گاهی اخباری درباره احتمال خشک شدن دریای خزر در آینده منتشر می شود و حتی پدر علم کویرشناسی ایران، پرویزکردوانی هم نسبت به این موضوع هشدارهای جدی می دهد اما دریای خزر آرام این روزها؛ حدود 30 سال پیش چنان طغیان کرد و سطح آب آن بالا آمد که زندگی بسیاری از ساحل نشینان را با خود برد.

تابستان برای دریای خزر به مفهوم شادی های کودکانه در ساحل، شنا کردن مسافران در دریا و قایق سواری روی موج ها است. اما تابستان سال 1370 خزر روی دیگری از خود را به همه نشان داد و آنچنان طغیان کرد که کسی تصورش را هم نمی کرد. آن تابستان نه تنها مسافران و گردشگران که حتی ساحل نشینان هم از خشم دریا در امان نماندند؛ عده زیادی مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شدند و گروهی هم هر آنچه به مفهوم زندگی داشتند غرق در آب شد. تابستان سال 1370 بالا آمدن سطح آب در همه شهرهای نوار ساحلی شمال ایران از آستارا تا بندر ترکمن، آسیب های زیادی به وجود آورد و بیشترین خسارت را در آن تابستان، ساحل نشینان تنکابن، آشوراده، رامسر، محمود آباد و چالوس، انزلی و آستارا دیدند.

برای مثال انصاری شهردار وقت انزلی پنجم تیرماه اعلام می کند:«6میلیارد ریال اعتبار به منظور جلوگیری از پیشروی آب خزر در نوار ساحلی و رودخانه های شمال اختصاص یافته است. این اعتبار توسط وزارت نیرو در مناطق ساحلی حاشیه مرداب و بخشی از اراضی کشاورزی که در معرض خطر قرار گرفته اند هزینه خواهد شد. 350واحد مسکونی در جزایر شهیدبهشتی، طالقانی، میان پشته، 30باب مغازه در شنبه بازار و دو واحد آموزشی در انزلی در خطر آبگرفتگی قرار دارند ضمن آنکه بیش از 700هکتار از اراضی کشاورزی انزلی هم به دلیل پیشروی آب آسیب دیده اند.»

همچنین 12تیرماه، معاون عمرانی استاندار گیلان از خسارت 1200هکتار مزارع برنجکاری در خط ساحلی خبر داد و گفت: حدود 30واحد تجاری و 350واحد مسکونی در سطح شهرها، غیرقابل سکونت شده اند. 18تیرماه، هم معاون فرماندار آستارا اعلام کرد اگر آب دریا به پیشروی خود ادامه دهد اکثر نقاط شهر به زیر آب می رود. در منطقه نوشهر و تنکابن هم شرایط بسیار وخیم بود تا جایی که 45 درصد از واحدهای مسکونی و تاسیسات دولتی در نوار ساحلی نوشهر بویژه در شمع ساحل، کورکورسر و دهنو به دلیل پیشروی آب خزر درمعرض خطر جدی قرار داشت و بالا آمدن آب 500خانه مسکونی در تنکابن را تخریب کرد.بر اساس سوابق تاریخی و پژوهش های علمی، سطح آب دریای خزر که بخش عمده ای از منابع آن از طریق رود ولگا (در شمال دریای خزر) تامین می شود، در سال 1370 حدود دو و نیم متر افزایش یافت و در آن سال خسارت 15 میلیارد دلاری را برای کشور های ساحلی خزر در پی داشت و بیشترین خسارت هم به ایران و روسیه در جنوب و شمال دریای خزر وارد شد.

با ورق زدن روزنامه های تابستان 1370 می بینید خبری که هفته ها به تیتر و عکس اصلی روزنامه ها بدل شده بود به طغیان خزر، بالا آمدن سطح آب و تخریب خانه ها، بسته شدن راه ها و جاده های شهرهای شمالی اختصاص داشته است. اولین هشدار در این باره را مسئولان استان های گیلان و مازندران در اوایل تیر سال 1370 مطرح و اعلام می کنند که احتمال دارد آب دریای خزر تا پایان تابستان بیش از یک متر افزایش پیدا کند عددی که در نهایت به بیش از 5/2 متر می رسد و در 100 سال گذشته بی سابقه بوده است. با گذشت سه دهه از تابستان 1370 اگر همچنان به ساحل خزر در شهرهای مختلف بروید می توانید آثار خانه ها و ویلاهای تخریب شده براثر بالا آمدن آب خزر را مشاهده کنید. البته نکته جالب این است که در طول این سه دهه آب دریای خزر در حال پس روی بوده و نسبت به تابستان 1370 بیش از 2/1متر کاهش یافته است.