتسپیر گیچیاردی دیپلمات ایتالیایی و مدیر دفتر سازمان ملل در ژنو از طرف اوتانت مامور انجام این کار شد. او پس از پایان ماموریت 2 هفته ای خود گزارش برداشت هایش از صحبت با مردم و گروه های بحرینی را که به ادعای او علاقه مند به استقلال بودند به دبیرکل سازمان ملل ارائه داد. باتوجه به این گزارش، شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه 278 را در 21 اردیبهشت 1349صادر و رای به جدایی بحرین از ایران داد. بزرگترین مخالف سیاسی آن زمان استقلال بحرین اعضای حزب پان ایرانیست بودند. فراکسیون پارلمانی این حزب که در دوره بیست و دوم مجلس شورای ملی دارای پنج نماینده بود با محوریت محسن پزشکپور رهبر این تشکل پس از طرح قصد دولت برای موافقت با جدایی بحرین، دولت امیرعباس هویدا را به استیضاح کشاند. خبر استقلال بحرین البته شوک عمومی را در جامعه ایران به همراه داشت؛ جامعه ای که خاک سرزمینی همیشه برایش مقدس است.